«Δεν
είμαι πρωτίστως οπαδός αυτού του συλλόγου», λέει ο Φρανκ Κράουζε. «Είμαι
πρώτα από όλα οπαδός του ποδοσφαίρου. Θέλω να βλέπω καλό ποδόσφαιρο και
γι΄ αυτό έρχομαι εδώ», προσθέτει, κουνώντας το αριστερό χέρι του προς
το λαμπερό Red Bull Arena στη Λειψία. Γύρω από τον καρπό του έχει
τυλιγμένο ένα κασκόλ της RB Λάιπζιγκ. Έχοντας μάθει να μην κάνει μισές
δουλειές, ο Φρανκ φοράει επίσης ένα τζάκετ του συλλόγου και από κάτω μια
φανέλα. Όποτε αναπνέει, το σήμα στο στήθος σαν να ξεπηδάει προς τα
έξω.
Παρατηρεί τα μάτια του FourFourTwo να πηγαίνουν από το κασκόλ στο τζάκετ και από εκεί στη φανέλα και απαντά με ένα χαμόγελο. Δεν χρειάζεται να του πούμε ότι μοιάζει με κάποιον που είναι πρωτίστως οπαδός της RB Λάιπζιγκ. Δεν χρειάζεται να δικαιολογήσει γιατί η φυσιολογική του αντίδραση όταν μιλάει στα ΜΜΕ είναι να το κάνει αμυντικά. Τον Αύγουστο, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Μπράουνσβαϊγκ δημοσίευσε μια έρευνα γι' αυτό που αποκαλείται στη Γερμανία «brandscape». Το πιο σημαντικό εύρημα ήταν ότι η Bundesliga δεν φιλοξενεί πια την λιγότερο δημοφιλή ομάδα της χώρας. Ο... τίτλος αυτός πηγαίνει στην δεύτερη κατηγορία και στο σύλλογο που δημιουργήθηκε σχεδόν πριν από έξι χρόνια: Την RB Λάιπζιγκ. «Ξέρω ότι όλοι μας μισούν», λέει ο Φρανκ. «Αλλά αυτό δεν με σταματά από το να πηγαίνω στα εκτός έδρας ματς. Θα σταματήσει. Πρώτα μισούσαν την Βόλφσμπουργκ, μετά τη Χόφενχαϊμ, τώρα την RB. Σε πέντε χρόνια θα μισούν κάποιον άλλον. Όσο αυτή η επιθετικότητα παραμένει λεκτική, δεν με νοιάζει».
Δεν παραμένει πάντα λεκτική, ωστόσο. Τον Μάρτιο, σχεδόν δύο ντουζίνες οπαδοί της Καρλσρούης έκαναν «ντου» στο ξενοδοχείο όπου έμενε η ομάδα. Σύμφωνα με τον προπονητή Ραλφ Ράνγκνικ, πρώην των Χόφενχαϊμ και Σάλκε, φορούσαν κουκούλες και κάποιοι έφτασαν μέχρι το εστιατόριο, πριν τους σταματήσει η ασφάλεια. Τον Αύγουστο, ένα ματς Κυπέλλου ανάμεσα στην Όσναμπρουκ και την Λάιπζιγκ σταμάτησε μετά από 71 λεπτά, όταν ο διαιτητής χτυπήθηκε στο κεφάλι από έναν αναπτήρα που έπεσε από τις κερκίδες. Το αντικείμενο σημάδευε τον νεαρό στράικερ Ντάβι Σέλκε. Ο Ράγκνικ ύστερα διαμαρτυρήθηκε ότι οι παίκτες του και οι διοικούντες δέχτηκαν βροχή αντικειμένων και προσβολών όταν έληξε η αναμέτρηση.
Όσο άσχημες κι αν είναι αυτές οι σκηνές, η ομάδα της Λειψίας έχει μάθει να τις αποφεύγει. Το να συναντά έχθρα της έχει γίνει δεύτερη φύση. Σε τελική ανάλυση, είναι ένα κλαμπ που έπαιξε τον πρώτο αγώνα της ιστορίας του υπό αστυνομική συνοδεία. Αυτό συνέβη τον Αύγουστο του 2009, εκτός έδρας με τις ρεζέρβες της Καρλ Ζάις Τζένα από την πέμπτη κατηγορία. Οι παίκτες τα άκουσαν, ενώ το κοινό παραληρούσε: «Θάνατος στην RBL». Μετά το σφύριγμα της λήξης, η ομάδα πήγε απευθείας στο πούλμαν της, περικυκλωμένη από αστυνομικούς και αποχώρησε χωρίς καν οι παίκτες να κάνουν ντους και να αλλάξουν.
Γιατί τόσο μίσος; «Το όλο θέμα βασίζεται στη ζήλια», λέει ο Φρανκ. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσα χρήματα η Red Bull, ο αυστριακός Κολοσσός ενεργειακών ποτών, έχει ξοδέψει για τον σύλλογο τα τελευταία έξι χρόνια, αλλά το περιοδικό Kicker ανέφερε ότι το ποσό «ξεπερνάει κατά πολύ τα 100 εκατομμύρια ευρώ που αρχικά αποτέλεσαν το μπάτζετ». Τα γράμματα RB προέρχονται από τη λέξη RasenBallsport, αλλά οι περισσότεροι το θεωρούν αυτό προσποιητό. Παρότι Φρανκ αναφέρεται στον σύλλογο ως RB, κάποιες φορές λέει αυθόρμητα Red Bull. Χαλάρωσε αρκετά από τη στιγμή που κατάλαβε ότι μιλάει στο FourFourTwo, το οποίο προέρχεται από μία χώρα όπου η εταιρική ανάμιξη, οι ξένοι επενδυτές και η ιδιωτικοποίηση υπάρχουν από το παρελθόν.
«Ξέρω ότι όλα έχουν να κάνουν με το μάρκετινγκ», λέει. «Ξέρω ότι είναι σαν να πουλάς ένα προϊόν. Είναι αρκετά δίκαιο. Επενδύεις χρήματα και παίρνεις κάτι σε αντάλλαγμα. Το ποδόσφαιρο είναι business παντού. Νομίζετε ότι η Audi και η Allianz ενεπλάκησαν στην Μπάγερν Μονάχου επειδή αγαπούν το ποδόσφαιρο; Μην κοροϊδεύετε τους εαυτούς σας».
Πρέπει ωστόσο να υπάρχει κάτι παραπάνω από ζήλια. Με 30.000 κόσμο μέσο όρο εντός έδρας, η RB Λάιπζιγκ πλέον έχει τον καλύτερο μέσο όρο στην δεύτερη κατηγορία, ξεπερνώντας ιστορικά κλαμπ όπως η Καϊζερσλάουτερν και η Νυρεμβέργη. Αυτό έχει κάνει κάποιους παρατηρητές να υποθέτουν ότι η πόλη έχει αποδεχτεί τον σύλλογο, ίσως αγκαλιάζοντάς τον με ανοιχτές αγκάλες. Ωστόσο, μια βόλτα στη Λειψία πριν από το παιχνίδι της με τη Νυρεμβέργη, την επιτομή της ποδοσφαιρικής παράδοσης στη Γερμανία, δείχνει ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Περπατώντας στον δρόμο Karl-Liebknecht, ο οποίος οδηγεί από το νεαρό, χιπ κομμάτι της πόλης στην καρδιά της Λειψίας, θα βρεις αρκετά ποδοσφαιρικά γκράφιτι. Aναφέρουν λέξεις όπως «Διάβολοι», «Τσέμι», η «BSG». Οι «Διάβολοι» αποτελούν οργανωμένους οπαδούς της BSG Τσέμι Λάιπζιγκ. Η BSG παίζει στην έκτη κατηγορία. Δεν υπάρχει κανένα γκράφιτι της RB...
Τελικά, το FourFouTwo εντοπίζει τρεις νεαρούς που πίνουν μπύρα κάτω από τον ήλιο. Ένας από αυτούς φοράει εμφάνιση. Είναι της Νυρεμβέργης. Όταν τον ρωτάμε αν θα υπάρχει κανονική εκτός έδρας εκπροσώπηση τονίζει: «Θα υπάρχουν κάποια πανό, αλλά αυτό είναι όλο. Πέρυσι, όλοι ταξίδεψαν για το ματς και το ίδιο συμβαίνει και φέτος». Οι σκληροπυρηνικοί οπαδοί κάποιων συλλόγων, της Άιντραχτ Μπραουνσβάιγκ, της Ουνιόν Βερολίνου και της Φορτούνα Ντίσελντορφ μεταξύ άλλων, έχουν αποφασίσει να μποϊκοτάρουν τα παιχνίδια της Λάιπζιγκ.
Άλλοι, ωστόσο,ακολουθούν την ομάδα τους και βρίσκουν τρόπο να ακουστούν. Πέρυσι, σχεδόν 5000 οπαδοί της Ζανκτ Πάουλι γέμισαν την κερκίδα που τους αναλογούσε, φορώντας τις παλιότερες φανέλες που μπορούσαν να βρουν. Ήταν ένας σιωπηρός, αλλά δυνατός τρόπος για να πουν ότι ενώ η RB Λάιπζιγκ έχει τα χρήματα, η Ζανκτ Πάουλι έχει την παράδοση.
«Ποτέ δεν σκεφτήκαμε να μείνουμε σπίτι», λέει ο νεαρός οπαδός. «Ποιο είναι το νόημα; Κανείς ούτως ή άλλως δεν πρόκειται να σταματήσει την RB. Και το παιχνίδι είναι μια καλή αφορμή για να δεις την πόλη». Η Λειψία όντως απολαμβάνει την φήμη μιας από τις πιο ενεργές πόλεις της Γερμανίας. Είναι σαν ένα μικρό Βερολίνο, με πιο φιλικούς ντόπιους. «Αυτό που είναι πραγματικά παράξενο», προσθέτει ο νεαρός, «είναι πως με όποιον έχουμε μιλήσει εδώ μας λέει ότι την μισεί. Αν οι οπαδοί τους δεν προέρχονται από τη Λειψία, τότε από που είναι;». Το FFT ίσως δεν έχει την απάντηση σε αυτή την ερώτηση, αλλά ο Κρίστιαν Γιάνσον, ένας οπαδός κοντά στα 30, γέννημα-θρέμμα της πόλης, την έχει.
Η εκδοχή του είναι κατά έναν τρόπο τόσο ασυνήθιστη, όσο και τυπική για την πόλη, στην οποία το παιχνίδι έχει περάσει πολλά σκαμπανεβάσματα. Ο Κρίστιαν μεγάλωσε ως οπαδός της Ζάξεν Λάιπζιγκ (δεν είναι η ίδια με την τωρινή Τσέμι), ενός συλλόγου που δημιουργήθηκε το 1950, όταν η κυβέρνηση της Ανατολική Γερμανίας αναθεώρησε εντελώς τον οργανωμένο αθλητισμό της χώρας.
Ο Κρίστιαν είδε το πρώτο του παιχνίδι το 1996, όταν η Ζάξεν νίκησε 5-1 την πανίσχυρη Ντιναμό Δρέσδης, παραδοσιακά το μεγαλύτερο κλαμπ σε αυτή την πλευρά της Γερμανίας. Για πολλά χρόνια, ολόκληρη η ζωή του περιστρεφόταν γύρω από την Ζάξεν. Γνώρισε μέχρι και την μέλλουσα σύζυγό του με τον σύλλογο. Μετά, το 2011, η Ζάξεν διαλύθηκε. Ο Κρίστιαν πλέον είναι οπαδός χωρίς ομάδα. Ωστόσο, δεν έχει καμία πρόθεση να γεμίσει το κενό παρακολουθώντας την RB. «Δεν το έκανα και δεν θα το κάνω ποτέ», λέει στο FFT. «Η αποδοχή αυτού του αποκαλούμενου συλλόγου έχει μεγαλώσει πολύ τα τελευταία χρόνια, αλλά υπάρχουν πολλοί οπαδοί από την ευρύτερη περιοχή παρά από την πόλη την ίδια. Απλά ρίξτε μια ματιά στις πινακίδες των αυτοκινήτων όταν είστε στο γήπεδο. Στο παρελθόν, η Ντιναμό ήταν μια ομάδα με μεγάλη αποδοχή σε όλη τη Σαξονία. Τώρα ο κόσμος ταξιδεύει για να δει την RB». Όταν τον ρωτήσαμε γιατί ο ίδιος αρνείται να ακολουθήσει το παράδειγμά τους, απαντά: «Είναι υπερβολικά τεχνητό για μένα. Δεν είναι ένας σύλλογος, είναι ένα προϊόν». Σταματά για λίγο πριν προσθέσει: «Η Red Bull Arena ήταν κάποτε το Zentralstadion, όπου έπαιζε η Ζάξεν. Υπάρχουν πολλές αναμνήσεις...».
Ο Κόλμεν γρήγορα κατάλαβε ότι μερικοί διεθνείς και ένα ποπ φεστιβάλ δύσκολα αρκούν για να γεμίσει το γήπεδό του. Αυτό που χρειαζόταν ήταν μια καλή τοπική ομάδα, η οποία να συγκεντρώνει σημαντικά πλήθη με διάρκεια. Οι δύο μεγαλύτεροι σύλλογοι της Λειψίας εκείνη τη χρονιά ήταν η Ζάξεν και η Λοκομοτίβε. Και οι δύο έπαιζαν ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο και... δεν πήγαιναν πουθενά. Το χειρότερο ήταν ότι οι οπαδοί τους είχαν βίαιη φήμη, πίσω από τις μέρες του σοσιαλισμού. Μετά από ένα ντέρμπι το 1983, ξέσπασε ένας θρυλικός καυγάς, στον οποίο πήραν μέρος 1300 οπαδοί!
Όταν το περιοδικό 11Freude δημοσίευσε ένα κείμενο για το ποδόσφαιρο στη Λειψία το 2008, ο τίτλος του ήταν: «Η πόλη των συμμοριών». Ίσως ήταν υπερβολικό, αλλά δεν αρνούταν κανείς ότι το image του αθλήματος εκεί ήταν προβληματικό, όπως και σε άλλες πόλεις της Ανατολής, όπου τα κάποτε περήφανα κλαμπ έπεφταν στην αφάνεια. Ο θυμός, η δυσαρέσκεια και η πληγωμένη περηφάνια μπορούν να φτιάξουν ένα εκρηκτικό μείγμα. Ο απογοητευμένος Κόλμεν προσπάθησε να πουλήσει το γήπεδο. Όταν το πλάνο του απέτυχε, αναζήτησε κάποιον για να επενδύσει στο ποδόσφαιρο της πόλης. Και κάπως έτσι βρήκε τον Ντίτριχ Μάτεσιτζ, τον Αυστριακό επιχειρηματία, ο οποίος είναι συνιδιοκτήτης και «τρέχει» τη Red Bull.
To 2005, η εταιρεία του Μάτεζιτς εξαγόρασε την Αούστρια Ζάλτσμπουργκ και της έδωσε νέα ονομασία: Red Bull Ζάλτσμπουργκ. Ένα χρόνο μετά, αγόρασε τους Mέτροσταρς από την MLS και τους έκανε Νιου Γιορκ Red Bulls. Τώρα, προσπαθεί να κάνει το ίδιο και στη Γερμανία. Η Λάιπζιγκ έδειχνε τέλεια: Μια πόλη με πλούσια ποδοσφαιρική κληρονομιά και συλλόγους που έψαχναν απεγνωσμένα χρήματα. Ωστόσο, σε μία χώρα όπου οι ομάδες δεν ανήκουν εξ' ολοκλήρου σε ιδιώτες, η Red Bull δεν μπορούσε απλά να πάει και να αγοράσει το κλαμπ. Οπότε ο Μάτεσιτζ πλησίασε την Ζάξεν το 2006, προσφέροντας ουσιώδεις επενδύσεις, αν ο σύλλογος συνεργαζόταν.
Πρέπει να τον εξέπληξε το πόσο ορμητικά τα μέλη και οι οπαδοί της Ζάξεν εναντιώθηκαν στην ιδέα. Είπαν ότι καλύτερα να καταστραφούν (όπως και έγινε), παρά να βρεθούν στο κρεβάτι με μια ξένη εταιρεία. Την ίδια στιγμή, ο Μάτεζιτς έμαθε ότι δεν θα μπορούσε να ονομάσει την ομάδα Red Bull Leipzig επειδή τα γερμανικά κλαμπ δεν έχουν εμπορικά ονόματα. Η εταιρεία στη συνέχεια πλησίασε άλλους συλλόγους, όπως η Φορτούντα Ντίσελντορφ, η Μόναχο 1860 και... την Ζανκτ Πάουλι, αντιμετωπίζοντας παντού την ίδια οργή.
Όταν ο Μάτεζιτς ρωτήθηκε πέρυσι αν όλη αυτή η άρνηση του προκάλεσε αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσο το όραμά του θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα σε μία χώρα όπου ισχύει ο κανονισμός "50+1" απαγορεύοντας τον ιδιωτικό έλεγχο και όπου η πλειοψηφία των οπαδών είναι αυστηρά αντι-εμπορικοί, απάντησε ήρεμα: «Οι αμφιβολίες δεν αποτελούν γνώρισμα του χαρακτήρα μου».
Παρόλα αυτά, πήρε αρκετό χρόνο στα μυαλά της Red Bull να βρουν μια λύση η οποία θα σπάει αυτό το πνεύμα, αλλά όχι τους κανονισμούς. Τελικά, το 2009, προσπάθησε και εμπιστεύτηκε στους εργαζόμενους της Red Bull να φτιάξουν τον δικό τους σύλλογο: Με όνομα RasenBallsport. Για να αποφύγουν το ξεκίνημα στον πάτο της πυραμίδας του πρωταθλήματος, η RB στη συνέχεια προσέφερε σε έναν σύλλογο πέμπτης κατηγορίας κοντά στη Λειψία, την SSV Μάρκρανσταντ 350.000 ευρώ για να ταξιδέψει προσωρινά με τα πανιά της RB. Και ξαφνικά, δημιουργήθηκε απροκάλυπτα ένας αδιάντροπα εταιρικός σύλλογος στην καρδιά της χώρας που υποτίθεται ότι αποτελεί μοντέλο οπαδικής βάσης.
Αυτός λοιπόν είναι και ο λόγος του μίσους. Οι περισσότεροι Γερμανοί οπαδοί δεν θεωρούν την RB ως ένα κανονικό κλαμπ, αλλά ως ένα άδειο όστρακο χωρίς τοπικές ρίζες, ένα εργαλείο μάρκετινγκ που υπάρχει απλά για να προωθήσει ένα ενεργειακό ποτό. Επιπρόσθετα, φοβούνται ότι περισσότεροι επιχειρηματίες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα και θα καταστρέψουν ό,τι απομένει από την ιδέα του κανονισμού 50+1.
Αλλά, όπως πάντα, υπάρχει και μια άλλη σκοπιά. «Για χρόνια, οι καλύτεροι παίκτες στην Ανατολή αγοράζονταν από πλούσιες ομάδες της Δύσης», τονίζει. «Τώρα είναι διαφορετικά. Αυτό αποτελεί μια ωραία αλλαγή». Αναφέρεται σε παίκτες όπως ο Νταβί Σέλκε, ο 20χρονος ταλαντούχος που άφησε... κάγκελο την Bundesliga πέρυσι, όταν έφυγε από τη Βέρντερ Βρέμης για να πάει στην RB, μια κατηγορία κάτω.
«Μα αφού εδώ το μέρος είναι εκπληκτικό», συνεχίζει ο Φρανκ. «Αξίζουμε μια καλή ομάδα. Πολύς κόσμος περιμένει εδώ και χρόνια για ένα μεγάλο σύλλογο εδώ». Δεν το ξεκαθαρίζει, αλλά φαίνεται πως όταν λέει "εδώ" δεν εννοεί την Λειψία, αλλά τη Σαξονία. Ίσως και ολόκληρη την Ανατολική Γερμανία, η οποία δεν είχε εκπρόσωπο στη Bundesliga από όταν η Κότμπους υποβιβάστηκε το 2009.
Αφού δίνουμε τα χέρια και ευχόμαστε ο ένας στον άλλο ένα καλό ματς, ο Φρανκ δείχνει ένα ζευγάρι με τρία παιδιά, που όλα φορούν φανέλες της RB. «Δεν υπάρχει κανένα γήπεδο στην Ανατολή, ίσως και σε όλη τη χώρα, που να βλέπεις τόσες πολλές οικογένειες», λέει. «Ο κόσμος έχει βαρεθεί τους καυγάδες. Θέλουν να δουν καλό ποδόσφαιρο σε ασφαλές έδαφος. Και δεν υπάρχει ασφαλέστερο από αυτό εδώ. Ξέρω ότι είναι υγιές και μερικές φορές θεωρώ ότι παραείναι αποστειρωμένο, αλλά είναι ασφαλές».
Οι φιλοξενούμενοι απλώνουν ένα πανό που γράφει: «Η Νυρεμβέργη ενάντια στη μηχανή». Υποτίθεται ότι θα πικάρει τους γηπεδούχους, αλλά περισσότερο περιγράφει αυτό που συμβαίνει στον αγωνιστικό χώρο. Η νεανική RB, προσεκτικά δημιουργημένη για το μέλλον από τους έξυπνους ποδοσφαιρανθρώπους που ο Μάτεζιτς έχει φέρει στο σύλλογο, είναι τρομερά γρήγορη, σε εγρήγορση και συγκεντρωμένη για τη φτωχή, γέρικη Νυρεμβέργη. Ο Σέλκε σκόραρε δις και μετά από απλά ένα τέταρτο της ώρας, το σκορ ήταν 3-0.
Με το παιχνίδι να ολοκληρώνεται, το FFT μελετά το τι συμβαίνει τριγύρω. Αυτό που οι άνθρωποι του marketing αρέσκονται να αποκαλούν "matchday experience" στο Red Bull Arena απέχει κατά πάρα πολύ από αυτό που ελκύει έναν ποδοσφαιριστή στο παιχνίδι όταν ήταν ή είναι νέος. Δεν υπάρχει ο ίδιος ενθουσιασμός, το ίδιο συναίσθημα. Οι 30.000, με εξαίρεση τους οπαδούς της Νυρεμβέργης, προφανώς περνούν καλά. Χωρίς ίχνος ειρωνείας, οι RB ultras τραγουδούν: «Είμαστε η Λάιπζιγκ, η ΡάσενΜπολσπορτ Λάιπζιγκ, δεν θα καταστραφούμε ποτέ».
Σχεδόν ποτέ, τουλάχιστον. Παρά το αριθμητικό της μειονέκτημα, η Νυρεμβέργη πετυχαίνει δύο γκολ από το πουθενά και ξαφνικά έχουμε ένα νέο παιχνίδι! Τα τελευταία 15 λεπτά γίνονται σε τρελό ρυθμό, με ευκαιρίες εκατέρωθεν. Η Νυρεμβέργη σκοράρει από κόρνερ στις καθυστερήσεις. Η κερκίδα των φιλοξενούμενων ξεσπά. Ωστόσο ο επόπτης σηκώνει τη σημαία. Οφσάιντ. Λήξη. Οι γηπεδούχοι πανηγυρίζουν τρεις ακόμα βαθμού στο δρόμο για την άνοδο. Δεν δείχνουν να ενοχλούνται από τα ένοχα βλέμματα των απέναντι. Ούτε οποιονδήποτε άλλων...
Παρατηρεί τα μάτια του FourFourTwo να πηγαίνουν από το κασκόλ στο τζάκετ και από εκεί στη φανέλα και απαντά με ένα χαμόγελο. Δεν χρειάζεται να του πούμε ότι μοιάζει με κάποιον που είναι πρωτίστως οπαδός της RB Λάιπζιγκ. Δεν χρειάζεται να δικαιολογήσει γιατί η φυσιολογική του αντίδραση όταν μιλάει στα ΜΜΕ είναι να το κάνει αμυντικά. Τον Αύγουστο, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Μπράουνσβαϊγκ δημοσίευσε μια έρευνα γι' αυτό που αποκαλείται στη Γερμανία «brandscape». Το πιο σημαντικό εύρημα ήταν ότι η Bundesliga δεν φιλοξενεί πια την λιγότερο δημοφιλή ομάδα της χώρας. Ο... τίτλος αυτός πηγαίνει στην δεύτερη κατηγορία και στο σύλλογο που δημιουργήθηκε σχεδόν πριν από έξι χρόνια: Την RB Λάιπζιγκ. «Ξέρω ότι όλοι μας μισούν», λέει ο Φρανκ. «Αλλά αυτό δεν με σταματά από το να πηγαίνω στα εκτός έδρας ματς. Θα σταματήσει. Πρώτα μισούσαν την Βόλφσμπουργκ, μετά τη Χόφενχαϊμ, τώρα την RB. Σε πέντε χρόνια θα μισούν κάποιον άλλον. Όσο αυτή η επιθετικότητα παραμένει λεκτική, δεν με νοιάζει».
Δεν παραμένει πάντα λεκτική, ωστόσο. Τον Μάρτιο, σχεδόν δύο ντουζίνες οπαδοί της Καρλσρούης έκαναν «ντου» στο ξενοδοχείο όπου έμενε η ομάδα. Σύμφωνα με τον προπονητή Ραλφ Ράνγκνικ, πρώην των Χόφενχαϊμ και Σάλκε, φορούσαν κουκούλες και κάποιοι έφτασαν μέχρι το εστιατόριο, πριν τους σταματήσει η ασφάλεια. Τον Αύγουστο, ένα ματς Κυπέλλου ανάμεσα στην Όσναμπρουκ και την Λάιπζιγκ σταμάτησε μετά από 71 λεπτά, όταν ο διαιτητής χτυπήθηκε στο κεφάλι από έναν αναπτήρα που έπεσε από τις κερκίδες. Το αντικείμενο σημάδευε τον νεαρό στράικερ Ντάβι Σέλκε. Ο Ράγκνικ ύστερα διαμαρτυρήθηκε ότι οι παίκτες του και οι διοικούντες δέχτηκαν βροχή αντικειμένων και προσβολών όταν έληξε η αναμέτρηση.
Όσο άσχημες κι αν είναι αυτές οι σκηνές, η ομάδα της Λειψίας έχει μάθει να τις αποφεύγει. Το να συναντά έχθρα της έχει γίνει δεύτερη φύση. Σε τελική ανάλυση, είναι ένα κλαμπ που έπαιξε τον πρώτο αγώνα της ιστορίας του υπό αστυνομική συνοδεία. Αυτό συνέβη τον Αύγουστο του 2009, εκτός έδρας με τις ρεζέρβες της Καρλ Ζάις Τζένα από την πέμπτη κατηγορία. Οι παίκτες τα άκουσαν, ενώ το κοινό παραληρούσε: «Θάνατος στην RBL». Μετά το σφύριγμα της λήξης, η ομάδα πήγε απευθείας στο πούλμαν της, περικυκλωμένη από αστυνομικούς και αποχώρησε χωρίς καν οι παίκτες να κάνουν ντους και να αλλάξουν.
Γιατί τόσο μίσος; «Το όλο θέμα βασίζεται στη ζήλια», λέει ο Φρανκ. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσα χρήματα η Red Bull, ο αυστριακός Κολοσσός ενεργειακών ποτών, έχει ξοδέψει για τον σύλλογο τα τελευταία έξι χρόνια, αλλά το περιοδικό Kicker ανέφερε ότι το ποσό «ξεπερνάει κατά πολύ τα 100 εκατομμύρια ευρώ που αρχικά αποτέλεσαν το μπάτζετ». Τα γράμματα RB προέρχονται από τη λέξη RasenBallsport, αλλά οι περισσότεροι το θεωρούν αυτό προσποιητό. Παρότι Φρανκ αναφέρεται στον σύλλογο ως RB, κάποιες φορές λέει αυθόρμητα Red Bull. Χαλάρωσε αρκετά από τη στιγμή που κατάλαβε ότι μιλάει στο FourFourTwo, το οποίο προέρχεται από μία χώρα όπου η εταιρική ανάμιξη, οι ξένοι επενδυτές και η ιδιωτικοποίηση υπάρχουν από το παρελθόν.
«Ξέρω ότι όλα έχουν να κάνουν με το μάρκετινγκ», λέει. «Ξέρω ότι είναι σαν να πουλάς ένα προϊόν. Είναι αρκετά δίκαιο. Επενδύεις χρήματα και παίρνεις κάτι σε αντάλλαγμα. Το ποδόσφαιρο είναι business παντού. Νομίζετε ότι η Audi και η Allianz ενεπλάκησαν στην Μπάγερν Μονάχου επειδή αγαπούν το ποδόσφαιρο; Μην κοροϊδεύετε τους εαυτούς σας».
Πρέπει ωστόσο να υπάρχει κάτι παραπάνω από ζήλια. Με 30.000 κόσμο μέσο όρο εντός έδρας, η RB Λάιπζιγκ πλέον έχει τον καλύτερο μέσο όρο στην δεύτερη κατηγορία, ξεπερνώντας ιστορικά κλαμπ όπως η Καϊζερσλάουτερν και η Νυρεμβέργη. Αυτό έχει κάνει κάποιους παρατηρητές να υποθέτουν ότι η πόλη έχει αποδεχτεί τον σύλλογο, ίσως αγκαλιάζοντάς τον με ανοιχτές αγκάλες. Ωστόσο, μια βόλτα στη Λειψία πριν από το παιχνίδι της με τη Νυρεμβέργη, την επιτομή της ποδοσφαιρικής παράδοσης στη Γερμανία, δείχνει ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Περπατώντας στον δρόμο Karl-Liebknecht, ο οποίος οδηγεί από το νεαρό, χιπ κομμάτι της πόλης στην καρδιά της Λειψίας, θα βρεις αρκετά ποδοσφαιρικά γκράφιτι. Aναφέρουν λέξεις όπως «Διάβολοι», «Τσέμι», η «BSG». Οι «Διάβολοι» αποτελούν οργανωμένους οπαδούς της BSG Τσέμι Λάιπζιγκ. Η BSG παίζει στην έκτη κατηγορία. Δεν υπάρχει κανένα γκράφιτι της RB...
Oι σκληροπυρηνικοί οπαδοί της Γερμανίας πλέον μένουν εκτός
Στη Γερμανία είναι αργία. Η Ημέρα Ενότητας. Η ενοποίηση των δύο Γερμανιών ξεκίνησε ακριβώς εδώ, στη Λειψία, τη μεγαλύτερη πόλη της Ανατολική Γερμανίας, με διαδηλώσεις έξω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Εδώ, το κέντρο της πόλης είναι γεμάτο αν και τα μαγαζιά κλειστά. Αλλά κανείς δεν φοράει φανέλα ή οτιδήποτε άλλο της RB. Δεν υπάρχουν αυτοκόλλητα στα αυτοκίνητα, ή σημαίες στα παράθυρα. Ποτέ δεν θα μπορούσες να μαντέψεις ότι αυτή η πόλη των 545.000 ανθρώπων αποτελεί έδρα μιας βελτιωμένης ομάδας, όπου πολλοί σχολιαστές περιμένουν να ανέβει στη Bundesliga φέτος ή, με δεδομένες τις δυσκολίες του παιχνιδιού, του χρόνου.Τελικά, το FourFouTwo εντοπίζει τρεις νεαρούς που πίνουν μπύρα κάτω από τον ήλιο. Ένας από αυτούς φοράει εμφάνιση. Είναι της Νυρεμβέργης. Όταν τον ρωτάμε αν θα υπάρχει κανονική εκτός έδρας εκπροσώπηση τονίζει: «Θα υπάρχουν κάποια πανό, αλλά αυτό είναι όλο. Πέρυσι, όλοι ταξίδεψαν για το ματς και το ίδιο συμβαίνει και φέτος». Οι σκληροπυρηνικοί οπαδοί κάποιων συλλόγων, της Άιντραχτ Μπραουνσβάιγκ, της Ουνιόν Βερολίνου και της Φορτούνα Ντίσελντορφ μεταξύ άλλων, έχουν αποφασίσει να μποϊκοτάρουν τα παιχνίδια της Λάιπζιγκ.
Άλλοι, ωστόσο,ακολουθούν την ομάδα τους και βρίσκουν τρόπο να ακουστούν. Πέρυσι, σχεδόν 5000 οπαδοί της Ζανκτ Πάουλι γέμισαν την κερκίδα που τους αναλογούσε, φορώντας τις παλιότερες φανέλες που μπορούσαν να βρουν. Ήταν ένας σιωπηρός, αλλά δυνατός τρόπος για να πουν ότι ενώ η RB Λάιπζιγκ έχει τα χρήματα, η Ζανκτ Πάουλι έχει την παράδοση.
«Ποτέ δεν σκεφτήκαμε να μείνουμε σπίτι», λέει ο νεαρός οπαδός. «Ποιο είναι το νόημα; Κανείς ούτως ή άλλως δεν πρόκειται να σταματήσει την RB. Και το παιχνίδι είναι μια καλή αφορμή για να δεις την πόλη». Η Λειψία όντως απολαμβάνει την φήμη μιας από τις πιο ενεργές πόλεις της Γερμανίας. Είναι σαν ένα μικρό Βερολίνο, με πιο φιλικούς ντόπιους. «Αυτό που είναι πραγματικά παράξενο», προσθέτει ο νεαρός, «είναι πως με όποιον έχουμε μιλήσει εδώ μας λέει ότι την μισεί. Αν οι οπαδοί τους δεν προέρχονται από τη Λειψία, τότε από που είναι;». Το FFT ίσως δεν έχει την απάντηση σε αυτή την ερώτηση, αλλά ο Κρίστιαν Γιάνσον, ένας οπαδός κοντά στα 30, γέννημα-θρέμμα της πόλης, την έχει.
Η εκδοχή του είναι κατά έναν τρόπο τόσο ασυνήθιστη, όσο και τυπική για την πόλη, στην οποία το παιχνίδι έχει περάσει πολλά σκαμπανεβάσματα. Ο Κρίστιαν μεγάλωσε ως οπαδός της Ζάξεν Λάιπζιγκ (δεν είναι η ίδια με την τωρινή Τσέμι), ενός συλλόγου που δημιουργήθηκε το 1950, όταν η κυβέρνηση της Ανατολική Γερμανίας αναθεώρησε εντελώς τον οργανωμένο αθλητισμό της χώρας.
Ο Κρίστιαν είδε το πρώτο του παιχνίδι το 1996, όταν η Ζάξεν νίκησε 5-1 την πανίσχυρη Ντιναμό Δρέσδης, παραδοσιακά το μεγαλύτερο κλαμπ σε αυτή την πλευρά της Γερμανίας. Για πολλά χρόνια, ολόκληρη η ζωή του περιστρεφόταν γύρω από την Ζάξεν. Γνώρισε μέχρι και την μέλλουσα σύζυγό του με τον σύλλογο. Μετά, το 2011, η Ζάξεν διαλύθηκε. Ο Κρίστιαν πλέον είναι οπαδός χωρίς ομάδα. Ωστόσο, δεν έχει καμία πρόθεση να γεμίσει το κενό παρακολουθώντας την RB. «Δεν το έκανα και δεν θα το κάνω ποτέ», λέει στο FFT. «Η αποδοχή αυτού του αποκαλούμενου συλλόγου έχει μεγαλώσει πολύ τα τελευταία χρόνια, αλλά υπάρχουν πολλοί οπαδοί από την ευρύτερη περιοχή παρά από την πόλη την ίδια. Απλά ρίξτε μια ματιά στις πινακίδες των αυτοκινήτων όταν είστε στο γήπεδο. Στο παρελθόν, η Ντιναμό ήταν μια ομάδα με μεγάλη αποδοχή σε όλη τη Σαξονία. Τώρα ο κόσμος ταξιδεύει για να δει την RB». Όταν τον ρωτήσαμε γιατί ο ίδιος αρνείται να ακολουθήσει το παράδειγμά τους, απαντά: «Είναι υπερβολικά τεχνητό για μένα. Δεν είναι ένας σύλλογος, είναι ένα προϊόν». Σταματά για λίγο πριν προσθέσει: «Η Red Bull Arena ήταν κάποτε το Zentralstadion, όπου έπαιζε η Ζάξεν. Υπάρχουν πολλές αναμνήσεις...».
Σώζοντας την Λειψία από τους αδύναμους και η φήμη για βία
Κατά έναν τρόπο, το γήπεδο είναι ο βασικός λόγος για την ύπαρξη της RB. Όταν άλλαξε η χιλιετία, η πόλη αποφάσισε να ανακαινίσει το τεράστιο, πολλών χρήσεων Zentralstadion, μετατρέποντάς το σε μία σύγχρονη ποδοσφαιρική αρένα. Ένα μεγάλο μέρος του κόστους καλύφθηκε από ένα ιδιώτη επενδυτή, τον επιχειρηματία Μίκαελ Κόλμεν, ο οποίος έγινε ο νέος ιδιοκτήτης. Φαινόταν καλή ιδέα τότε. Στην Γερμανία ανατέθηκε το Μουντιάλ του 2006 και η Λειψία ήταν μια αυτόματη επιλογή ως μία από τις πόλεις διεξαγωγής. Συν τοις άλλοις, η γερμανική ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ιδρύθηκε εδώ το 1900 και τρία χρόνια μετά, ένα κλαμπ από την πόλη, η VfB Λάιπζιγκ πήρε το πρώτο εθνικό πρωτάθλημα της χώρας (Μια διάδοχος της VfB έπαιξε Bundesliga για μια σεζόν μετά την ενοποίηση και έπειτα περιπλανιόταν στη δεύτερη κατηγορία για χρόνια. Αλλά, όπως τείνουν να κάνουν αρκετοί σύλλογοι της πόλης, χρεοκόπησε το 2004).Ο Κόλμεν γρήγορα κατάλαβε ότι μερικοί διεθνείς και ένα ποπ φεστιβάλ δύσκολα αρκούν για να γεμίσει το γήπεδό του. Αυτό που χρειαζόταν ήταν μια καλή τοπική ομάδα, η οποία να συγκεντρώνει σημαντικά πλήθη με διάρκεια. Οι δύο μεγαλύτεροι σύλλογοι της Λειψίας εκείνη τη χρονιά ήταν η Ζάξεν και η Λοκομοτίβε. Και οι δύο έπαιζαν ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο και... δεν πήγαιναν πουθενά. Το χειρότερο ήταν ότι οι οπαδοί τους είχαν βίαιη φήμη, πίσω από τις μέρες του σοσιαλισμού. Μετά από ένα ντέρμπι το 1983, ξέσπασε ένας θρυλικός καυγάς, στον οποίο πήραν μέρος 1300 οπαδοί!
Όταν το περιοδικό 11Freude δημοσίευσε ένα κείμενο για το ποδόσφαιρο στη Λειψία το 2008, ο τίτλος του ήταν: «Η πόλη των συμμοριών». Ίσως ήταν υπερβολικό, αλλά δεν αρνούταν κανείς ότι το image του αθλήματος εκεί ήταν προβληματικό, όπως και σε άλλες πόλεις της Ανατολής, όπου τα κάποτε περήφανα κλαμπ έπεφταν στην αφάνεια. Ο θυμός, η δυσαρέσκεια και η πληγωμένη περηφάνια μπορούν να φτιάξουν ένα εκρηκτικό μείγμα. Ο απογοητευμένος Κόλμεν προσπάθησε να πουλήσει το γήπεδο. Όταν το πλάνο του απέτυχε, αναζήτησε κάποιον για να επενδύσει στο ποδόσφαιρο της πόλης. Και κάπως έτσι βρήκε τον Ντίτριχ Μάτεσιτζ, τον Αυστριακό επιχειρηματία, ο οποίος είναι συνιδιοκτήτης και «τρέχει» τη Red Bull.
To 2005, η εταιρεία του Μάτεζιτς εξαγόρασε την Αούστρια Ζάλτσμπουργκ και της έδωσε νέα ονομασία: Red Bull Ζάλτσμπουργκ. Ένα χρόνο μετά, αγόρασε τους Mέτροσταρς από την MLS και τους έκανε Νιου Γιορκ Red Bulls. Τώρα, προσπαθεί να κάνει το ίδιο και στη Γερμανία. Η Λάιπζιγκ έδειχνε τέλεια: Μια πόλη με πλούσια ποδοσφαιρική κληρονομιά και συλλόγους που έψαχναν απεγνωσμένα χρήματα. Ωστόσο, σε μία χώρα όπου οι ομάδες δεν ανήκουν εξ' ολοκλήρου σε ιδιώτες, η Red Bull δεν μπορούσε απλά να πάει και να αγοράσει το κλαμπ. Οπότε ο Μάτεσιτζ πλησίασε την Ζάξεν το 2006, προσφέροντας ουσιώδεις επενδύσεις, αν ο σύλλογος συνεργαζόταν.
Πρέπει να τον εξέπληξε το πόσο ορμητικά τα μέλη και οι οπαδοί της Ζάξεν εναντιώθηκαν στην ιδέα. Είπαν ότι καλύτερα να καταστραφούν (όπως και έγινε), παρά να βρεθούν στο κρεβάτι με μια ξένη εταιρεία. Την ίδια στιγμή, ο Μάτεζιτς έμαθε ότι δεν θα μπορούσε να ονομάσει την ομάδα Red Bull Leipzig επειδή τα γερμανικά κλαμπ δεν έχουν εμπορικά ονόματα. Η εταιρεία στη συνέχεια πλησίασε άλλους συλλόγους, όπως η Φορτούντα Ντίσελντορφ, η Μόναχο 1860 και... την Ζανκτ Πάουλι, αντιμετωπίζοντας παντού την ίδια οργή.
Όταν ο Μάτεζιτς ρωτήθηκε πέρυσι αν όλη αυτή η άρνηση του προκάλεσε αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσο το όραμά του θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα σε μία χώρα όπου ισχύει ο κανονισμός "50+1" απαγορεύοντας τον ιδιωτικό έλεγχο και όπου η πλειοψηφία των οπαδών είναι αυστηρά αντι-εμπορικοί, απάντησε ήρεμα: «Οι αμφιβολίες δεν αποτελούν γνώρισμα του χαρακτήρα μου».
Παρόλα αυτά, πήρε αρκετό χρόνο στα μυαλά της Red Bull να βρουν μια λύση η οποία θα σπάει αυτό το πνεύμα, αλλά όχι τους κανονισμούς. Τελικά, το 2009, προσπάθησε και εμπιστεύτηκε στους εργαζόμενους της Red Bull να φτιάξουν τον δικό τους σύλλογο: Με όνομα RasenBallsport. Για να αποφύγουν το ξεκίνημα στον πάτο της πυραμίδας του πρωταθλήματος, η RB στη συνέχεια προσέφερε σε έναν σύλλογο πέμπτης κατηγορίας κοντά στη Λειψία, την SSV Μάρκρανσταντ 350.000 ευρώ για να ταξιδέψει προσωρινά με τα πανιά της RB. Και ξαφνικά, δημιουργήθηκε απροκάλυπτα ένας αδιάντροπα εταιρικός σύλλογος στην καρδιά της χώρας που υποτίθεται ότι αποτελεί μοντέλο οπαδικής βάσης.
Αυτός λοιπόν είναι και ο λόγος του μίσους. Οι περισσότεροι Γερμανοί οπαδοί δεν θεωρούν την RB ως ένα κανονικό κλαμπ, αλλά ως ένα άδειο όστρακο χωρίς τοπικές ρίζες, ένα εργαλείο μάρκετινγκ που υπάρχει απλά για να προωθήσει ένα ενεργειακό ποτό. Επιπρόσθετα, φοβούνται ότι περισσότεροι επιχειρηματίες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα και θα καταστρέψουν ό,τι απομένει από την ιδέα του κανονισμού 50+1.
Αλλά, όπως πάντα, υπάρχει και μια άλλη σκοπιά. «Για χρόνια, οι καλύτεροι παίκτες στην Ανατολή αγοράζονταν από πλούσιες ομάδες της Δύσης», τονίζει. «Τώρα είναι διαφορετικά. Αυτό αποτελεί μια ωραία αλλαγή». Αναφέρεται σε παίκτες όπως ο Νταβί Σέλκε, ο 20χρονος ταλαντούχος που άφησε... κάγκελο την Bundesliga πέρυσι, όταν έφυγε από τη Βέρντερ Βρέμης για να πάει στην RB, μια κατηγορία κάτω.
«Μα αφού εδώ το μέρος είναι εκπληκτικό», συνεχίζει ο Φρανκ. «Αξίζουμε μια καλή ομάδα. Πολύς κόσμος περιμένει εδώ και χρόνια για ένα μεγάλο σύλλογο εδώ». Δεν το ξεκαθαρίζει, αλλά φαίνεται πως όταν λέει "εδώ" δεν εννοεί την Λειψία, αλλά τη Σαξονία. Ίσως και ολόκληρη την Ανατολική Γερμανία, η οποία δεν είχε εκπρόσωπο στη Bundesliga από όταν η Κότμπους υποβιβάστηκε το 2009.
Αφού δίνουμε τα χέρια και ευχόμαστε ο ένας στον άλλο ένα καλό ματς, ο Φρανκ δείχνει ένα ζευγάρι με τρία παιδιά, που όλα φορούν φανέλες της RB. «Δεν υπάρχει κανένα γήπεδο στην Ανατολή, ίσως και σε όλη τη χώρα, που να βλέπεις τόσες πολλές οικογένειες», λέει. «Ο κόσμος έχει βαρεθεί τους καυγάδες. Θέλουν να δουν καλό ποδόσφαιρο σε ασφαλές έδαφος. Και δεν υπάρχει ασφαλέστερο από αυτό εδώ. Ξέρω ότι είναι υγιές και μερικές φορές θεωρώ ότι παραείναι αποστειρωμένο, αλλά είναι ασφαλές».
Αγώνας εναντίον της εταιρικής μηχανής
Το FFT κατάλαβε τι εννοεί με το που μπήκε στο εντυπωσιακό γήπεδο. Υπάρχουν στην πραγματικότητα περισσότερα παιδιά από όσα έχουμε δει σε μεγάλα ποδοσφαιρικά γήπεδα σε όλο τον κόσμο. Οι τουαλέτες είναι άψογες. Στην κερκίδα προσφέρουν σαμπάνια και κόκκινο κρασί, για να μην αναφέρουμε τις 4 ποικιλίες Red Bull. Υπάρχει τόσο πολύ χαμόγελο, υπερβολικά φιλικοί σεκιούριτι και αισθάνεσαι σαν πολυπόθητος πελάτης, παρά ως απλός θεατής. Και το πιο σημαντικό, το ποδόσφαιρο είναι καλό.Οι φιλοξενούμενοι απλώνουν ένα πανό που γράφει: «Η Νυρεμβέργη ενάντια στη μηχανή». Υποτίθεται ότι θα πικάρει τους γηπεδούχους, αλλά περισσότερο περιγράφει αυτό που συμβαίνει στον αγωνιστικό χώρο. Η νεανική RB, προσεκτικά δημιουργημένη για το μέλλον από τους έξυπνους ποδοσφαιρανθρώπους που ο Μάτεζιτς έχει φέρει στο σύλλογο, είναι τρομερά γρήγορη, σε εγρήγορση και συγκεντρωμένη για τη φτωχή, γέρικη Νυρεμβέργη. Ο Σέλκε σκόραρε δις και μετά από απλά ένα τέταρτο της ώρας, το σκορ ήταν 3-0.
Με το παιχνίδι να ολοκληρώνεται, το FFT μελετά το τι συμβαίνει τριγύρω. Αυτό που οι άνθρωποι του marketing αρέσκονται να αποκαλούν "matchday experience" στο Red Bull Arena απέχει κατά πάρα πολύ από αυτό που ελκύει έναν ποδοσφαιριστή στο παιχνίδι όταν ήταν ή είναι νέος. Δεν υπάρχει ο ίδιος ενθουσιασμός, το ίδιο συναίσθημα. Οι 30.000, με εξαίρεση τους οπαδούς της Νυρεμβέργης, προφανώς περνούν καλά. Χωρίς ίχνος ειρωνείας, οι RB ultras τραγουδούν: «Είμαστε η Λάιπζιγκ, η ΡάσενΜπολσπορτ Λάιπζιγκ, δεν θα καταστραφούμε ποτέ».
Σχεδόν ποτέ, τουλάχιστον. Παρά το αριθμητικό της μειονέκτημα, η Νυρεμβέργη πετυχαίνει δύο γκολ από το πουθενά και ξαφνικά έχουμε ένα νέο παιχνίδι! Τα τελευταία 15 λεπτά γίνονται σε τρελό ρυθμό, με ευκαιρίες εκατέρωθεν. Η Νυρεμβέργη σκοράρει από κόρνερ στις καθυστερήσεις. Η κερκίδα των φιλοξενούμενων ξεσπά. Ωστόσο ο επόπτης σηκώνει τη σημαία. Οφσάιντ. Λήξη. Οι γηπεδούχοι πανηγυρίζουν τρεις ακόμα βαθμού στο δρόμο για την άνοδο. Δεν δείχνουν να ενοχλούνται από τα ένοχα βλέμματα των απέναντι. Ούτε οποιονδήποτε άλλων...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου