Ξεκινώ με μια παραδοχή: Σαφέστατα η Ρεάλ Μαδρίτης αποτέλεσε το «άρμα» επί ημερών δικτατορίας Φράνκο ώστε το καθεστώς να προβληθεί. Εξ ου και το «Ρεάλ» που πρόσθεσαν στην ονομασία τους πολλές ισπανικές ομάδες.
Ετερη παραδοχή; Η Μπαρτσελόνα και η Βαρκελώνη γενικότερα υπέφεραν πολύ τότε. Αντιστάθηκαν. Ομως έχει γίνει γνωστή η… μισή αλήθεια. Για την άλλη μισή αφιερώστε μερικά λεπτά για να διαβάσετε το συγκεκριμένο θέμα. Εκτός βέβαια κι αν είστε φίλος ή οπαδός της Μπάρτσα .
Με δεδομένο ότι μιλάμε για μια χώρα που ο τοπικισμός ουδέποτε μειώθηκε είναι λογικό το ζήτημα να περνά και στο ποδόσφαιρο. Και το clasico αποτελεί στην ουσία του μια απλή μεταφορά σε αθλητικό επίπεδο του γεωπολιτικού χάρτη της Ισπανίας. Κέντρο εναντίον περιφέρειας. κυβέρνηση κόντρα στην οικονομική δύναμη. Για να μην μπούμε στα ιδεολογικά μονοπάτια και μιλήσουμε για την πάλη Δεξιάς κι Αριστεράς.
Στην πραγματικότητα η διαμάχη Ρεάλ και Μπαρτσελόνα δεν θα ήταν τόσο έντονη χωρίς το… ντόπινγκ του πολιτικού παράγοντα που την εξέθρεψε σε ανεξέλεγκτα πλέον μεγέθη, μετατρέποντας τον ποδοσφαιρικό αγώνα σε μετωπική σύγκρουση από το αποτέλεσμα του οποίου θαρρείς εξαρτάται το μέλλον όχι μόνο των εμπλεκόμενων συλλόγων αλλά κι αυτή η μοίρα του κράτους. Δεν είναι λίγες οι φορές μάλιστα που η επικράτηση της μιας ή της άλλης ομάδας στον αγωνιστικό χώρο αποτελεί πιστή απεικόνιση του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων μέσα στο Κοινοβούλιο.
Αληθινά ψέματα
Για τα απολυταρχικά καθεστώτα είναι συνηθισμένη η τακτική του ρωμαϊκού «panem et circences» (σ.σ. άρτος και θεάματα). Τα όσα έκανε ο Φράνκο είναι λίγο ως πολύ γνωστά, με την ετσιθελική… απαγωγή του Αλφρέδο Ντι Στέφανο για χάρη της Ρεάλ τη δεκαετία του ’50 και τη χρησιμοποίηση της τελευταίας ως προπαγανδιστικού οχήματος του καθεστώτος του. Ως μιας άτυπης… εθνικής Ισπανίας σε μια χώρα που μαστίζεται από αυτονομιστικά κινήματα.
Γεγονός επίσης ένα επικό 11-1(!) της Ρεάλ σε ρεβάνς Κυπέλλου το 1943 επειδή, όπως αποκάλυψε ο -δημοσιογράφος τότε και μετέπειτα πρόεδρος της ΔΟΕ- Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, καθεστωτικοί είχαν απειλήσει τους «μπλαουγράνα» με απέλαση «αν επιδείκνυαν έλλειψη πατριωτισμού»! Όμως σε αρκετές περιπτώσεις η Καταλανοί συμβάδισαν με τον Φράνκο αλλά και γενικώς με το εκάστοτε καθεστώς. Άρα να αφαιρούμε σταδιακά την… ταμπέλα της «αδικημένης ομάδας» (το άλλο με τον Τοτό, το ξέρετε;).
*** Ο Γιόχαν Κρόιφ το καλοκαίρι του 1973 κόστισε μια περιουσία και το ποσό κατέβαλε η «Banca Cataluna», κατόπιν εντολής του δικτάτορα! Οι εφημερίδες της Μαδρίτης κάνουν έρευνα και ανακάλυψαν πως ο Κρόιφ θα έκλεινε στη Ρεάλ αλλά η καταλανική τράπεζα κάλυψε το ποσό και ουσιαστικά χαρίζει στην Μπαρτσελόνα τον παίκτη. Οι φίλοι της Ρεάλ μπορούν πλέον να απαντάνε όταν οι φίλοι της Μπαρτσελόνα μιλάνε για σκάνδαλο στην υπόθεση Ντι Στέφανο.
*** Ο Ούγγρος Λαντισλάο Κουμπάλα πήρε την ισπανική υπηκοότητα μετά από παρέμβαση του «Generalisimo» Φράνκο. Τον Κουμπάλα τον είχαν δει οι άνθρωποι της Ρεάλ και της Μπαρτσελόνα σε μια σειρά φιλικών αγώνων που έδωσε στην Ισπανία το καλοκαίρι του 1950 η ομάδα Χουνγκάρια την οποία είχε ιδρύσει ο ίδιος με πρόσφυγες - ποδοσφαιριστές από την Ανατολική Ευρώπη. Η Ρεάλ του πρόσφερε πρώτη συμβόλαιο, ωστόσο ο ίδιος ήθελε να φέρει προπονητή τον πεθερό του Φερντινάντ Ντάουτσικ και εκεί οι διαπραγματεύσεις κόλλησαν. Το κενό εκμεταλλεύτηκε ο τότε σκάουτερ της Μπάρτσα Χοσέπ Σαμιτιέρ Βιλάτα (ο πρώτος «προδότης» στην ιστορία των δύο συλλόγων, καθώς άφησε την Μπαρτσελόνα για τη Ρεάλ το 1932), ο οποίος χάρη στις διασυνδέσεις του με το καθεστώς του Φράνκο ολοκλήρωσε τη μεταγραφή του Κουμπάλα και του… πεθερού του!
*** Απόδειξη του πόσο χρησιμοποίησε τον Κουμπάλα το καθεστώς του Φράνκο, αποτελεί η κινηματογραφική ταινία «Τα Αστέρια αναζητούν ειρήνη» («Los Ases buscan la paz», 1955), στην οποία πρωταγωνιστεί ο Ούγγρος ποδοσφαιριστής και ο Σαμιτιέρ!
*** Στις αρχές του εμφύλιου πολέμου της Ισπανίας η Ρεάλ ζήτησε να συμμετάσχει στο πρωτάθλημα Καταλωνίας που επρόκειτο να διεξαχθεί, αλλά ενώ όλες οι υπόλοιπες ομάδες συμφώνησαν, η Μπαρτσελόνα αρνήθηκε προκαλώντας τρομερές αντιδράσεις ακόμη και στους δικούς της ποδοσφαιριστές που ήθελαν.
*** Το «Καμπ Νου» ανεγέρθη επί των ημερών του Φράνκο, αφού είχε προηγηθεί η πώληση του προηγούμενου γηπέδου (του «Λες Κορτς»). Βέβαια για τους Καταλανούς και την προπαγάνδα τους έφταιγε μόνο το φασιστικό καθεστώς του Φράνκο. Αυτός χάρη στον οποίο πήραν μια πολυπόθητη γι’ αυτούς άδεια προκειμένου να το χτίσουν σε μια περιοχή που είχε χαρακτηριστεί δασική! Μάλιστα η Μπαρτσελόνα τίμησε το 1974 τον… δικτάτορα με το 75ο χρυσό μετάλλιο του συλλόγου!
*** Ο «τελικός των μπουκαλιών». Πρόκειται για τον τελικό του Κυπέλλου του 1968 όταν οι «μπλαουγράνα» επιβλήθηκαν των «μερένχες» μέσα στη Μαδρίτη με το διαιτητή Ρίγκο να συγκεντρώνει όχι «βέλη» αλλά… μπουκάλια για τις αποφάσεις του. Η αμφισβήτηση προς το πρόσωπό του έντονη αφού είχε σφυρίξει την Μπάρτσα σε 13 από τα 30 ματς της περιόδου καθώς και στα προημιτελικά, τα ημιτελικά και τον τελικό.
*** Το ισπανικό περιοδικό «Don Balon» έγραψε κάποτε πως «η Μπαρτσελόνα δεν παντρεύτηκε ποτέ τη δικτατορία του Φράνκο, αλλά κάποια εξωσυζυγική σχέση την είχε». Υπονοώντας εμμέσως πλην σαφώς ότι η ετικέτα της αντιστασιακής Μπάρτσα είναι κατασκευασμένη από τους διοικούντες του συλλόγου που την ακολουθούν πιστά και με θρησκευτική ευλάβεια κι αφοσίωση.
*** Ο Καταλανός συγγραφέας Μανουέλ Βάσκες Μονταλμπάν έλεγε ότι «αν δεν υπήρχε η Ρεάλ θα τη δημιουργούσαμε εμείς» θέλοντας να δείξει πόσο ανάγκη έχει τη «βασίλισσα» η αγαπημένη του Μπαρτσελόνα. Αλλωστε οι «μπλαουγράνα» πάντα ζούσαν μέσα σε έναν μύθο, τον οποίο έπλαθαν (κυρίως) οι ίδιοι, όπως για παράδειγμα την απαγόρευση χρήσης των καταλανικών από το καθεστώς του Φράνκο ή την απαγόρευση του παραδοσιακού κυκλικού χορού Σαρδάνα, πράγματα που δεν συνέβησαν ποτέ…
*** Ο νυν πρωθυπουργός της Ισπανίας Χοσέ Λουίς Θαπατέρο είναι σοσιαλιστής και «μπλαουγράνα». Η έναρξη της διακυβέρνησής του συνέπεσε με το «γιγάντωμα» της Μπαρτσελόνα. Οι Καταλανοί πήραν αρκετά πρωταθλήματα αλλά σύμφωνα με τα ΜΜΕ της Μαδρίτης -που απηχούν το κοινό αίσθημα των φίλων της «λευκής ομάδας»- είχαν την εύνοια της διαιτησίας η οποία, όπως τους καταμαρτυρούν, συνεχίζει να τους σπρώχνει. Για πολλούς τα σημάδια αυτά είναι ενδείξεις -αν όχι αποδείξεις- ότι στην Ισπανία υφίσταται ένα σύστημα που ανάλογα με τις πολιτικές αποχρώσεις του κυβερνώντα κρίνεται κι ο πρωταθλητής της Primera Division.
*** Α, και να μην ξεχάσουμε το… αυτογκόλ. Προ ολίγω ετών ο πρόεδρος της… ακατονόμαστης Χουάν Λαπόρτα είχε ταχθεί υπέρ της αναθεώρησης του συντάγματος και η μαδριλένικη «Marca» αποκάλυψε πως ο κουνιάδος και σύμβουλός του στη διοίκηση της Μπάρτσα, Αλεχάντρο Ετσεβερία, ήταν μέλος της οργάνωσης φίλων του… Φράνκο!
Αντίλογος
Σαφώς και η Ρεάλ λοιπόν ευνοήθηκε επί ημερών Φράνκο. Διαιτητικά, κυβερνητικά, όπως θέλετε. Ακόμη και στο… σήμερα, με την προ ολίγων ετών παραχώρηση του προπονητικού κέντρου στον δήμο της Μαδρίτης έναντι 250 εκατ. ευρώ, ποσό που καρπώθηκε ο τότε πρόεδρος (και νυν) Φλορεντίνο Πέρεθ για να δημιουργήσει την ομάδα των «galacticos» με τους Φίγκο, Ρονάλντο, Ζιντάν και Μπέκαμ.
Ομως (όπως παντού και πάντα) υπάρχει κι ο αντίλογος. Οπως για παράδειγμα ότι ακόμη και κάτω από τη δικτατορία του Φράνκο το… χαϊδεμένο του παιδί (Ρεάλ) έκανε 15 χρόνια προκειμένου να πάρει το πρώτο της πρωτάθλημα (1954). Από την άλλη επί της πρωθυπουργίας του σοσιαλιστή Φελίπε Γκονζάλες (δεδηλωμένου οπαδού της Μπάρτσα) οι Καταλανοί πήραν λιγότερους τίτλους από τους αιώνιους αντιπάλους τους.
Ούτως ή άλλως όμως Ρεάλ κόντρα σε Μπαρτσελόνα είναι μια μάχη όπου ποδόσφαιρο και πολιτική βαδίζουν χέρι χέρι. Από την μία πλευρά ο συγκεντρωτισμός της Μαδρίτης κι από την άλλη οι… φυγόκεντρες δυνάμεις της Βαρκελώνης.
Πέρα όμως απ’ όλα αυτά υπάρχουν κι οι τέσσερις γραμμές του γηπέδου. Εκεί λοιπόν είναι μαζεμένη σήμερα η ποδοσφαιρική αφρόκρεμα του πλανήτη που υπόσχεται να δώσει μια… παράσταση αντάξια της ποιότητας που χαρακτηρίζει τους αρτίστες που θ’ ανεβούν στο… παλκοσένικο του «Σαντιάγο Μπερναμπέου» το βράδυ του Σαββάτου.
Δεν θ’ αγωνιστεί η αποσχιστική διάθεση της Βαρκελώνης κόντρα στη συγκεντρωτική Μαδρίτη αλλά οι «fantasticos» της Μπαρτσελόνα κόντρα στους «galacticos» της Ρεάλ. Επιμελεια Koubanezos