Είναι
όπως ακριβώς το είπε ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ προς την Ινγκριντ Μπέργκμαν στην
κλασικότερη σκηνή της «Casablanca», απλώς στην προκειμένη μπασκετική
περίπτωση πρέπει να αλλάξει το τοπωνύμιο...
«We' ll always have Munich», γκοσποντίν Ιβάνοβιτς, έστω κι αν η αποψινή αντίπαλος του Παναθηναϊκού στεγάζεται στο «Audi Dome» και όχι στο «Olympiahalle», όπου δεν θα ξυπνούσαν απλώς, αλλά θα θέριευαν οι αναμνήσεις του...
Πέρασε κιόλας ένα τέταρτο του αιώνα από εκείνο το συγκλονιστικό 48άωρο μέσα στο οποίο ο Γιουγκοπλάστικα έκανε το πρώτο ταξίδι της στην αιωνιότητα: το πρώτο από τα τρία, που δεν ξέρω εάν θα ήταν δέκα (όπως έχει πει ο Ντίνο Ράτζα), εφόσον δεν ξέσπαγε ο εμφύλιος πόλεμος και δεν σκόρπιζαν οι βλαστοί της στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, αλλά σίγουρα θα ήταν περισσότερα...
Ο χιλιοτραγουδισμένος (από τον Ακη πάνου και τον Στράτο Διονυσίου) σταθμός του Μονάχου, λοιπόν, έμελλε να γίνει η πρώτη Ιθάκη των «ζούτκι», για να ακολουθήσουν το 1990 η Σαραγόσα και το 1991 το Παρίσι, από το οποίο ωστόσο απουσίαζαν τόσο ο (αρχηγός στις πρώτες δυο επιχειρήσεις) Ιβάνοβιτς, όσο και ο Ράτζα, αλλά και ο μέντορας Μάλκοβιτς. «Νέμα προμπλέμα», όμως, που λένε και στη γλώσσα τους: είχαν μείνει εκεί για να φυλάνε τις Θερμοπύλες (ή ακριβέστερα, το παλάτι του Διοκλητιανού που αποτελεί το σπουδαιότερο ιστορικό αξιοθέατο του Σπλιτ) ο Κούκοτς, ο Περάσοβιτς, ο Σρετένοβιτς, ο Παβίτσεβιτς και ο Τάμπακ που μαζί με τον (αληθινό MVP του «Μπερσί») Σάβιτς, τον απίθανο Αμερικανό Είβι Λέστερ και (με τον μετέπειτα προπονητή του Παναθηναϊκού), Ζέλικο Παβλίσεβιτς στον πάγκο πέτυχαν το triple crown...
Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, ένας εκ των επιγόνων του «Μπόζα» και του «Ζεπά» στην τεχνική ηγεσία των «πρασίνων» επιστρέφει σε αυτή την πόλη, η οπία έμελλε να αποτελέσει την αφετηρία των θριάμβων μιας από τις συναρπαστικότερες ομάδες που είδε ποτέ η Ευρώπη. Επιστρέφει ως προπονητής μιας ελληνικής ομάδας, που εκείνη την εποχή συμμετείχε στο Κύπελλο Κόρατς και αφού πέρασε το εμπόδιο της Χάποελ Χολόν, αποκλείστηκε από την ένδοξη Βαρέζε. Επιστρέφει για να ξετυλίξει το κουβάρι των αναμνήσεων του και συνάμα να φανεί αντάξιος αυτής της ιστορικής συγκυρίας...
Σε κάθε περίπτωση ένα πράγμα είναι σίγουρο: ο Ντούσκο δεν θα κάνει τον... Γερμανό!
Παρεμπιπτόντως ο Ιβάνοβιτς είναι εκ γενετής και καταγωγής Μαυροβούνιος, που ωστόσο ανδρώθηκε επί κροατικού εδάφους ενώ επί σειρά ετών πηγαινοερχόταν στο Βελιγράδι όπου δικηγορούσε η σύζυγος του!
Ο νυν προπονητής του Παναθηναϊκού γεννήθηκε την 1η Σεπτεμβρίου του 1957 στο Μπίγελο Πόλιε και άρχισε την καριέρα του στην τοπική Γέντινστβο. Το 1985 πήρε προαγωγή στη Μπουντούτσνοστ του Τίτογκραντ (νυν πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου, Ποντγκόριτσα) όπου έμεινε επί δυο σεζόν και το καλοκαίρι του 1987 μετακόμισε στη Γιουγκοπλάστικα, όπου γνώρισε μέρες και νύχτες απίστευτης δόξας!
Ο Ιβάνοβιτς δεν ήταν απλώς ένας καλός παίκτης στη μηχανή των «ζούτκι»: υπήρξε ο εμπνευσμένος αρχηγός της ταξιαρχίας του «Μπόζα», ο ηγέτης και συνάμα ο εμψυχωτής των νεοσσών, που έμελλε να καταπλήξουν και να κατακτήσουν τον κόσμο. Ήταν επίσης ένας υποτιμημένος παίκτης που δεν κατάφερε ποτέ μια θέση στην Εθνική ομάδα της (ενωμένης) Γιουγκοσλαβίας, αλλά η αξία του ήταν αδιαμφισβήτητη, όπως επίσης και ο σεβασμός που απολάμβανε...
Στο Φάιναλ φορ του 1989, ο Ιβάνοβιτς περπάταγε στα 32, αλλά παρέμενε ένας παίκτης ικανός να σκοτώσει κάθε αντίπαλο: αυτό το χάρισμα του και μάλιστα στη διάσταση του «killing me softly» (καθώς ήταν αθόρυβος και ... οικονομικός στις τελικές προσπάθειες τοηυ) το επιβεβαίωσε πανηγυρικά στον ημιτελικό με την Μπαρτσελόνα στον οποίο σημείωσε 21 πόντους, έναντι 24 του Κούκοτς και 18 του Ράτζα.
Σε πείσμα όλων των προγνωστικών η Γιουγκοπλάστικα καθάρισε σαν αυγό τους «μπλαουγκράνα» με τη μαεστρική καθοδήγηση του Μάλκοβιτς και την οιστρηλασία του Ατσα Νίκολιτς. Τονίζω ιδιαιτέρως τη συμβολή του συχωρεμένου «προφέσορα», καθώς πριν από την έναρξη του ημιτελικού και μετά τις τελευταίες οδηγίες του «Μπόζα» πήρε τον λόγο και απευθυνόμενος προς τους τρακαρισμένους και ολίγον τι φοβισμένους παίκτες, τους είπε πέντε αλλά σταράτες και σοφές κουβέντες που λειτούργησαν σαν ηλεκτροσόκ...
«Είμαι πολύ υπερήφανος για εσάς, παιδιά μου. Είσαστε ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί στη ζωή μου στο μπάσκετ. Αφήστε τον φόβο εδώ, μπείτε στο γήπεδο, παίξτε σκληρά και απαντήστε σε αυτούς που λένε ότι η Γιουγκοπλάστικα βρίσκεται στο Μόναχο κατά τύχη»!
Ε, δεν χρειαζόταν τίποτε περισσότερο για να μπουν οι λεγάμενοι στο γήπεδο και να δαγκώσουν τις... καρωτίδες των εμβρόντητων Καταλανών, οι οποίοι στο 18ο λεπτό βρίσκονταν κιόλας 15 πόντους πίσω (47-32)!
Το ίδιο βράδυ στο σαλόνι του ξενοδοχείου «Hilton» -και σε πείσμα της καραμέλας και των αιτιάσεων προς το «σέρβικο λόμπι»- ο Γιάννης Ιωαννίδης ανταποκρινόταν ασμένως στην πρόσκληση του Μάλκοβιτς και με διερμηνέα τον Λευτέρη Σούμποτιτς του ανέλυε χαρτί και καλαμάρι την Μακάμπι η οποία είχε νικήσει τον Αρη στον πρώτο ημιτελικό...
Δεν ήμουν παρών σε αυτό το «σουαρέ» που κράτησε μέχρι τα ξημερώματα μέσα σε καπνούς από τα τσιγάρα που κάπνιζαν ο «Μπόζα» και ο «Ξανθός», αλλά είναι ένα γεγονός το οποίο μου αποκάλυψε μετά από χρόνια ο Ιωαννίδης και μου το επιβεβαίωσε μέχρι κεραίας ο Μάλκοβιτς...
Οι συμβουλές του Ιωαννίδη απέβησαν ακόμη ένα όπλο για τη Γιουγκοπλάστικα, στους κόλπους της οποίας, πριν από τον τελικό με τους Ισραηλινούς, ακολουθήθηκε η ίδια μυσταγωγική διαδικασία: ο Μάλκοβιτς έδωσε τις οδηγίες του και ο Νίκολιτς πήρε πάλι τον λόγο και είπε αυτό που έπρεπε για να... τσιτώσει τους παίκτες!
«Αντιμετωπίζετε μια μεγάλη, πολύ μεγάλη ομάδα που έχει τέσσερις Αμερικανούς και τον φοβερό Τζάμσι. Μη σας πάρει από κάτω και μη φοβηθείτε...»
Ασφαλώς τα λόγια του «προφέσορα» δεν ήταν η επιτομή της αισιοδοξίας, αλλά, όπως εξήγησε μετά από χρόνια ο Ράτζα, «ο Νίκολιτς μας είχε μεγάλη εμπιστοσύνη και κατά βάθος ήταν σίγουρος ότι θα νικήσουμε, αλλά επίτηδες μιλούσε πολύ επιφυλακτικά και προέτασσε το χειρότερο δυνατό σενάριο, άλλωστε όταν πήγαμε στο Μόναχο, η μοναδική αξίωση του κόσμου ήταν να μη φάμε είκοσι πόντους»!
Άλλο που δεν ήθελαν οι ταλαντούχοι και διεπόμενοι από άγνοια κινδύνου παίκτες της Γιουγκοπλάστικα για να ορμήσουν στην αρένα και να τον.. διαψεύσουν, επιβεβαιώνοντας τον!
Στο κρισιμότερο σημείο του τελικού, ο Μπόζα έκανε τρεις κινήσεις που αποδείχτηκαν ματ: απέσυρε τον φορτωμένο με τέσσερα φάουλ Ράτζα και πέρασε στη θέση του τον Παβίτσεβιτς ώστε με ένα πιο χαμηλό σχήμα να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση, ενώ μετέθεσε τον Κούκοτς στη θέση «4». Την ίδια στιγμή ο Σβι Σερφ ζήτησε να πηγαίνει η μπάλα στον Κέβιν Μαγκί, αλλά η αντίδραση της Γιουγκοπλάστικα υπήρξε αριστουργηματική: ο (μετέπειτα παίκτης του Αρη) Γκόραν Σόμπιν όρθωσε το ανάστημα του απέναντι στον «Μπάρκλεϊ της Ευρώπης», πάνω στον οποίο έβγαινε ως παίκτης της βοήθειας ο Ιβάνοβιτς!
Το καλό για τα «σκυλιά της Δαλματίας» (και κακό για τη Μακάμπι) τρίτωσε όταν το σατανικό μυαλό του Μάλκοβιτς σκαρφίστηκε και εφάρμοσε το κόλπο με τον Σρετένοβιτς πάνω στον Τζάμσι, ο οποίος οργίαζε και τελείωσε το ματς με 25 πόντους. Παρά το mismatch Σέρβος πόιντ γκαρντ ταλαιπώρησε τον Ισραηλινό εκτελεστή και στα τελευταία λεπτά του έκοψε την πρόσβαση στο καλάθι, με αποτέλεσμα οι «ζούτκι» να επιβληθούν με 75-69 και να στεφθούν πρωταθλητές Ευρώπης.
Πέρα από τη μεγάλη αμυντική προσφορά του, ο Ιβάνοβιτς που έμεινε στο παρκέ επί 38 λεπτά, πέτυχε 12 πόντους (με 6/11 δίποντα, 0/3 τρίποντα), πήρε δυο ριμπάουντ, μοίρασε δυο ασίστ, έκανε δυο κλεψίματα και ήταν εκείνος ο οποίος λίγα λεπτά αργότερα οδήγησε τους συμπαίκτες του στη μαγική στιγμή της απονομής του τίτλου!
Μια εικόνα που έμελλε να επαναληφθεί και μια ιστορία η οποία θα συνεχιζόταν το 1990 στη Σαραγόσα και (ερήμην του) το 1991 στο Παρίσι...
Στο επόμενο κλικ, η σκηνή ήταν ακόμη πιο φαντασμαγορική, καθώς η επιστροφή της αποστολής στο Σπλιτ εξελίχθηκε σε περιπέτεια με στοιχεία... αεροπειρατείας! Πάνω από 100.000 άνθρωποι είχαν κατακλύσει την πίστα του αεροδρομίου του Σπλιτ και ο πιλότος της «Jat» ανακοίνωσε στον πύργο ελέγχου ότι δεν θα προσγειωθεί. Μάλιστα έκανε αλλαγή πορείας και κατευθύνθηκε προς το Ζάγκρεμπ για να επιστρέψει στο Σπλιτ, όταν τον ενημέρωσαν ότι είχε αδειάσει η πίστα και μπορούσε να προσγειωθεί με ασφάλεια.
Όντως το κατέβασε και όταν άνοιξε η πόρτα και εμφανίστηκε πρώτος ο Ιβάνοβιτς σηκώνοντας το τρόπαιο στα χέρια, ο κόσμος ξεχύθηκε στην πίστα και αυτό ήταν το έναυσμα μιας αποθέωσης που παραμένει ανεξίτηλα χαραγμένη στην ιστορική μνήμη του ευρωπαϊκού μπάσκετ...
Εκείνη η Γιουγκοπλάστικα έμοιαζε με... ξωτικό και παρουσίασε την μπασκετική εκδοχή του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου του Αγιαξ και της Εθνικής Ολλανδίας. Το στιλ και οι αρχές της ουσιαστικά αποτέλεσαν μια προφητεία για το τι επρόκειτο να... φορεθεί στο μέλλον: συνεργασίες και αυτοματισμοί, επιθετική άμυνα, παιχνίδι χωρίς την μπάλα, passing game, σκριν στην αδύνατη πλευρά, εκμετάλλευση των mismatches και ικανότητα αλλαγής ρυθμού και μετάβασης από το κοντρόλ μπάσκετ στον αιφνιδιασμό.
Ο Ιβάνοβιτς σήκωσε την κούπα σε ένα γήπεδο που είναι στοιχειωμένο για τα φαβορί και αποτελεί ένα διαχρονικό θέατρο εκπλήξεων: εκεί το 1972 στον σκανδαλώδη τελικό του Ολυμπιακού Τουρνουά, οι Σοβιετικοί νίκησαν τους (αήττητους από το 1936) Αμερικανούς, εκεί το 1989 προκάλεσε το πρώτο σοκ η Γιουγκοπλάστικα, εκεί το 1993 η Γερμανία αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, εκεί επίσης στο Φάιναλ Φορ του 1999 η Ζαλγκίρις Κάουνας προκάλεσε αποπληξία στον Ολυμπιακό και στην Κίντερ Μπολόνια!
Πέρα από αυτά τα τρόπαια του '89 και του '90, ο Ιβάνοβιτς θα μπορούσε να έχει στη συλλογή του κι ένα τρίτο «ιερό δισκοπότηρο», πάλι με προπονητή τον Μάλκοβιτς που πάντοτε όμνυε στο όνομα του, αλλά και ο ίδιος ο Ντούσκο έχει παραδεχθεί ότι αποτελεί υβρίδιο του. Λίγοι ίσως θυμούνται αυτή την υπόθεση, αλλά στις αρχές της σεζόν 1992-93 (που κατέληξε με τον απροσδόκητο θρίαμβο της Λιμόζ στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας) ο «Μπόζα» τον κάλεσε στην «πόλη της πορσελάνης» για να αντικαταστήσει προσωρινώς τον τραυματία Γιούρι Ζντοβτς.
Ο νυν προπονητής του Παναθηναϊκού, ο οποίος από το 1990 αγωνιζόταν στην ισπανική Βάλβι Τζιρόνα, αλλά εκείνη την εποχή ήταν ελεύθερος, ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση και έπαιξε στα δυο ματς της προκριματικής φάσης του Κυπέλλου Πρωταθλητριών με την αγγλική Γκίλντφορντ Κινγκς (72-72, 71-57) με απολογισμό 25 πόντους, τρία ριμπάουντ, τέσσερις ασίστ και τρία κλεψίματα.
Στα μέσα Οκτωβρίου έγινε καλά ο Σλοβένος και ο Ιβάνοβιτς αποχώρησε από τη Λιμόζ για να επιστρέψει στην Τζιρόνα, όπου πήρε τη θέση του Αμερικανού Τζόνι Μουρ, ενώ στο τέλος της σεζόν μετακόμισε στην ελβετική Ολιμπίκ Φριμπούρ, στην οποία έγραψε τους τίτλους τέλους της καριέρας του, σε ηλικία 37 ετών.
Η τύχη πάντως δεν ξέχασε τον Ιβάνοβιτς, μάλιστα η συγκυρία υπήρξε τρομακτική! Τη σεζόν 1999-2000 ο Ντούσκο επέστρεψε στη Λιμόζ ως προπονητής και την οδήγησε στην κατάκτηση του Κυπέλλου Κόρατς με αντιπάλους στους μεν ημιτελικούς την Τζιρόνα, στους δε τελικούς (51-60, 80-58) την Ουνικάχα Μάλαγα, στον πάγκο της οποίας βρισκόταν ο μέντορας του, Μπόζινταρ Μάλκοβιτς!!!
«We' ll always have Munich», γκοσποντίν Ιβάνοβιτς, έστω κι αν η αποψινή αντίπαλος του Παναθηναϊκού στεγάζεται στο «Audi Dome» και όχι στο «Olympiahalle», όπου δεν θα ξυπνούσαν απλώς, αλλά θα θέριευαν οι αναμνήσεις του...
Πέρασε κιόλας ένα τέταρτο του αιώνα από εκείνο το συγκλονιστικό 48άωρο μέσα στο οποίο ο Γιουγκοπλάστικα έκανε το πρώτο ταξίδι της στην αιωνιότητα: το πρώτο από τα τρία, που δεν ξέρω εάν θα ήταν δέκα (όπως έχει πει ο Ντίνο Ράτζα), εφόσον δεν ξέσπαγε ο εμφύλιος πόλεμος και δεν σκόρπιζαν οι βλαστοί της στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, αλλά σίγουρα θα ήταν περισσότερα...
Ο χιλιοτραγουδισμένος (από τον Ακη πάνου και τον Στράτο Διονυσίου) σταθμός του Μονάχου, λοιπόν, έμελλε να γίνει η πρώτη Ιθάκη των «ζούτκι», για να ακολουθήσουν το 1990 η Σαραγόσα και το 1991 το Παρίσι, από το οποίο ωστόσο απουσίαζαν τόσο ο (αρχηγός στις πρώτες δυο επιχειρήσεις) Ιβάνοβιτς, όσο και ο Ράτζα, αλλά και ο μέντορας Μάλκοβιτς. «Νέμα προμπλέμα», όμως, που λένε και στη γλώσσα τους: είχαν μείνει εκεί για να φυλάνε τις Θερμοπύλες (ή ακριβέστερα, το παλάτι του Διοκλητιανού που αποτελεί το σπουδαιότερο ιστορικό αξιοθέατο του Σπλιτ) ο Κούκοτς, ο Περάσοβιτς, ο Σρετένοβιτς, ο Παβίτσεβιτς και ο Τάμπακ που μαζί με τον (αληθινό MVP του «Μπερσί») Σάβιτς, τον απίθανο Αμερικανό Είβι Λέστερ και (με τον μετέπειτα προπονητή του Παναθηναϊκού), Ζέλικο Παβλίσεβιτς στον πάγκο πέτυχαν το triple crown...
Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, ένας εκ των επιγόνων του «Μπόζα» και του «Ζεπά» στην τεχνική ηγεσία των «πρασίνων» επιστρέφει σε αυτή την πόλη, η οπία έμελλε να αποτελέσει την αφετηρία των θριάμβων μιας από τις συναρπαστικότερες ομάδες που είδε ποτέ η Ευρώπη. Επιστρέφει ως προπονητής μιας ελληνικής ομάδας, που εκείνη την εποχή συμμετείχε στο Κύπελλο Κόρατς και αφού πέρασε το εμπόδιο της Χάποελ Χολόν, αποκλείστηκε από την ένδοξη Βαρέζε. Επιστρέφει για να ξετυλίξει το κουβάρι των αναμνήσεων του και συνάμα να φανεί αντάξιος αυτής της ιστορικής συγκυρίας...
Σε κάθε περίπτωση ένα πράγμα είναι σίγουρο: ο Ντούσκο δεν θα κάνει τον... Γερμανό!
Παρεμπιπτόντως ο Ιβάνοβιτς είναι εκ γενετής και καταγωγής Μαυροβούνιος, που ωστόσο ανδρώθηκε επί κροατικού εδάφους ενώ επί σειρά ετών πηγαινοερχόταν στο Βελιγράδι όπου δικηγορούσε η σύζυγος του!
Ο νυν προπονητής του Παναθηναϊκού γεννήθηκε την 1η Σεπτεμβρίου του 1957 στο Μπίγελο Πόλιε και άρχισε την καριέρα του στην τοπική Γέντινστβο. Το 1985 πήρε προαγωγή στη Μπουντούτσνοστ του Τίτογκραντ (νυν πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου, Ποντγκόριτσα) όπου έμεινε επί δυο σεζόν και το καλοκαίρι του 1987 μετακόμισε στη Γιουγκοπλάστικα, όπου γνώρισε μέρες και νύχτες απίστευτης δόξας!
Ο Ιβάνοβιτς δεν ήταν απλώς ένας καλός παίκτης στη μηχανή των «ζούτκι»: υπήρξε ο εμπνευσμένος αρχηγός της ταξιαρχίας του «Μπόζα», ο ηγέτης και συνάμα ο εμψυχωτής των νεοσσών, που έμελλε να καταπλήξουν και να κατακτήσουν τον κόσμο. Ήταν επίσης ένας υποτιμημένος παίκτης που δεν κατάφερε ποτέ μια θέση στην Εθνική ομάδα της (ενωμένης) Γιουγκοσλαβίας, αλλά η αξία του ήταν αδιαμφισβήτητη, όπως επίσης και ο σεβασμός που απολάμβανε...
Στο Φάιναλ φορ του 1989, ο Ιβάνοβιτς περπάταγε στα 32, αλλά παρέμενε ένας παίκτης ικανός να σκοτώσει κάθε αντίπαλο: αυτό το χάρισμα του και μάλιστα στη διάσταση του «killing me softly» (καθώς ήταν αθόρυβος και ... οικονομικός στις τελικές προσπάθειες τοηυ) το επιβεβαίωσε πανηγυρικά στον ημιτελικό με την Μπαρτσελόνα στον οποίο σημείωσε 21 πόντους, έναντι 24 του Κούκοτς και 18 του Ράτζα.
Σε πείσμα όλων των προγνωστικών η Γιουγκοπλάστικα καθάρισε σαν αυγό τους «μπλαουγκράνα» με τη μαεστρική καθοδήγηση του Μάλκοβιτς και την οιστρηλασία του Ατσα Νίκολιτς. Τονίζω ιδιαιτέρως τη συμβολή του συχωρεμένου «προφέσορα», καθώς πριν από την έναρξη του ημιτελικού και μετά τις τελευταίες οδηγίες του «Μπόζα» πήρε τον λόγο και απευθυνόμενος προς τους τρακαρισμένους και ολίγον τι φοβισμένους παίκτες, τους είπε πέντε αλλά σταράτες και σοφές κουβέντες που λειτούργησαν σαν ηλεκτροσόκ...
«Είμαι πολύ υπερήφανος για εσάς, παιδιά μου. Είσαστε ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί στη ζωή μου στο μπάσκετ. Αφήστε τον φόβο εδώ, μπείτε στο γήπεδο, παίξτε σκληρά και απαντήστε σε αυτούς που λένε ότι η Γιουγκοπλάστικα βρίσκεται στο Μόναχο κατά τύχη»!
Ε, δεν χρειαζόταν τίποτε περισσότερο για να μπουν οι λεγάμενοι στο γήπεδο και να δαγκώσουν τις... καρωτίδες των εμβρόντητων Καταλανών, οι οποίοι στο 18ο λεπτό βρίσκονταν κιόλας 15 πόντους πίσω (47-32)!
Το ίδιο βράδυ στο σαλόνι του ξενοδοχείου «Hilton» -και σε πείσμα της καραμέλας και των αιτιάσεων προς το «σέρβικο λόμπι»- ο Γιάννης Ιωαννίδης ανταποκρινόταν ασμένως στην πρόσκληση του Μάλκοβιτς και με διερμηνέα τον Λευτέρη Σούμποτιτς του ανέλυε χαρτί και καλαμάρι την Μακάμπι η οποία είχε νικήσει τον Αρη στον πρώτο ημιτελικό...
Δεν ήμουν παρών σε αυτό το «σουαρέ» που κράτησε μέχρι τα ξημερώματα μέσα σε καπνούς από τα τσιγάρα που κάπνιζαν ο «Μπόζα» και ο «Ξανθός», αλλά είναι ένα γεγονός το οποίο μου αποκάλυψε μετά από χρόνια ο Ιωαννίδης και μου το επιβεβαίωσε μέχρι κεραίας ο Μάλκοβιτς...
Οι συμβουλές του Ιωαννίδη απέβησαν ακόμη ένα όπλο για τη Γιουγκοπλάστικα, στους κόλπους της οποίας, πριν από τον τελικό με τους Ισραηλινούς, ακολουθήθηκε η ίδια μυσταγωγική διαδικασία: ο Μάλκοβιτς έδωσε τις οδηγίες του και ο Νίκολιτς πήρε πάλι τον λόγο και είπε αυτό που έπρεπε για να... τσιτώσει τους παίκτες!
«Αντιμετωπίζετε μια μεγάλη, πολύ μεγάλη ομάδα που έχει τέσσερις Αμερικανούς και τον φοβερό Τζάμσι. Μη σας πάρει από κάτω και μη φοβηθείτε...»
Ασφαλώς τα λόγια του «προφέσορα» δεν ήταν η επιτομή της αισιοδοξίας, αλλά, όπως εξήγησε μετά από χρόνια ο Ράτζα, «ο Νίκολιτς μας είχε μεγάλη εμπιστοσύνη και κατά βάθος ήταν σίγουρος ότι θα νικήσουμε, αλλά επίτηδες μιλούσε πολύ επιφυλακτικά και προέτασσε το χειρότερο δυνατό σενάριο, άλλωστε όταν πήγαμε στο Μόναχο, η μοναδική αξίωση του κόσμου ήταν να μη φάμε είκοσι πόντους»!
Άλλο που δεν ήθελαν οι ταλαντούχοι και διεπόμενοι από άγνοια κινδύνου παίκτες της Γιουγκοπλάστικα για να ορμήσουν στην αρένα και να τον.. διαψεύσουν, επιβεβαιώνοντας τον!
Στο κρισιμότερο σημείο του τελικού, ο Μπόζα έκανε τρεις κινήσεις που αποδείχτηκαν ματ: απέσυρε τον φορτωμένο με τέσσερα φάουλ Ράτζα και πέρασε στη θέση του τον Παβίτσεβιτς ώστε με ένα πιο χαμηλό σχήμα να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση, ενώ μετέθεσε τον Κούκοτς στη θέση «4». Την ίδια στιγμή ο Σβι Σερφ ζήτησε να πηγαίνει η μπάλα στον Κέβιν Μαγκί, αλλά η αντίδραση της Γιουγκοπλάστικα υπήρξε αριστουργηματική: ο (μετέπειτα παίκτης του Αρη) Γκόραν Σόμπιν όρθωσε το ανάστημα του απέναντι στον «Μπάρκλεϊ της Ευρώπης», πάνω στον οποίο έβγαινε ως παίκτης της βοήθειας ο Ιβάνοβιτς!
Το καλό για τα «σκυλιά της Δαλματίας» (και κακό για τη Μακάμπι) τρίτωσε όταν το σατανικό μυαλό του Μάλκοβιτς σκαρφίστηκε και εφάρμοσε το κόλπο με τον Σρετένοβιτς πάνω στον Τζάμσι, ο οποίος οργίαζε και τελείωσε το ματς με 25 πόντους. Παρά το mismatch Σέρβος πόιντ γκαρντ ταλαιπώρησε τον Ισραηλινό εκτελεστή και στα τελευταία λεπτά του έκοψε την πρόσβαση στο καλάθι, με αποτέλεσμα οι «ζούτκι» να επιβληθούν με 75-69 και να στεφθούν πρωταθλητές Ευρώπης.
Πέρα από τη μεγάλη αμυντική προσφορά του, ο Ιβάνοβιτς που έμεινε στο παρκέ επί 38 λεπτά, πέτυχε 12 πόντους (με 6/11 δίποντα, 0/3 τρίποντα), πήρε δυο ριμπάουντ, μοίρασε δυο ασίστ, έκανε δυο κλεψίματα και ήταν εκείνος ο οποίος λίγα λεπτά αργότερα οδήγησε τους συμπαίκτες του στη μαγική στιγμή της απονομής του τίτλου!
Μια εικόνα που έμελλε να επαναληφθεί και μια ιστορία η οποία θα συνεχιζόταν το 1990 στη Σαραγόσα και (ερήμην του) το 1991 στο Παρίσι...
Στο επόμενο κλικ, η σκηνή ήταν ακόμη πιο φαντασμαγορική, καθώς η επιστροφή της αποστολής στο Σπλιτ εξελίχθηκε σε περιπέτεια με στοιχεία... αεροπειρατείας! Πάνω από 100.000 άνθρωποι είχαν κατακλύσει την πίστα του αεροδρομίου του Σπλιτ και ο πιλότος της «Jat» ανακοίνωσε στον πύργο ελέγχου ότι δεν θα προσγειωθεί. Μάλιστα έκανε αλλαγή πορείας και κατευθύνθηκε προς το Ζάγκρεμπ για να επιστρέψει στο Σπλιτ, όταν τον ενημέρωσαν ότι είχε αδειάσει η πίστα και μπορούσε να προσγειωθεί με ασφάλεια.
Όντως το κατέβασε και όταν άνοιξε η πόρτα και εμφανίστηκε πρώτος ο Ιβάνοβιτς σηκώνοντας το τρόπαιο στα χέρια, ο κόσμος ξεχύθηκε στην πίστα και αυτό ήταν το έναυσμα μιας αποθέωσης που παραμένει ανεξίτηλα χαραγμένη στην ιστορική μνήμη του ευρωπαϊκού μπάσκετ...
Εκείνη η Γιουγκοπλάστικα έμοιαζε με... ξωτικό και παρουσίασε την μπασκετική εκδοχή του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου του Αγιαξ και της Εθνικής Ολλανδίας. Το στιλ και οι αρχές της ουσιαστικά αποτέλεσαν μια προφητεία για το τι επρόκειτο να... φορεθεί στο μέλλον: συνεργασίες και αυτοματισμοί, επιθετική άμυνα, παιχνίδι χωρίς την μπάλα, passing game, σκριν στην αδύνατη πλευρά, εκμετάλλευση των mismatches και ικανότητα αλλαγής ρυθμού και μετάβασης από το κοντρόλ μπάσκετ στον αιφνιδιασμό.
Ο Ιβάνοβιτς σήκωσε την κούπα σε ένα γήπεδο που είναι στοιχειωμένο για τα φαβορί και αποτελεί ένα διαχρονικό θέατρο εκπλήξεων: εκεί το 1972 στον σκανδαλώδη τελικό του Ολυμπιακού Τουρνουά, οι Σοβιετικοί νίκησαν τους (αήττητους από το 1936) Αμερικανούς, εκεί το 1989 προκάλεσε το πρώτο σοκ η Γιουγκοπλάστικα, εκεί το 1993 η Γερμανία αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, εκεί επίσης στο Φάιναλ Φορ του 1999 η Ζαλγκίρις Κάουνας προκάλεσε αποπληξία στον Ολυμπιακό και στην Κίντερ Μπολόνια!
Πέρα από αυτά τα τρόπαια του '89 και του '90, ο Ιβάνοβιτς θα μπορούσε να έχει στη συλλογή του κι ένα τρίτο «ιερό δισκοπότηρο», πάλι με προπονητή τον Μάλκοβιτς που πάντοτε όμνυε στο όνομα του, αλλά και ο ίδιος ο Ντούσκο έχει παραδεχθεί ότι αποτελεί υβρίδιο του. Λίγοι ίσως θυμούνται αυτή την υπόθεση, αλλά στις αρχές της σεζόν 1992-93 (που κατέληξε με τον απροσδόκητο θρίαμβο της Λιμόζ στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας) ο «Μπόζα» τον κάλεσε στην «πόλη της πορσελάνης» για να αντικαταστήσει προσωρινώς τον τραυματία Γιούρι Ζντοβτς.
Ο νυν προπονητής του Παναθηναϊκού, ο οποίος από το 1990 αγωνιζόταν στην ισπανική Βάλβι Τζιρόνα, αλλά εκείνη την εποχή ήταν ελεύθερος, ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση και έπαιξε στα δυο ματς της προκριματικής φάσης του Κυπέλλου Πρωταθλητριών με την αγγλική Γκίλντφορντ Κινγκς (72-72, 71-57) με απολογισμό 25 πόντους, τρία ριμπάουντ, τέσσερις ασίστ και τρία κλεψίματα.
Στα μέσα Οκτωβρίου έγινε καλά ο Σλοβένος και ο Ιβάνοβιτς αποχώρησε από τη Λιμόζ για να επιστρέψει στην Τζιρόνα, όπου πήρε τη θέση του Αμερικανού Τζόνι Μουρ, ενώ στο τέλος της σεζόν μετακόμισε στην ελβετική Ολιμπίκ Φριμπούρ, στην οποία έγραψε τους τίτλους τέλους της καριέρας του, σε ηλικία 37 ετών.
Η τύχη πάντως δεν ξέχασε τον Ιβάνοβιτς, μάλιστα η συγκυρία υπήρξε τρομακτική! Τη σεζόν 1999-2000 ο Ντούσκο επέστρεψε στη Λιμόζ ως προπονητής και την οδήγησε στην κατάκτηση του Κυπέλλου Κόρατς με αντιπάλους στους μεν ημιτελικούς την Τζιρόνα, στους δε τελικούς (51-60, 80-58) την Ουνικάχα Μάλαγα, στον πάγκο της οποίας βρισκόταν ο μέντορας του, Μπόζινταρ Μάλκοβιτς!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου