Είχαμε αληθινές μάχες στα προημιτελικά των ομαδικών αθλημάτων, μεγάλες
επιδόσεις και ιστορικές νίκες στον στίβο, όπως αυτή των Τζαμαϊκανών στα
200 μ. Σπουδαία κατορθώματα αθλητών σε αγωνίσματα άγνωστα για μας, όπως η
ποδηλασία ή το καγιάκ π.χ. Ολα αυτά βέβαια τα χαίρεσαι αν αγαπάς τον
αθλητισμό και τους Αγώνες -πράγμα όχι υποχρεωτικό. Από την άλλη,
αναρωτιέμαι τι νόημα έχει να κράζεις κάτι που προφανώς δεν σε
ενδιαφέρει.
Οταν φτάνει ο καιρός των Ολυμπιακών Αγώνων απολαμβάνω τα δημοσιεύματα που αφορούν την εμπορευματοποίησή τους, τον ξεπεσμό τους, την υποκρισία τους κ.λπ. Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό: όσο πιο μεγάλο είναι κάτι τόσο περισσότερο λοιδορείται. Οι άνθρωποι νομίζουν πως κατηγορώντας κάτι σπουδαίο κερδίζουν προσοχή. Είναι αλήθεια, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως οι κατηγορίες τους είναι και σωστές ή δίκαιες.
Ιστορία
Διαβάζω ότι οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν έχουν τη λάμψη των παλιότερων. Πότε όμως ήταν πιο λαμπεροί; Η απάντηση είναι «ποτέ»! Στην αρχαιότητα δεν ήταν παγκόσμιο γεγονός και στην αναβίωσή τους χρειάστηκαν αρκετό χρόνο για να κερδίσουν την παγκόσμια προσοχή: οι πρώτες Ολυμπιάδες είχαν μικρή συμμετοχή χωρών -οι εκτός δυτικού κόσμου χώρες αγνοούσαν τη σημασία τους. Οι γυναίκες αρχικά ήταν αποκλεισμένες, ενώ μέχρι τους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ σχεδόν πάντα είχαμε πολιτικά μποϊκοτάζ. Δεν έχουν μποϊκοτάρει τους Αγώνες μόνο οι Σοβιετικοί και οι Αμερικανοί, αλλά για δικούς τους λόγους και χώρες όπως ο Λίβανος, η Συρία, η Αίγυπτος, η Βόρειος Κορέα κ.λπ. Φέτος άλλωστε για πρώτη φορά όλες οι χώρες κατέβασαν και αθλήτριες: αυτό και μόνο είναι σημαντικό, όχι για τους Αγώνες, αλλά για την ιστορία της ανθρωπότητας.
Αθλητές
Ενα συνηθισμένο «κατηγορώ» αφορά τα ιδεώδη και τις συμπεριφορές των αθλητών: και εδώ έχουμε πρόοδο τεράστια. Οι μεταπολεμικοί Αγώνες είναι γεμάτοι από ιστορίες καφρίλας, αποτέλεσμα του Ψυχρού Πολέμου -αλλά όχι μόνο. Στη Μελβούρνη π.χ. το 1956 στον τελικό του πόλο Ούγγροι και Σοβιετικοί σκοτώθηκαν στο ξύλο ματώνοντας την πισίνα: είχε προηγηθεί η εισβολή των Σοβιετικών στη Βουδαπέστη και οι Ούγγροι που κέρδισαν (4-0) θεωρούσαν πατριωτικό καθήκον να τους δείρουν κιόλας! Σήμερα οι συμπεριφορές των αθλητών είναι αυτές που πρέπει: ακόμα και τα πάρτι τους μας θυμίζουν ότι έχουμε να κάνουμε με παιδιά που πέτυχαν στόχους ζωής και το διασκεδάζουν. Τι είναι δηλαδή ο αθλητισμός; Πολιτική προπαγάνδα και προβολή διάφορων ολοκληρωτικών καθεστώτων, όπως υπήρξαν για καμιά εξηνταριά χρόνια; Αυτό νοσταλγούμε;
Χορηγοί
Στην αρχαιότητα οι πιο πολλοί αθλητές είχαν χορηγούς και προνόμια: το ξεχνάμε. Σήμερα τα μετάλλια πριμοδοτούνται από όλους, όμως τα λιγότερα χρήματα τα δίνουν οι Αμερικανοί, οι Αγγλοι, οι Γερμανοί που κερδίζουν πολλά περισσότερα από τους διάφορους νεόπλουτους Σαουδάραβες, Αζέρους, εμίρηδες κ.λπ. Η πριμοδότηση δεν φέρνει απαραίτητα επιτυχίες: χρειάζονται πολλά άλλα κι αυτό οι Αγώνες πάντα μας το θυμίζουν.
Αναβίωση
Μια άλλη ενδιαφέρουσα κατηγορία είναι αυτή της εμπορευματοποίησης. Με την αναβίωση των Αγώνων κάθε πόλη που τους φιλοξενούσε θεωρούσε σωστό να τους πλαισιώνει με εκθέσεις κάθε λογής προϊόντων. Ως γεγονός που συγκέντρωνε κόσμο οι Αγώνες αξιοποιήθηκαν εμπορικά ήδη από το 1900. Χορηγούς μεγάλους είχαν και οι Αγώνες που διοργάνωσαν οι... Μέκκες του κομμουνισμού, δηλαδή η Μόσχα και το Πεκίνο. Η ΔΟΕ πουλάει τα τηλεοπτικά δικαιώματα των Αγώνων ακριβά: δεν θεωρώ ότι κάνει άσχημα, αφού αποτελούν καλοκαιρινό πρόγραμμα ποιότητας. Αλλά από πότε η πώληση τηλεοπτικών δικαιωμάτων είναι κάτι κατάπτυστο; Τηρουμένων των αναλογιών, θα ήταν σαν να θεωρούσαμε άθλιο το έργο του Τολστόι γιατί έχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες βασισμένες στην «Αννα Καρένινα»! Επίσης όλοι αυτοί που κατηγορούν τη ΔΟΕ ή τους αθλητές επειδή κερδίζουν χρήματα, αναρωτιέμαι τι ακριβώς κάνουν στη ζωή τους. Υποθέτω ότι για τα κείμενα κριτικής ή τα βιβλία τους με αποκαλύψεις κάτι πληρώνονται -κάνω λάθος;
Καταπληκτικοί
Η αλήθεια είναι ότι οι τέσσερις τελευταίοι Ολυμπιακοί Αγώνες (από το μαγικό Σίδνεϊ και μετά) υπήρξαν καταπληκτικοί: είχαν ιστορίες, επιδόσεις, σταρ, σπουδαίο θέαμα. Ούτε φταίνε οι Αγώνες αν κάποιες πόλεις που τους διοργάνωσαν μπήκαν μέσα: το Σίδνεϊ, η Βαρκελώνη, η Μόσχα βγήκαν πολλαπλά κερδισμένοι. Τωρα αν φτιάχνεις Ολυμπιακά ακίνητα που δεν ξέρεις να αξιοποιήσεις, πρόβλημά σου. Τα πιο πολλά κείμενα κριτικής αφορούν μια νοσταλγία για κάτι που δεν υπήρξε ποτέ: συμβαίνει συχνά οι άνθρωποι να πιστεύουν τόσο πολύ πως κάποτε ήταν όλα υπέροχα που στο τέλος αυθυποβάλλονται. Οταν μιλάμε για τους Αγώνες, το μεγαλείο το ζούμε τώρα: κάθε τέσσερα χρόνια παρακολουθούμε ένα τεράστιο αθλητικό γεγονός, σχεδόν απαλλαγμένο πλέον από πολιτικές νευρώσεις, γεμάτο πρωταγωνιστές και αθλητικά θαύματα. Κι εμένα με ενοχλεί η διαλεκτική της ΔΟΕ: τη βρίσκω πολλές φορές υποκριτική, όπως και αρκετές αποφάσεις της. Ομως η υποκρισία των κατ' επάγγελμα επικριτών των Αγώνων σπάει κάθε φορά ρεκόρ.
Αντιντόπινγκ
«Και το ντόπινγκ;», θα πει κάποιος. Το ντόπινγκ είναι μια πολύ παλιά ιστορία -κατά πολλούς, τόσο παλιά όσο και ο αθλητισμός. Αφήνοντας ωστόσο τις δοξασίες που αφορούν τους αρχαίους Ελληνες, αυτό που έχει σημασία στη δυσάρεστη υπόθεση που λέγεται ντόπινγκ είναι ότι μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την πτώση του τείχους του Βερολίνου έχει υιοθετηθεί σχεδόν παγκοσμίως μια θέση κατά της χρήσης απαγορευμένων ουσιών: σας πληροφορώ ότι δεν ήταν έτσι πάντα. Το ντόπινγκ το γιγάντωσαν ο Ψυχρός Πόλεμος και η ανοχή των πολλών που παρακολουθούσαν τον στίβο βλέποντας σε αυτόν ιδεολογικές αντιπαραθέσεις καθεστώτων: αυτή είναι η μαύρη αλήθεια. Από το 1995 και μετά το αντιντόπινγκ έχει κάνει άλματα χάρη στη WADA και φυσικά χάρη στους Αμερικανούς που κάνουν τους περισσότερους και σοβαρότερους ελέγχους, ξηλώνοντας επιχειρήσεις όπως η Balco και γκρεμίζοντας θρύλους όπως η Μάριον Τζόουνς ή ο Ρέινολντς. Σήμερα, φυσικά και γίνεται χρήση απαγορευμένων φαρμάκων: οι αγύρτες δεν λείπουν και δύσκολα θα χαθούν καθώς τους τραβάει το χρήμα. Ομως η πτώση των επιδόσεων δείχνει πως και εδώ ακόμα έχουμε πρόοδο: τουλάχιστον το ντόπινγκ δεν είναι πλέον κρατική υπόθεση, αφού ο κρατικός πρωταθλητισμός (που παραλίγο να καταστρέψει τον στίβο π.χ.) υπάρχει σε ελάχιστες χώρες.
Σήμερα οι αθλητές δικαιούνται το τεκμήριο της αθωότητας αρκεί να ελέγχονται, να μην κρύβονται από τη WADA, να μην οργανώνονται κρατικές επιχειρήσεις συγκάλυψης για χάρη τους και να τιμωρούνται όταν πιάνονται. Δεν είναι κάτι κακό η τιμωρία: δεκάδες την έχουν υποστεί. Ο Μπλέικ π.χ. έχει τιμωρηθεί γιατί πήρε κάποτε την ίδια ουσία που είχε χρησιμοποιήσει και ο Βαβζίνιακ, που επίσης επέστρεψε στην ενεργό δράση και ήταν και στο Euro. Σήμερα δεν είναι καθαρός όποιος δεν πιάνεται, αλλά είναι καθαρός όποιος σέβεται τις διαδικασίες. Αυτό μετράει περισσότερο…
ΠΗΓΗ: Sportday
Οταν φτάνει ο καιρός των Ολυμπιακών Αγώνων απολαμβάνω τα δημοσιεύματα που αφορούν την εμπορευματοποίησή τους, τον ξεπεσμό τους, την υποκρισία τους κ.λπ. Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό: όσο πιο μεγάλο είναι κάτι τόσο περισσότερο λοιδορείται. Οι άνθρωποι νομίζουν πως κατηγορώντας κάτι σπουδαίο κερδίζουν προσοχή. Είναι αλήθεια, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως οι κατηγορίες τους είναι και σωστές ή δίκαιες.
Ιστορία
Διαβάζω ότι οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν έχουν τη λάμψη των παλιότερων. Πότε όμως ήταν πιο λαμπεροί; Η απάντηση είναι «ποτέ»! Στην αρχαιότητα δεν ήταν παγκόσμιο γεγονός και στην αναβίωσή τους χρειάστηκαν αρκετό χρόνο για να κερδίσουν την παγκόσμια προσοχή: οι πρώτες Ολυμπιάδες είχαν μικρή συμμετοχή χωρών -οι εκτός δυτικού κόσμου χώρες αγνοούσαν τη σημασία τους. Οι γυναίκες αρχικά ήταν αποκλεισμένες, ενώ μέχρι τους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ σχεδόν πάντα είχαμε πολιτικά μποϊκοτάζ. Δεν έχουν μποϊκοτάρει τους Αγώνες μόνο οι Σοβιετικοί και οι Αμερικανοί, αλλά για δικούς τους λόγους και χώρες όπως ο Λίβανος, η Συρία, η Αίγυπτος, η Βόρειος Κορέα κ.λπ. Φέτος άλλωστε για πρώτη φορά όλες οι χώρες κατέβασαν και αθλήτριες: αυτό και μόνο είναι σημαντικό, όχι για τους Αγώνες, αλλά για την ιστορία της ανθρωπότητας.
Αθλητές
Ενα συνηθισμένο «κατηγορώ» αφορά τα ιδεώδη και τις συμπεριφορές των αθλητών: και εδώ έχουμε πρόοδο τεράστια. Οι μεταπολεμικοί Αγώνες είναι γεμάτοι από ιστορίες καφρίλας, αποτέλεσμα του Ψυχρού Πολέμου -αλλά όχι μόνο. Στη Μελβούρνη π.χ. το 1956 στον τελικό του πόλο Ούγγροι και Σοβιετικοί σκοτώθηκαν στο ξύλο ματώνοντας την πισίνα: είχε προηγηθεί η εισβολή των Σοβιετικών στη Βουδαπέστη και οι Ούγγροι που κέρδισαν (4-0) θεωρούσαν πατριωτικό καθήκον να τους δείρουν κιόλας! Σήμερα οι συμπεριφορές των αθλητών είναι αυτές που πρέπει: ακόμα και τα πάρτι τους μας θυμίζουν ότι έχουμε να κάνουμε με παιδιά που πέτυχαν στόχους ζωής και το διασκεδάζουν. Τι είναι δηλαδή ο αθλητισμός; Πολιτική προπαγάνδα και προβολή διάφορων ολοκληρωτικών καθεστώτων, όπως υπήρξαν για καμιά εξηνταριά χρόνια; Αυτό νοσταλγούμε;
Χορηγοί
Στην αρχαιότητα οι πιο πολλοί αθλητές είχαν χορηγούς και προνόμια: το ξεχνάμε. Σήμερα τα μετάλλια πριμοδοτούνται από όλους, όμως τα λιγότερα χρήματα τα δίνουν οι Αμερικανοί, οι Αγγλοι, οι Γερμανοί που κερδίζουν πολλά περισσότερα από τους διάφορους νεόπλουτους Σαουδάραβες, Αζέρους, εμίρηδες κ.λπ. Η πριμοδότηση δεν φέρνει απαραίτητα επιτυχίες: χρειάζονται πολλά άλλα κι αυτό οι Αγώνες πάντα μας το θυμίζουν.
Αναβίωση
Μια άλλη ενδιαφέρουσα κατηγορία είναι αυτή της εμπορευματοποίησης. Με την αναβίωση των Αγώνων κάθε πόλη που τους φιλοξενούσε θεωρούσε σωστό να τους πλαισιώνει με εκθέσεις κάθε λογής προϊόντων. Ως γεγονός που συγκέντρωνε κόσμο οι Αγώνες αξιοποιήθηκαν εμπορικά ήδη από το 1900. Χορηγούς μεγάλους είχαν και οι Αγώνες που διοργάνωσαν οι... Μέκκες του κομμουνισμού, δηλαδή η Μόσχα και το Πεκίνο. Η ΔΟΕ πουλάει τα τηλεοπτικά δικαιώματα των Αγώνων ακριβά: δεν θεωρώ ότι κάνει άσχημα, αφού αποτελούν καλοκαιρινό πρόγραμμα ποιότητας. Αλλά από πότε η πώληση τηλεοπτικών δικαιωμάτων είναι κάτι κατάπτυστο; Τηρουμένων των αναλογιών, θα ήταν σαν να θεωρούσαμε άθλιο το έργο του Τολστόι γιατί έχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες βασισμένες στην «Αννα Καρένινα»! Επίσης όλοι αυτοί που κατηγορούν τη ΔΟΕ ή τους αθλητές επειδή κερδίζουν χρήματα, αναρωτιέμαι τι ακριβώς κάνουν στη ζωή τους. Υποθέτω ότι για τα κείμενα κριτικής ή τα βιβλία τους με αποκαλύψεις κάτι πληρώνονται -κάνω λάθος;
Καταπληκτικοί
Η αλήθεια είναι ότι οι τέσσερις τελευταίοι Ολυμπιακοί Αγώνες (από το μαγικό Σίδνεϊ και μετά) υπήρξαν καταπληκτικοί: είχαν ιστορίες, επιδόσεις, σταρ, σπουδαίο θέαμα. Ούτε φταίνε οι Αγώνες αν κάποιες πόλεις που τους διοργάνωσαν μπήκαν μέσα: το Σίδνεϊ, η Βαρκελώνη, η Μόσχα βγήκαν πολλαπλά κερδισμένοι. Τωρα αν φτιάχνεις Ολυμπιακά ακίνητα που δεν ξέρεις να αξιοποιήσεις, πρόβλημά σου. Τα πιο πολλά κείμενα κριτικής αφορούν μια νοσταλγία για κάτι που δεν υπήρξε ποτέ: συμβαίνει συχνά οι άνθρωποι να πιστεύουν τόσο πολύ πως κάποτε ήταν όλα υπέροχα που στο τέλος αυθυποβάλλονται. Οταν μιλάμε για τους Αγώνες, το μεγαλείο το ζούμε τώρα: κάθε τέσσερα χρόνια παρακολουθούμε ένα τεράστιο αθλητικό γεγονός, σχεδόν απαλλαγμένο πλέον από πολιτικές νευρώσεις, γεμάτο πρωταγωνιστές και αθλητικά θαύματα. Κι εμένα με ενοχλεί η διαλεκτική της ΔΟΕ: τη βρίσκω πολλές φορές υποκριτική, όπως και αρκετές αποφάσεις της. Ομως η υποκρισία των κατ' επάγγελμα επικριτών των Αγώνων σπάει κάθε φορά ρεκόρ.
Αντιντόπινγκ
«Και το ντόπινγκ;», θα πει κάποιος. Το ντόπινγκ είναι μια πολύ παλιά ιστορία -κατά πολλούς, τόσο παλιά όσο και ο αθλητισμός. Αφήνοντας ωστόσο τις δοξασίες που αφορούν τους αρχαίους Ελληνες, αυτό που έχει σημασία στη δυσάρεστη υπόθεση που λέγεται ντόπινγκ είναι ότι μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την πτώση του τείχους του Βερολίνου έχει υιοθετηθεί σχεδόν παγκοσμίως μια θέση κατά της χρήσης απαγορευμένων ουσιών: σας πληροφορώ ότι δεν ήταν έτσι πάντα. Το ντόπινγκ το γιγάντωσαν ο Ψυχρός Πόλεμος και η ανοχή των πολλών που παρακολουθούσαν τον στίβο βλέποντας σε αυτόν ιδεολογικές αντιπαραθέσεις καθεστώτων: αυτή είναι η μαύρη αλήθεια. Από το 1995 και μετά το αντιντόπινγκ έχει κάνει άλματα χάρη στη WADA και φυσικά χάρη στους Αμερικανούς που κάνουν τους περισσότερους και σοβαρότερους ελέγχους, ξηλώνοντας επιχειρήσεις όπως η Balco και γκρεμίζοντας θρύλους όπως η Μάριον Τζόουνς ή ο Ρέινολντς. Σήμερα, φυσικά και γίνεται χρήση απαγορευμένων φαρμάκων: οι αγύρτες δεν λείπουν και δύσκολα θα χαθούν καθώς τους τραβάει το χρήμα. Ομως η πτώση των επιδόσεων δείχνει πως και εδώ ακόμα έχουμε πρόοδο: τουλάχιστον το ντόπινγκ δεν είναι πλέον κρατική υπόθεση, αφού ο κρατικός πρωταθλητισμός (που παραλίγο να καταστρέψει τον στίβο π.χ.) υπάρχει σε ελάχιστες χώρες.
Σήμερα οι αθλητές δικαιούνται το τεκμήριο της αθωότητας αρκεί να ελέγχονται, να μην κρύβονται από τη WADA, να μην οργανώνονται κρατικές επιχειρήσεις συγκάλυψης για χάρη τους και να τιμωρούνται όταν πιάνονται. Δεν είναι κάτι κακό η τιμωρία: δεκάδες την έχουν υποστεί. Ο Μπλέικ π.χ. έχει τιμωρηθεί γιατί πήρε κάποτε την ίδια ουσία που είχε χρησιμοποιήσει και ο Βαβζίνιακ, που επίσης επέστρεψε στην ενεργό δράση και ήταν και στο Euro. Σήμερα δεν είναι καθαρός όποιος δεν πιάνεται, αλλά είναι καθαρός όποιος σέβεται τις διαδικασίες. Αυτό μετράει περισσότερο…
ΠΗΓΗ: Sportday
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου