Επάγγελμα μάνατζερ

Κάποτε λέγαμε -και φυσικά εξακολουθούμε να λέμε- ότι ποδόσφαιρο χωρίς ποδοσφαιριστές δεν νοείται. Εδώ και χρόνια, όμως, το ποδόσφαιρο δεν… νοείται ούτε χωρίς τους μάνατζερ των παικτών, οι οποίοι μάλιστα θεωρούνται… παντοδύναμοι!

Όσοι ασχολούνται με τον χώρο, τους συναντούν καθημερινά και ειδικά σε περιόδους μεταγραφών. Οι παίκτες δεν κάνουν βήμα δίχως αυτούς και τους συμβουλεύονται για τα πάντα, οι προπονητές μιλούν μαζί τους, οι πρόεδροι διαπραγματεύονται τις μεταγραφές και οι δημοσιογράφοι τους τηλεφωνούν (ή δέχονται τηλεφωνήματα από εκείνους) προκειμένου να πληροφορηθούν από… πρώτο χέρι ποια ομάδα θέλει τους πελάτες τους.

Βέβαια, πολλές φορές οι πληροφορίες που δίνουν δεν είναι απολύτως έγκυρες καθώς και εκείνοι παίζουν το δικό τους «παιχνίδι» -έτσι είναι οι «κανόνες»- ώστε να διευκολύνουν μία μεταγραφή και να ανεβάσουν το κασέ τους παίκτη τους, από την άλλη όμως πολλές αποκλειστικότητες και δημοσιογραφικές επιτυχίες προέρχονται από τα χείλη των ατζέντηδων.

Με αφορμή το θέμα που αποκάλυψαν τα «Νέα», ο sportdog επιχειρεί να προσεγγίσει τον… θαυμαστό κόσμο των μάνατζερ, οι κορυφαίοι εκ των οποίων μπορούν με μία μόλις μεταγραφή να λύσουν το… πρόβλημα της ζωής τους.

Τα… συστατικά της επιτυχίας

Οι μάνατζερ γνωρίζουν πολύ καλά τον χώρο του ποδοσφαίρου. Αρκετοί εξ αυτών έχουν ασχοληθεί ενεργά με το ποδόσφαιρο ως παίκτες, ως προπονητές, ως παράγοντες. Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι έχουν διασυνδέσεις, ξέρουν πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις και έχουν το… ταλέντο να διαπραγματεύονται σωστά.

Η γνωριμία με τον ποδοσφαιριστή (συνήθως «δένεται» με συμβόλαιο), τον παράγοντα της ομάδας, τον πρόεδρο, τους δημοσιογράφους αποτελούν τα «συστατικά» για να μπορέσει ο μάνατζερ να έχει επιτυχίες.

Η πρώτη καλή μεταγραφή φέρνει τη δεύτερη, η δεύτερη την τρίτη, ο ατζέντης αρχίζει να «φτιάχνει» το όνομά του και σιγά σιγά αντί να πηγαίνει ο ίδιος στους παίκτες έρχονται εκείνοι σε αυτόν και ζητούν να τους εκπροσωπήσει.

«Ο μάνατζερ πρέπει να έχει διαπραγματευτικές ικανότητες στον οικονομικό και στο νομικό τομέα, υψηλού επιπέδου γνωριμίες και να παρέχει άριστες υπηρεσίες στους αθλητές του», δήλωσε ο εκ των πιο γνωστών μάνατζερ, Κώστας Μπότος αναφερόμενος στα… μυστικά της επιτυχίας του επαγγέλματος.

Αφετηρία η υπόθεση Μποσμάν

Η «βιομηχανία» του ποδοσφαίρου είναι πλέον πολύπλοκη και οι μάνατζερ θεωρούνται απαραίτητοι από τους παίκτες. Πολλοί εκτιμούν ότι όλα άρχισαν το 1995 με την υπόθεση του Ζαν Μαρκ Μποσμάν, ο οποίος κέρδισε την… ελευθερία του από την ομάδα του, απόφαση που στην ουσία κατήργησε τα ποδοσφαιρικά σύνορα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άδεια από τη ΦΙΦΑ με 40 εκατ. δραχμές

Αρχικά, για να γίνει κάποιος επίσημος μάνατζερ έπρεπε να καταβάλει στη ΦΙΦΑ το ποσό των 200.000 ελβετικών φράγκων (περίπου 40 εκατ. δρχ.) και με τον τρόπο αυτό –στην ουσία- εξασφάλιζε τη σχετική άδεια. Ωστόσο, σύμφωνα με την ΕΕ, ο συγκεκριμένος κανονισμός συνιστούσε παραβίαση των κανόνων για ελεύθερο ανταγωνισμό. Η ΦΙΦΑ υποστήριζε ότι είχε επιλέξει το συγκεκριμένο σύστημα προκειμένου να αποφευχθεί η δράση πρακτόρων, που είχαν κατηγορηθεί για τεχνητή υπερκοστολόγηση ποδοσφαιριστών μέσω των εξόδων μετεγγραφής.

Συγκεκριμένα, υπήρξαν περιπτώσεις όπου μάνατζερ λειτούργησαν σε συνεργασία με δύο ομάδες που ήθελαν έναν παίκτη και με τον τρόπο αυτό ανέβαζαν την τιμή του και φυσικά και την αμοιβή τους.

Πολλοί μάνατζερ από τη Δανία διαμαρτυρήθηκαν για την καταβολή των χρημάτων προς τη ΦΙΦΑ και έφεραν το θέμα στο προσκήνιο. Βέβαια, υπήρξαν –και στην Ελλάδα- πολλοί που συμμερίστηκαν το σκεπτικό της ΦΙΦΑ υπογραμμίζοντας ότι διασφαλίζεται το επάγγελμά τους από ανθρώπους που ήθελαν να παρεισφρήσουν στον χώρο για να βγάλουν εύκολα χρήμα.

Το χειρότερο, όμως, ήταν πως ως τότε η ΦΙΦΑ δεν είχε συμπεριλάβει άλλα ουσιαστικά κριτήρια αναφορικά με το μοίρασμα των αδειών. Είχε εξουσιοδοτήσει τις εθνικές Ομοσπονδίες να δημιουργήσουν επιτροπές στις οποίες κάθε ενδιαφερόμενος υπέβαλε την αίτησή του, ενώ στη συνέχεια συμπλήρωσε ερωτηματολόγιο γύρω από νομικά ζητήματα. Οι ενδιαφερόμενοι έπρεπε να είχαν μόνο λευκό ποινικό μητρώο.

Η αλλαγή του καθεστώτος

Το καθεστώς άλλαξε από το 2001. Έκτοτε η κάθε Ομοσπονδία δίνει εκείνη τις άδειες στους μάνατζερ ωστόσο και η ΦΙΦΑ εξακολουθεί να έχει ρόλο, εποπτικό επί της ουσίας. Όσοι καταθέτουν αίτηση οφείλουν να έχουν λευκό ποινικό μητρώο, να μην κατέχουν «ευαίσθητες» θέσεις (π.χ. σε Ομοσπονδίες) και να είναι κάτοχοι πτυχίου Πανεπιστημίου. Στη συνέχεια δίνουν εξετάσεις απαντώντας σε ερωτήσεις νομικού περιεχομένου και άλλες που αφορούν τους κανονισμούς της ΦΙΦΑ γύρω από τις μεταγραφές κλπ.

Η ΦΙΦΑ προσέχει πολύ πλέον το θέμα και μάλιστα έχει συντάξει πλήρη «οδηγό» για τις Ομοσπονδίες και τους μάνατζερ, στον οποίο καθορίζονται τα προσόντα που πρέπει να έχει κάποιος για να πάρει την άδεια, τη συμπεριφορά που οφείλει να επιδείξει, τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει κλπ.

Τραυλός: «Και η κουτσή Μαρία»

Πάντως, σύμφωνα με ορισμένους, η αλλαγή αυτή έκανε κακό στον χώρο. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του Άγγελου Τραυλού στο περιοδικό «Maxim», το 2008: «Κάποτε ήμασταν μετρημένοι στα δάχτυλα του χεριού οι επίσημοι μάνατζερ, τότε που χρειαζόταν να καταθέσεις 50 εκατ. δραχμές για να πάρεις την άδεια. Τώρα που δίνει τις άδειες η ΕΠΟ, και η κουτσή Μαρία έχει γίνει μάνατζερ».

62 μάνατζερ στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή υπάρχουν 62 μάνατζερ, οι οποίοι αναγνωρίζονται από τη ΦΙΦΑ. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους και γραφεία μάνατζερ που κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος. Είναι εξαιρετικά οργανωμένα και παρέχουν πολλές πολύτιμες υπηρεσίες στους πελάτες τους.

Υπάρχουν όμως, όπως και σε όλον τον κόσμο, και αρκετοί που δεν περιλαμβάνονται σε αυτήν τη λίστα και δρουν χωρίς να έχουν άδεια και χωρίς να αναγνωρίζονται. Παρά τους κινδύνους που κρύβουν οι διαπραγματεύσεις μαζί τους, πολλές φορές ποδοσφαιριστές αλλά και πρόεδροι ομάδων προτιμούν να συνδιαλέγονται με εκείνους. Προφανώς, έτσι μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους πιο εύκολα και με λιγότερο κόστος.

Παίρνουν το 8%

Επισήμως, το ποσοστό που αναλογεί στους μάνατζερ από τη μεταγραφή του πελάτη τους σε μία ομάδα είναι 8%, ενώ στην Ευρώπη αγγίζει το 10%. Πολλές φορές, όμως, γίνονται κατ’ ιδίαν συμφωνίες για περισσότερα χρήματα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις καταβάλλει χρήματα και η ομάδα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με πρωτοβουλία του Χρήστου Γάτση έχει αρχίσει προσπάθεια ώστε οι μάνατζερ με την άδεια της ΦΙΦΑ να δημιουργήσουν τη δική τους Ένωση για να προστατέψουν τα συμφέροντά τους. Εντούτοις, η απόπειρα αυτή δεν έχει τύχει της καθολικής υποστήριξης των συναδέλφων του και πολλοί δεν δείχνουν διατεθειμένοι να συμμετάσχουν στο εγχείρημα.