Η νύχτα των (μαυριτανικών) οργίων!! (pics)

Η Εθνική επιστρέφει μετά από 26 χρόνια στο Ζάγκρεμπ και ο Βασίλης Σκουντής ξεψαχνίζει τις αναμνήσεις του από εκείνη την οργιώδη βραδιά της 24ης Ιουνίου του 1989, στο «Ντομ Σπόρτοβα»... 

Είμαι που είμαι συναισθηματικός και ευσυγκίνητος χαρακτήρας, έτυχε κι αυτή η σημαδιακή επιστροφή στο Ζάγκρεμπ και κοντεύω να ξεσαλώσω!
Είναι πολλώ λογιώ σημαδιακή αυτή η επιστροφή στην πρωτεύουσα της Κροατίας, που τότε ήταν μέρος της ενωμένης (αλλά ουδέποτε ενιαίας και αδιαίρετης) Γιουγκοσλαβίας, η οποία μάλιστα έπνεε τα λοίσθια και το ευήκοον και υποψιασμένο ους της έπιανε τον φρικαλέο ήχο από τα τύμπανα του επερχόμενου πολέμου...

Είναι σημαδιακή αυτή η επιστροφή στο Ζάγκρεμπ, διότι συνδέεται άρρηκτα με μια μεγάλη και μάλιστα τρισδιάστατη στιγμή της ήδη συστηνόμενης ως επίσημης αγαπημένης όλων των Ελλήνων: την κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου, με όχημα τον δεύτερο (μετά από εκείνον της 14^ης Ιουνίου του ‘87) θρίαμβο επί των Σοβιετικών και με το χέρι του... Θεού, που είχε μεταμορφωθεί σε Φάνη Χριστοδούλου, ενώ την ίδια στιγμή στην απέναντι πλευρά αυτός ο οποίος επονομαζόταν «Θεός» (Νίκος Γκάλης) σήκωνε τα χέρια ψηλά και πανηγύριζε το καλάθι, ενώ η μπάλα βρισκόταν ακόμη σε τροχιά...
O κανονικός... Θεός με αξίωσε να είμαι εκεί και μετά από είκοσι έξι χρόνια που ξαναβρίσκομαι εδώ και φέρνω στη μνήμη μου αυτή τη σκηνή, ανατριχιάζω από την κορφή μέχρι τα νύχια!
Να κι άλλος ένας λόγος για τον οποίο θεωρώ σημαδιακή τούτη την επιστροφή: διότι ανακαλεί, σηματοδοτεί και κρατά καλά φυλαγμένα και προστατευμένα στην ιστορική μνήμη τα καλύτερα μας χρόνια, που τυγχάνει κιόλας να είναι τα χρόνια της αθωότητας...
Η Ιστορία του Ευρω μπάσκετ του ’89 έχει γραφτεί πολλές φορές και ασφαλώς μένει ανεξίτηλα χαραγμένη στο μυαλό και στην καρδιά όλων όσοι υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες της. Σε χοντρές γραμμές και μάλιστα κωδικοποιημένη την είχα παρουσιάσει πριν από δυο χρόνια στο πλαίσιο μιας σειράς αναμνησιακών αφηγήσεων από τις προηγούμενες διοργανώσεις του Eurobasket.
Ελέω του timing όμως, και με την ελπίδα να ζήσουμε ως ελληνικό μπάσκετικό έθνος, ένα remake εκείνης της επιτυχίας, υποκύπτω στον πειρασμό να επανέλθω στα διατρέξαντα από τις 20 έως τις 25 Ιουνίου του 1989 με νεότερες και πιο... γαργαλιστικές λεπτομέρειες, τις οποίες αλίευσα την ευκαιρία των γυρισμάτων για το ντοκιμαντέρ «Τα καλύτερα μας χρόνια» που προβάλλεται απόψε (19:00-21:00) από τον ΟΤΕ ΤV…
Eχουμε και λέμε, λοιπόν:

• Πρώτα απ’ όλα για την... χωροθετική τάξη του πράγματος, το «Dom Sportova», όπου φιλοξενήθηκε η διοργάνωση του ’89 δεν χρησιμοποιείται πλέον για το μπάσκετ, αλλά έχει μετατραπεί σε γήπεδο του χόκεϊ επί πάγου, ενώ στη διπλανή (τότε βοηθητική) σάλα αγωνίζεται η Τσεντεβίτα.
  
• Ακόμη και τώρα, μετά από 26 χρόνια, ο Γκάλης κάνει τον...ανήξερο και δηλώνει αθώος του αίματος! «Πάτησα εγώ τη γραμμή προτού πασάρω στον Φάνη; Δηλαδή άουτ; Δεν μου το είχε πει ποτέ κανείς αυτό, ούτε το πρόσεξα. Μήπως φαίνεται έτσι από την κάμερα, ενώ στην πραγματικότητα έχω μείνει μέσα στο γήπεδο;» επιμένει, δίκην απίστου Θωμά, αρνούμενος να δεχτεί έστω και μια μικρή σκιά στην τελειότητα του! Ο δε Φάνης βάζει τα γέλια και εξηγεί τι έγινε σε αυτή τη φάση: «Έλα μωρέ, σιγά το πράγμα! Απλώς εκείνη τη στιγμή οι διαιτητές κοίταζαν ψηλά»!
  
• Ευτυχώς οι διαιτητές κοίταζαν αλλού και δεν... ποινικοποίησαν καθ’ οιονδήποτε τρόπο και μια προτεραία σημαδιακή φάση με θύμα τον Τιιτ Σοκ. Σε μια κατεβασιά του, δυόμισι λεπτά πριν από τη λήξη του ημιτελικού, ο μετέπειτα πόιντ γκαρντ του Παναθηναϊκού και του Αρη (με προπονητή μάλιστα τον τότε κόουτς της Εθνικής Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου), έφαγε ένα...αδέσποτο κέρμα από την εξέδρα και σωριάστηκε φαρδύς πλατύς κάτω. Οι διαιτητές δεν αναζήτησαν ευθύνες, η ελληνική ομάδα μ πήρε την μπάλα και ούτε γάτα, ούτε ζημιά!
  
• Μετά το μυθικό τρίποντο του Φάνη από την ανάποδη πάσα του Γκάλη και το screen του Στεργάκου (σκορ 81-80) έμεναν 54 δευτερόλεπτα, στα οποία ουδέν το αξιοσημείωτον συνέβη! Οι Σοβιετικοί απώλεσαν την τελευταία ευκαιρία που είχαν για να νικήσουν όταν στην άμυνα ο Χριστοδούλου και ο Γιαννάκης έστησαν το τείχος πάνω στο οποίο έπεσε ο Γκούνταρς Βέτρα με αποτέλεσμα να κάνει βήματα και να ακούσει τα σχολιανά του από τον Σαμπόνις!
  
• Γαλουχημένος στα θρίλερ και παρών σε τρία από δαύτα (τελικός 1987, ημιτελικός 1989, ημιτελικός 2005), στα οποία οι αντίπαλοι της εθνικής είχαν την μπάλα στην τελευταία επίθεση, ο «Δράκος» θεωρεί ότι η πιο επίφοβη φάση ήταν εκείνη στην Αθήνα. «Ο Γιοβάισα ήταν μετρ σε τέτοια μακρινά σουτ, άλλωστε είχε προλάβει να το κάνει και στην κανονική διάρκεια του τελικού, μετά τις βολές του Ανδρίτσου» εξηγεί και έχει απόλυτο δίκιο, άλλωστε ο Βέτρα στο Ζάγκρεμπ και ο Ριγκοντό στο Βελιγράδι πάνω στην πρεμούρα τους να νικήσουν την ελληνική άμυνα και κυρίως τον χρόνο, χρεώθηκαν αμφότεροι με βήματα: ο πρώτος έπεσε πάνω στον Φάνη και στον Παναγιώτη και ο δεύτερος πάνω στον Σπανούλη και στον Ζήση.
  
• Οι οικοδεσπότες Γιουγκοσλάβοι με μια από τις καλύτερες ομάδες που εμφανίστηκαν ποτέ στο στερέωμα (και από την οποία οι επτά παίκτες αγωνίστηκαν στο ΝΒΑ) υπέφεραν από διχασμό προσωπικότητας εκείνες τις μέρες! Δεν ήξεραν τι από τα δυο ήθελαν: να πάρουν το αίμα τους πίσω από την Ελλάδα για τις δυο ήττες στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας ή να εκδικηθούν τους Σοβιετικούς για τον χαμένο τελικό της προηγούμενης χρονιάς στη Σεούλ; Εντέλει τους έβγαλε από το δίλημμα δίκην γόρδιου δεσμού (υπό την έννοια πώς ό,τι δεν λύνεται, κόβεται) ο Φάνης και μάλλον τους βόλεψε, μάλιστα ο τελικός είχε προαναγγελθεί δίκην ευχής από τον συχωρεμένο «ισχυρό άνδρα» του γιουγκοσλαβικού μπάσκετ Νεμπόισα Πόποβιτς προς τον Κιουμουρτζόγλου. Ο Κιουμουρτζόγλου τον ευχαρίστησε, αλλά γύρισε απορημένος προς τον Κώστα Πετρόπουλο και τον Λάκη Τσάβα και τους είπε κυνικά: «Αυτός καρντάσια, μας δουλεύει ψιλό γαζί»!
  
• Ένα λεπτό και 28 δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη του ημιτελικού κι ενώ η Εθνική βρισκόταν δυο πόντους οπίσω στο σκορ, ο Φασούλας κέρδισε φάουλ και ο Κιουμουρτζόγλου τον ρώτησε εάν ήθελε να εκτελέσει τις βολές (που τότε ήταν ακόμη 1+1) ή να επαναφέρουμε την μπάλα από τα πλάγια. Ο «Πάνι» προτίμησε την πρώτη επιλογή, ωστόσο αστόχησε στη βολή, η οποία πάντως δεν απέβη μοιραία...
  
• Στο επόμενο κλικ μετά τη λήξη του αγώνα μέσα στα αποδυτήρια ο ψηλός έδινε τα ρέστα του! Άναψε αμέσως ένα τσιγάρο, τράβηξε την πρώτη ρουφηξιά που πήγε μέχρι τα... νύχια του, όπως και ο Φάνης και αμέσως αυτοσχεδίασε φωνάζοντας «Μαυριτανία ολέ, ολέ, ολέ»!!! Αυτή ήταν μια πληρωμένη απάντηση προς τον Γκομέλσκι, ο οποίος δυο χρόνια νωρίτερα στο Νέο Φάληρο είχε προσβάλει την Ελλάδα και την Εθνική, λέγοντας ότι «εάν αυτό το Eurobasket διεξαγόταν στη Μαυριτανία, οι Μαυριτανοί θα κατακτούσαν το χρυσό μετάλλιο»!
  
• Ο Ευθύμης είχε αντιμετωπίσει τη δυσπιστία του σιναφιού μου και μάλιστα έφαγε πολύ ξεφωνητό από τον συχωρεμένο τον Συρίγου, που τον αποκαλούσε κιόλας «Μπουλού Ζουλού» (!) όταν την παραμονή του ημιτελικού αποκάλυψε ότι «ο στόχος μας είναι να παίξουμε γρήγορα και να πάμε σε μεγάλο σκορ». Πράγματι ο «Coach K» είχε το σκεπτικό του και εντέλει το σχέδιο επιβεβαιώθηκε με πανηγυρικό τρόπο. Η Εθνική μολονότι υστερούσε σε εναλλακτικές λύσεις και αγωνίστηκε με επτά παίκτες (εκ των οποίων ο Παταβούκας έπαιξε ένα λεπτό και ο Καμπούρης δέκα) ανέβασε τον ρυθμό, εκμεταλλεύθηκε τις αργές επιστροφές των Σοβιετικών, τους κτύπησε σε ταχύτητα και... φιλάκια!
  
• Αυτή τη φορά ο Γκάλης δεν είπε ότι «είναι η μεγαλύτερη στιγμή μέχρι την επόμενη». Ωστόσο τις προάλλες που συναντηθήκαμε στα Νέα Ρόδα της Χαλκιδικής και ανακάλεσε στη θύμηση του τον ημιτελικό του Ζάγκρεμπ, είπε ότι «ίσως αυτός να είναι ο καλύτερος αγώνας της ζωής μου»! Παίζει σοβαρά αυτή η εκδοχή, όχι μονάχα στην ουσία, αλλά και στους τύπους και δη τους στατιστικούς: 40 λεπτά, 45 πόντοι, 17/31 δίποντα, ½ τρίποντα, 8/9 βολές, 3 ριμπάουντ, 4 ασίστ, 4 κλεψίματα, 2 λάθη και ένα σωρό από ζογκλερικές κινήσεις που έκαναν τους Σοβιετικούς, μηδέ του Σαμπόνις εξαιρουμένου να δαιμονοποιούν την υπόθεση και να θαρρούν πως είχαν να κάνουν με ένα ξωτικό το οποίο διακτινιζόταν όπου ήθελε!
  
• Είναι γνωστή και πολύ σκαμπρόζικη η ιστορία με τον γιο του Γκομέλσκι, τον Κύριλλο σε ρόλο διαμετακομιστή των οδηγιών του πατέρα του ο οποίος καθόταν στην εξέδρα προς τον Βλάντας Γκαράστας, που όπως έλεγε ο Συρίγος «κοουτσάριζε έχοντας πιει βάλιουμ»! Τώρα που την ανασκαλεύω, θυμάμαι ότι αυτό δεν συνέβη μόνο στον ημιτελικό, αλλά και στους προηγούμενους αγώνες, μάλιστα ένας Ιταλός δημοσιογράφος πήγε και του έδωσε συγχαρητήρια μετά τη νίκη των Σοβιετικών επί των «ατζούρι» στον μικρό τελικό! Ο ξανθομάλλης Κύριλλος ήταν τότε 13 ετών, φορούσε κοντό παντελονάκι και «Sea and City» παπούτσια και το πιο συνηθισμένο και επιτακτικό μήνυμα που κουβάλαγε στις απανωτές εφόδους του προς τον πάγκο, αφορούσε το μαρκάρισμα του Γκάλη («Βάλε τον Μαρτσουλιόνις πάνω του, όχι τον Χόμιτσους» κοκ). Οντας αυθάδης, μετά τον τελικό, τον πλησίασα και του πήρα μια σύντομη συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στο «Τρίποντο» τη μεθεπόμενη Τρίτη. Τον ρώτησα για το πήγαινε0έλα στον πάγκο και ιδού η απάντηση του: «Εγώ περιμένω εντολές από τον στρατηγό. Οποτε μου αναθέσει μια αποστολή, είμαι έτοιμος. Αυτός διατάζει, εγώ εκτελώ»! Μεταξύ άλλων σε αυτή τη συνέντευξη ο Κύριλλος (ο οποίος ασχολιόταν με το καράτε και το τένις, ενώ αργότερα σπούδασε στο Χάρβαρντ, αλλά έκτοτε αγνοώ την τύχη του) είχε πει ότι είναι υποστηρικτής των Ατλάντα Χοκς, που τους είδε από κοντά την προηγούμενη χρονιά στη Μόσχα και του άρεσαν, λέει, επειδή διέθεταν πολλούς καλούς λευκούς παίκτες, ενώ οι αγαπημένοι του στο ΝΒΑ ήταν ο Λάρι Μπερντ, ο Ντομινίκ Ουίλκινς και ο Αντουάν Καρ. Α, για να μην το ξεχάσω: όταν μετά από ένα δυο χρόνια ρώτησα τον Γκομέλσκι εάν θα παρακινούσε τον βενιαμίν του να γίνει προπονητής, μου είχε δώσει μια πληρωμένη απάντηση: «Οχι, διότι με το όνομα Γκομέσλκι, η Ιστορία μπορεί να χωρέσει μόνο έναν μεγάλο»!
  
• Άσχετο, αλλά σχετικό, όπως το άκουσα από κάποιο μέλος της ομάδας: «Ο Γκάλης έπρεπε να βγει πρώτος σκόρερ του Ευρωμπάσκετ και βγήκε». Τι σημαίνει αυτό και γιατί το αναφέρω; Μα απλούστατα, επειδή δεν έπρεπε να βγει και φυσικά δεν βγήκε πρώτος σκόρερ ο συχωρεμένος ο Ντράζεν...
  

*Πηγή: gazzetta.gr*