Η συζήτηση γύρω από το πανεπιστημιακό (ή αλλιώς "ακαδημαϊκό") άσυλο επανέρχεται συνεχώς και αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης μεταξύ πολιτικών, ακαδημαϊκών και δημοσιογράφων, χωρίς να δίνεται συγκεκριμένη λύση στο θέμα.
Γράφει ο Γιάννης Μπαξεβάνος.
Αυτό συμβαίνει, διότι οι αριστερόστροφοι και οι δεξιόστροφοι δεν διαθέτουν αυτό που αποκαλούμε «κοινό νου», με αποτέλεσμα να υπάρχει μια εσκεμμένη σιωπή και έλλειψη ειλικρίνειας. Θα προσπαθήσω, λοιπόν, να προσεγγίσω τις σκοτεινές πλευρές αυτού του ζητήματος με όσο μεγαλύτερη αντικειμενικότητα γίνεται.
Το ακαδημαϊκό άσυλο ρυθμίστηκε από την πρώτη κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου. Ο νόμος – πλαίσιο απαγόρευε την επέμβαση της δημόσιας δύναμης σε ΟΛΟΥΣ τους χώρους, χωρίς την άδεια του αρμόδιου οργάνου του Πανεπιστημίου. Μετά την μεταρρύθμιση του 2007 από την κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, ο θεσμός προσανατολίζεται στα σύγχρονα δεδομένα. Καθίσταται σαφές ότι το άσυλο καλύπτει, πλέον, μόνο τους χώρους στους οποίους υπάρχει εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα και η χάραξη των ορίων για τους χώρους αυτούς ανατίθεται στη Σύγκλητο των Πανεπιστημίων. Επίσης, διευκρινίζεται και το εξής: Σκοπός του ασύλου είναι να προστατεύει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών μεταξύ των μελών των πανεπιστημιακών κοινοτήτων, να προστατεύει την ελευθερία της σκέψης, της διδασκαλίας, της έρευνας και της άσκησης των καθηκόντων.
Τέλος, η διαδικασία άρσης του ασύλου έγινε πιο ευέλικτη. Προβλέφθηκε ότι το Πρυτανικό Συμβούλιο μπορεί να συνέρχεται και αυτεπαγγέλτως, ενώ οι αποφάσεις λαμβάνονται πλέον κατά πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία και η φοιτητική συναίνεση για την άρση του ασύλου παύει να υπάρχει. Επέμβαση δημόσιας δύναμης χωρίς την άδεια του αρμόδιου οργάνου επιτρέπεται μόνον εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα. Αυτή η ρύθμιση ισχύει μέχρι και σήμερα.
Το ερώτημα που τίθεται στις μέρες μας είναι αν η θεσμοθετημένη προστασία προσώπων και ιδεών εντός του Πανεπιστημίου έχει μετατραπεί σε άσυλο κάθε είδους παρανομίας και εν τέλει καταπάτησης κάθε έννοιας ακαδημαϊκής ελευθερίας. Η απάντηση είναι «ΝΑΙ». Ο οποιοσδήποτε (εκτός ή εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας) επικαλούμενος την ελευθερία των επιστημονικών διεργασιών, μπορεί να προβαίνει σε φθορά – καταστροφή των πανεπιστημιακών χώρων ή να τους χρησιμοποιεί σαν άντρο για να προκαλεί βανδαλισμούς ή αδικοπραξίες.
Αυτή η πραγματικότητα, ασφαλώς, και δεν είναι αποδεκτή από εχέφρονες ανθρώπους. Συμβαίνει όμως, επειδή πρώτον, υπάρχει νόμος, ο οποίος ανάγει την ευθύνη απευθείας στο Πρυτανικό Συμβούλιο αλλά δεν εφαρμόζεται, γιατί σε μια τέτοια περίπτωση τα μέλη του συμβουλίου είναι εκτεθειμένα στη βία των ακραίων οργανωμένων ομάδων (που αυτοαποκαλούνται «φοιτητικές παρατάξεις») και δεύτερον μια απόπειρα πλήρους κατάργησης του ασύλου θα προκαλούσε σφοδρές αντιδράσεις από συγκεκριμένες ομάδες.
Κατά την άποψή μου (νομίζω και η κοινωνία άρχισε να το σιγοψιθυρίζει…) το άσυλο πρέπει να καταργηθεί οριστικά με τη θέσπιση ενός νέου νόμου. Και αυτό, όχι μόνο γιατί δεν είναι απαραίτητο, αλλά και γιατί στην πράξη λειτουργεί αντιφατικά σε σχέση με τον πραγματικό του ρόλο.
Ζούμε στην εποχή του οργασμού της άποψης. Ο καθένας μπορεί να πει και να γράψει ό,τι θέλει χωρίς να του το απαγορεύει κανένας. Ποια είναι αυτή, άραγε, η “επικίνδυνη” ιδέα, η οποία θα διωκόταν και θα έχριζε προστασίας από το πανεπιστημιακό άσυλο;
Ακόμα και οι αντιεξουσιαστές έχουν τις ιστοσελίδες τους και οργανώνονται απέναντι στην εξουσία. Όσο γι’ αυτούς που βλέπουν το πανεπιστημιακό άσυλο ως κοινωνικό (άσυλο του λαού) και ξεστομίζουν τα σχετικά φληναφήματα περί ανθρωπισμού, οφείλουν να καταλάβουν ότι αυτός που διώκεται ποινικά για οποιοδήποτε αδίκημα, δεν μπορεί να ζητά κοινωνικό άσυλο μέσα στο Πανεπιστήμιο, καθώς η ελευθερία της σκέψης δεν συνεπάγεται και απαλλαγή από την υπακοή στο Σύνταγμα.
Θεωρώ επιτακτική ανάγκη την πλήρη κατάργηση του ασύλου για να μπορεί η Αστυνομία αυτεπαγγέλτως να εισέρχεται στους πανεπιστημιακούς χώρους. Αυτό κάποιοι το θεωρούν «φασιστικό», δεν καταλαβαίνουν όμως ότι η επέμβαση της αστυνομίας δεν σημαίνει αναγκαστικά και περιστολή της ελεύθερης διακίνησης ιδεών, ιδίως όταν έχουμε ένα στοιχειωδώς δημοκρατικό καθεστώς. Η Αστυνομία προέκυψε ως ένας θεσμός αυτοοργάνωσης και αυτοπροστασίας της κοινωνίας, αποτελεί όργανο της Δημοκρατίας και πολλές φορές η παρουσία της είναι αναγκαία ακριβώς για να διαφυλαχθούν οι ιδέες αυτές.
Ας ελπίσουμε σύντομα η Κυβέρνηση, η οποία προτιμά να κρατά κλειστά τα χαρτιά της, να επιληφθεί του θέματος. Οψόμεθα. Το μέλλον είναι άδηλο.
* Ο Γιάννης Μπαξεβάνος είναι φοιτητής στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Πηγή: aixmi.gr
Αυτό συμβαίνει, διότι οι αριστερόστροφοι και οι δεξιόστροφοι δεν διαθέτουν αυτό που αποκαλούμε «κοινό νου», με αποτέλεσμα να υπάρχει μια εσκεμμένη σιωπή και έλλειψη ειλικρίνειας. Θα προσπαθήσω, λοιπόν, να προσεγγίσω τις σκοτεινές πλευρές αυτού του ζητήματος με όσο μεγαλύτερη αντικειμενικότητα γίνεται.
Το ακαδημαϊκό άσυλο ρυθμίστηκε από την πρώτη κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου. Ο νόμος – πλαίσιο απαγόρευε την επέμβαση της δημόσιας δύναμης σε ΟΛΟΥΣ τους χώρους, χωρίς την άδεια του αρμόδιου οργάνου του Πανεπιστημίου. Μετά την μεταρρύθμιση του 2007 από την κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, ο θεσμός προσανατολίζεται στα σύγχρονα δεδομένα. Καθίσταται σαφές ότι το άσυλο καλύπτει, πλέον, μόνο τους χώρους στους οποίους υπάρχει εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα και η χάραξη των ορίων για τους χώρους αυτούς ανατίθεται στη Σύγκλητο των Πανεπιστημίων. Επίσης, διευκρινίζεται και το εξής: Σκοπός του ασύλου είναι να προστατεύει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών μεταξύ των μελών των πανεπιστημιακών κοινοτήτων, να προστατεύει την ελευθερία της σκέψης, της διδασκαλίας, της έρευνας και της άσκησης των καθηκόντων.
Τέλος, η διαδικασία άρσης του ασύλου έγινε πιο ευέλικτη. Προβλέφθηκε ότι το Πρυτανικό Συμβούλιο μπορεί να συνέρχεται και αυτεπαγγέλτως, ενώ οι αποφάσεις λαμβάνονται πλέον κατά πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία και η φοιτητική συναίνεση για την άρση του ασύλου παύει να υπάρχει. Επέμβαση δημόσιας δύναμης χωρίς την άδεια του αρμόδιου οργάνου επιτρέπεται μόνον εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα. Αυτή η ρύθμιση ισχύει μέχρι και σήμερα.
Το ερώτημα που τίθεται στις μέρες μας είναι αν η θεσμοθετημένη προστασία προσώπων και ιδεών εντός του Πανεπιστημίου έχει μετατραπεί σε άσυλο κάθε είδους παρανομίας και εν τέλει καταπάτησης κάθε έννοιας ακαδημαϊκής ελευθερίας. Η απάντηση είναι «ΝΑΙ». Ο οποιοσδήποτε (εκτός ή εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας) επικαλούμενος την ελευθερία των επιστημονικών διεργασιών, μπορεί να προβαίνει σε φθορά – καταστροφή των πανεπιστημιακών χώρων ή να τους χρησιμοποιεί σαν άντρο για να προκαλεί βανδαλισμούς ή αδικοπραξίες.
Αυτή η πραγματικότητα, ασφαλώς, και δεν είναι αποδεκτή από εχέφρονες ανθρώπους. Συμβαίνει όμως, επειδή πρώτον, υπάρχει νόμος, ο οποίος ανάγει την ευθύνη απευθείας στο Πρυτανικό Συμβούλιο αλλά δεν εφαρμόζεται, γιατί σε μια τέτοια περίπτωση τα μέλη του συμβουλίου είναι εκτεθειμένα στη βία των ακραίων οργανωμένων ομάδων (που αυτοαποκαλούνται «φοιτητικές παρατάξεις») και δεύτερον μια απόπειρα πλήρους κατάργησης του ασύλου θα προκαλούσε σφοδρές αντιδράσεις από συγκεκριμένες ομάδες.
Κατά την άποψή μου (νομίζω και η κοινωνία άρχισε να το σιγοψιθυρίζει…) το άσυλο πρέπει να καταργηθεί οριστικά με τη θέσπιση ενός νέου νόμου. Και αυτό, όχι μόνο γιατί δεν είναι απαραίτητο, αλλά και γιατί στην πράξη λειτουργεί αντιφατικά σε σχέση με τον πραγματικό του ρόλο.
Ζούμε στην εποχή του οργασμού της άποψης. Ο καθένας μπορεί να πει και να γράψει ό,τι θέλει χωρίς να του το απαγορεύει κανένας. Ποια είναι αυτή, άραγε, η “επικίνδυνη” ιδέα, η οποία θα διωκόταν και θα έχριζε προστασίας από το πανεπιστημιακό άσυλο;
Ακόμα και οι αντιεξουσιαστές έχουν τις ιστοσελίδες τους και οργανώνονται απέναντι στην εξουσία. Όσο γι’ αυτούς που βλέπουν το πανεπιστημιακό άσυλο ως κοινωνικό (άσυλο του λαού) και ξεστομίζουν τα σχετικά φληναφήματα περί ανθρωπισμού, οφείλουν να καταλάβουν ότι αυτός που διώκεται ποινικά για οποιοδήποτε αδίκημα, δεν μπορεί να ζητά κοινωνικό άσυλο μέσα στο Πανεπιστήμιο, καθώς η ελευθερία της σκέψης δεν συνεπάγεται και απαλλαγή από την υπακοή στο Σύνταγμα.
Θεωρώ επιτακτική ανάγκη την πλήρη κατάργηση του ασύλου για να μπορεί η Αστυνομία αυτεπαγγέλτως να εισέρχεται στους πανεπιστημιακούς χώρους. Αυτό κάποιοι το θεωρούν «φασιστικό», δεν καταλαβαίνουν όμως ότι η επέμβαση της αστυνομίας δεν σημαίνει αναγκαστικά και περιστολή της ελεύθερης διακίνησης ιδεών, ιδίως όταν έχουμε ένα στοιχειωδώς δημοκρατικό καθεστώς. Η Αστυνομία προέκυψε ως ένας θεσμός αυτοοργάνωσης και αυτοπροστασίας της κοινωνίας, αποτελεί όργανο της Δημοκρατίας και πολλές φορές η παρουσία της είναι αναγκαία ακριβώς για να διαφυλαχθούν οι ιδέες αυτές.
Ας ελπίσουμε σύντομα η Κυβέρνηση, η οποία προτιμά να κρατά κλειστά τα χαρτιά της, να επιληφθεί του θέματος. Οψόμεθα. Το μέλλον είναι άδηλο.
* Ο Γιάννης Μπαξεβάνος είναι φοιτητής στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Πηγή: aixmi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου