Ο ΠΑΟΚ είναι από τις πιό ιστορικές ομάδες της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης με την ιστορία του να ξεκινά από το 1875, αφού τότε δημιουργήθηκε η ομάδα «Ερμής».
Ο ΠΑΟΚ εκτός από ομάδα της προσφυγιάς είναι και η ομάδα των μεταναστών αφού ένα μεγάλο ποσοστό του ΠΑΟΚτσήδικου λαού βρίσκεται σε άλλες χώρες, κυρίως στη Γερμανία, και αυτό γιατί πολλοί κάτοικοι της Βόρειας Ελλάδας έψαχναν παλαιότερα για καλύτερη τύχη.
Η ίδρυση
O ΠΑΟΚ είναι η ιστορική συνέχεια του Κωνσταντινουπολίτικου αθλητικού και πολιτιστικού Σωματείου «Ερμής», που δημιουργήθηκε από Ρωμιούς της Πόλης το έτος 1875, στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης, το Πέρα. Η ανάγκη των Ρωμιών να εκφράσουν και να υποστηρίξουν τον Ελληνισμό τους μέσα στην Τουρκία, τους ώθησε στη δημιουργία του εν λόγω σωματείου. Το 1923 μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και τη δραματική προσφυγιά των Ρωμιών της Ιωνίας - αλλά και ολόκληρης της Τουρκίας - οι Ρωμιοί της Πόλης μετονομάζουν το Σωματείο τους από Ερμή σε Περα κλούμπ, σύμφωνα με το καινούργιο Σύνταγμα που θεσπίζεται από τον Κεμάλ. Παρόλο το πλήγμα που δέχεται ο Ελληνισμός - ο οποίος αναγκάζεται να πάρει το δρόμο της προσφυγιάς εγκαταλείποντας τις πατρογονικές του κοιτίδες - η Περα κλούμπ δίνει τις μάχες της και τις κερδίζει όσο υπάρχουν Ρωμιοί στην Πόλη.
Σαρώνει τα Κύπελλα, αποδεικνύοντας ότι αν και μειονότητα οι Ρωμιοί εξακολουθούν να έχουν ηχηρό παρόν στον αθλητικό τομέα. Αυτό όμως δεν κρατάει για πολύ και οι περισσότεροι αναγκάζονται να φύγουν, αφήνοντας πίσω τους μια ομάδα Κωνσταντινουπολιτών, τα επονομαζόμενα «Πολιτάκια». Εγκαθίστανται στη Θεσσαλονίκη και εν έτει 1926 ιδρύουν τον Πανθεσσαλονίκειο Αθλητικό Όμιλο Κωνσταντινουπολιτών (Π.Α.Ο.Κ., κρατώντας τα σύμβολα της κραταιάς ρωμιοσύνης - το Δικέφαλο του Βυζαντίου - αλλά για χρώματα διαλέγουν το πένθιμο μαύρο (για να συμβολίζει την τραγική ιστορία της Ρωμιοσύνης) αλλά και το αισιόδοξο λευκό που θα τους άνοιγε ένα παράθυρο στο μέλλον - και θα συμβόλιζε τον αγώνα για το αύριο και τις νίκες που θα κατακτούσαν. Αυτή η ιστορία τον καθιστά ουσιαστικά ως ένα από τα αρχαιότερα αθλητικά σωματεία με βαριά παρακαταθήκη ιστορίας!
Το πρώτο καταστατικό του συλλόγου εγκρίθηκε στις 20 Απριλίου 1926, με απόφαση του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης (αριθμ. 822). Ουσιαστικά όμως ο ΠΑΟΚ είχε ιδρυθεί ένα χρόνο νωρίτερα, όταν έλαβε μέρος στο πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης και υποβιβάστηκε στη Β΄ Κατηγορία, υποβιβασμός που ανάγκασε τους ιδρυτές του ΠΑΟΚ να ενισχύσουν την ομάδα.
Το πρώτο έμβλημα του ΠΑΟΚ (1926) ήταν το τετράφυλλο τριφύλλι και το πέταλο. Τα φύλλα ήταν πράσινα και πάνω από το καθένα ήταν χαραγμένα τα αρχικά της λέξης ΠΑΟΚ. Το σκέφτηκε ο αείμνηστος Κώστας Κοεμτζόπουλος που πήρε την ιδέα από το πακέτο τσιγάρων που κάπνιζε.
Τα ιδρυτικά μέλη ήταν: Α. Αγγελόπουλος, Α. Αθανασιάδης, Κ. Αναγνωστίδης, Μ. Βεντουρέλλης, Φ. Βυζάντιος (β΄ πρόεδρος), Α. Δημητριάδης, Δ. Δημητριάδης, Ν. Ζουμπουλίδης, Μ. Θεοδοσιάδης, Θ. Ιωακειμόπουλος, Π. Καλπακτσόγλου, Θ. Καρτσαμπέκης, Δ. Κοεμτζόπουλος, Κ. Κοεμτζόπουλος, Π. Κοντόπουλος, Κ. Κρητικός, Μ. Κωνσταντινίδης, Π. Μαλέτσκας, Ι Νικολαίδης, Λ. Παπαδόπουλος, Φ. Σαμαντζόπουλος, Θ. Τσούλκας, Μ. Τσούλκας, Σ. Τριανταφυλλίδης, Τ. Τριανταφυλλίδης (που ήταν και ο πρώτος πρόεδρος).
Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο του ΠΑΟΚ 1926-1927 αποτελούνταν από:
1) Πρόεδρος: Τ. Τριανταφυλλίδης,
2) α' αντιπρόεδρος: Π. Καλπακτσόγλου,
3) β' αντιπρόεδρος: Αθ. Αθανασιάδης,
4) γενικός γραμματέας: Κ. Κρητικός,
5) Ειδικός Γραμματέας, Μ. Τσούλκας,
6) ταμίας: Θ. Ιωακειμόπουλος,
7) έφορος ποδοσφαίρου: Α. Αγγελόπουλος,
8) σύμβουλοι: Μ. Κωνσταντινίδης και
9) Σ. Τριανταφυλλίδης.
Αμέσως μόλις συστάθηκε ο ΠΑΟΚ και μετά από δύο μήνες προετοιμασίας, αποφασίστηκε να κατέβει η ομάδα σε αγώνες με τις υπόλοιπες ομάδες της Θεσσαλονίκης. Η λαχτάρα όλων να δουν τη νέα ομάδα αγωνιζόμενη, οδήγησε πολύ κόσμο στο γήπεδο του Ηρακλή (στις 26 Ιουλίου 1925), τον οποίο και νίκησε με 2-1. Δυο βδομάδες αργότερα όμως ο ΠΑΟΚ έχασε από τον πρωταθλητή Θεσσαλονίκης Άρη, με 5-2.
Tο 1927 ακούγεται ο πρώτος Ύμνος του ΠΑΟΚ: «Είμαστε εμείς της Πόλης τα παιδιά τα παινεμένα, που παίζουμε τη μπάλα ξακουσμένα, έχουμε περίσσια χάρη, που δεν την έχει ομάς καμία άλλη. Το σύστημά μας είναι πάσα-πάσα, στο τέλος της σεζόν θα κάνουμε την ... κάσα, να δούμε πόσα γκολ μας έχουν δώσει, και πόσα εμείς τους έχουμε φουσκώσει. Τα έχουμε όλα, όλα, όλα, σκάρες, παπούτσια, παντελόνια, μαύρη φανέλα κι επιγονατίδες, για να τρελαίνονται οι ...δεσποινίδες. Δεν φοβόμαστε κανέναν, Άρη ούτε Ηρακλή, γιατί έχουμε αρχηγό μας Βεντουρέλλη μερακλή».
Tο όραμα των ιδρυτών αλλά και των φίλων της ομάδας για τη δημιουργία έδρας πήρε σάρκα και οστά το 1928, έπειτα από πολλή προσπάθεια και έτσι στις 12 Δεκεμβρίου 1930 εγκαινιάστηκε το γήπεδο του Συντριβανίου, η πρώτη έδρα της ομάδος. Ακολούθησε φιλικό παιχνίδι με τον Άρη, που έληξε με νίκη 2-1 του γηπεδούχου.
Tο πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο, αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο: υπογράφηκε από το Σύλλογο στις 5 Σεπτεμβρίου 1928. Σύμφωνα με αυτό, ο ποδοσφαιριστής Ετιέν, ο οποίος είχε έρθει από το Σύλλογο ΠΕΡΑ ΚΛΟΥΜΠ της Κωνσταντινούπολης, θα εισέπραττε μηνιαίως 4.000 δρχ. Το συμβόλαιο υπογράφηκε από τον Ιατρό κ. Μελετίου (Πρόεδρο του ΠΑΟΚ) και από το Γενικό Γραμματέα, κ. Σακελλαρόπουλο.
Η συγχώνευση με την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης
Ιστορική μπορεί να θεωρηθεί η απόφαση της συγχώνευσης με την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης. Μέχρι τις 20 Μαρτίου 1929 κράτησε ο ανταγωνισμός και η αντιπαλότητα των δύο αδερφών σωματείων. Τότε ο πρόεδρος του πολιτικού σωματείου της Ενώσεως Κωνσταντινουπολιτών, γιατρός Καραμαούνας, πέτυχε τη συγχώνευση των δύο προσφυγικών ομάδων της Θεσσαλονίκης. Πρωτεργάτες της ιδέας και της υλοποίησής της ήταν οι Φανούριος Βυζάντιος και Παντελής Καλπακτσόγλου, που αποσκίρτησαν από την ΑΕΚ (την Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπολιτών της Θεσσαλονίκης), η οποία είχε ιδρυθεί την περίοδο 1924-25 από τους πρώτους πρόσφυγες που ήρθαν στη Θεσσαλονίκη από την Κωνσταντινούπολη το 1922. Στο σημείο αυτό, σημαντικό θα ήταν να αναφέρουμε πως μέλη της ΑΕΚ Θεσσαλονίκης, πήραν το δρόμο για την πρωτεύουσα, όπου και δημιούργησαν τη σημερινή ΑΕΚ.
Μετά τη συγχώνευση με την ΑΕΚ, το 1929, ο ΠΑΟΚ αλλάζει και έμβλημα. Το νέο έμβλημα έγινε ο Αετός - που παραμένει ως σήμερα - και συμβολίζει την προέλευση του συλλόγου και την επάνοδο της μνήμης στις ρίζες και την κληρονομιά των προσφύγων (Βυζάντιο και Κωνσταντινούπολη). Ο Αετός κρατούσε ένα σπαθί και μία κορώνα, με τα δύο κεφάλια να ατενίζουν την Ανατολή και τη Δύση. Η διαφορά του εμβλήματος από αυτό της ΑΕΚ - που είναι και το σύμβολο της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας - είναι πως του ΠΑΟΚ έχει τα φτερά του κλειστά, σε ένδειξη του μακροχρόνιου πένθους, λόγω του ξεριζωμού από την πατρίδα.
Τα έτη 1931-1932 δούλεψε στο Δικεφάλο ο πρώτος ξένος προπονητής στην ιστορία της ομάδας, ο Γερμανός Ροδόλφος Γκάνσερ.
Δεκαετίες 1940, 1950
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την περίοδο της Κατοχής, στις αρχές της δεκαετίας του ΄50 αρχίζουν να γράφονται οι χρυσές σελίδες της ιστορίας του "Δικέφαλου του Βορρά". Δημιουργούνται τα περίφημα «τσικό» του Βίλλυ, ενός Αυστριακού προπονητή (1950-52) που φόρεσε τη φανέλα του ΠΑΟΚ στην περίοδο 1931-32, από τα οποία ξεπήδησαν μεγάλα ονόματα που άφησαν εποχή (Λέανδρος, Συμεωνίδης, Γιαννέλος, Μαργαρίτης, Γιώργος Χαβανίδης κ.α.).
Το 1953 γεννιέται η χρυσή εποχή του ΠΑΟΚ. Στις μεταγραφές του καλοκαιριού έρχονται οι Κουϊρουκίδης, Πετρίδης, Πρόγιος, Γερούδης, Κεμανίδης, Χουρβουλιάδης, Χασιώτης και Αγγελίδης. Ο ΠΑΟΚ γίνεται πανίσχυρος και αναδεικνύεται πρωταθλητής Θεσσαλονίκης για τρία συνεχόμενα χρόνια και είναι άξιος εκπρόσωπος της συμπρωτεύουσας στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Η θρυλική τριπλέτα Γιεντζή, Κουϊρουκίδη, Παπαδάκη, έμεινε στην ιστορία!
Κάπου το 1957, οι ιθύνοντες της ομάδας οραματίζονται ένα νέο γήπεδο αντάξιο των επιδιώξεων της ομάδας, μιας και το παλιό γήπεδο είχε απαλλοτριωθεί. Η έρευνα για το χώρο οδήγησε στην επιλογή μιας έκτασης η οποία ανήκε στο Ταμείο Εθνικής Αμύνης στην περιοχή της Τούμπας που πέρα από την ελευθερία του χώρου που προσέφερε η γειτονιά αυτή της Θεσσαλονίκης ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Τελικά, χώρος 30 στρεμμάτων παραχωρείται στον ΠΑΟΚ έναντι σημαντικού αντιτίμου και αρχίζει η ανέγερση του γηπέδου. Σημειωτέο ότι εκδόθηκε λαχείο υπέρ της ανεγέρσεως του νέου Σταδίου, του οποίου τα εγκαίνια έγιναν στις 6 Σεπτεμβρίου 1959 από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας κ. Γ. Θεμελή. Πριν το εναρκτήριο λάκτισμα, ένα αεροπλάνο της πολεμικής αεροπορίας έκανε τη ρίψη μιας μπάλας, ως συμβολική δωρεά του στρατού. Με νέο μεγάλο γήπεδο ο ΠΑΟΚ είναι έτοιμος, προ των πυλών της Α΄ Εθνικής που καθιερώθηκε τον Οκτώβριο του 1959, να αρχίσει μια λαμπερή πορεία, που διαρκεί ως σήμερα.
Στην πρεμιέρα του πρώτου πρωταθλήματος της Α΄ Εθνικής κατηγορίας (25 Οκτωβρίου 1959) ο ΠΑΟΚ υποδέχτηκε στην Τούμπα το Μέγα Αλέξανδρο Κατερίνης και τον νίκησε με σκορ 3-1. Οι πρώτοι 11 παίχτες που απάρτιζαν την ομάδα εκείνη ήταν, προπονητής: Ζάρκο Μιχαήλοβιτς (Γιουγκοσλάβος) - ομάδα: Πρόγιος, Χασιώτης, Ραπτόπουλος, Γιαννέλος, Κεμανίδης, Χαβανίδης, Λέανδρος, Κιουρτζής, Κουϊρουκίδης Σαλούστο, Νικολαϊδης.
Δεκαετίες 1960 - 2000
Ακολουθεί μια δεκαετία, στη διάρκεια της οποίας η ομάδα του Δικέφαλου κινήθηκε σε μια μετριότητα. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ήταν σαν να συγκέντρωνε δυνάμεις για το μεγάλο ξέσπασμα της δεκαετίας του '70, όταν και η ομάδα καθιερώθηκε ως μια από τις καλύτερες που πέρασαν ποτέ από τα Ελληνικά γήπεδα. Με παίκτες που τα ονόματά τους είναι και ήταν θρύλος στην ποδοσφαιρική Ελλάδα. Ήταν η ομάδα και οι παίκτες που δημιούργησαν τα ρεκόρ εκείνα, τα οποία ακόμα και σήμερα φαντάζουν δύσκολα να καταρριφθούν. Με το σύνολο που έχτισε ο ΠΑΟΚ, κατάφερε να χτυπήσει τις Αθηναϊκές παραδοσιακές ποδοσφαιρικές δυνάμεις και κατέκτησε δύο κύπελλα το 1972 και το 1974 και ένα πρωτάθλημα το 1976, ενώ θα μπορούσε να κατακτήσει ακόμα περισσότερα τρόπαια, αν οι καταστάσεις ήταν διαφορετικές.
Στην Ευρώπη ξεχωρίζει η εκπληκτική πορεία του 1973-74, όπου καταφέρνει να προκριθεί στα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων, όπου και αποκλείεται από την Ιταλική Μίλαν. Η πολύ καλή πορεία συνεχίστηκε και τη δεκαετία του '80, με πολύ λίγες αποτυχημένες χρονιές. Το αποκορύφωμα έρχεται στα μέσα της δεκαετίας, όπου το 1985 κατακτά το δεύτερο πρωτάθλημα Ελλάδος και το πρώτο επαγγελματικό, αφού το Ελληνικό ποδόσφαιρο είχε αλλάξει κατεύθυνση προς τον επαγγελματισμό.
Χαρακτηριστικό της δεκαετίας του '80, είναι ο υπέρμετρος φανατισμός των οπαδών, ο οποίος ξεπερνά κάθε προηγούμενο και αρχίζει να περνάει τις πύλες της Ελλάδας ως πανευρωπαϊκό φαινόμενο. Η υπερβολική αγάπη των οπαδών όμως έχει και την αρνητική πλευρά, αφού μεταφράζεται αρκετές φορές σε επεισόδια, τα οποία επιφέρουν τιμωρίες. Στην Ευρώπη ο ΠΑΟΚ πραγματοποιεί μια συγκινητική εμφάνιση με την ομάδα της Μπάγερν, όπου και αποκλείεται στα πέναλτι, αφήνοντας στη μνήμη όλων των Ελλήνων μια από τις καλύτερες εμφανίσεις των ομάδων μας στα κύπελλα της Ευρώπης. Η δεκαετία του '90 αρχίζει πολύ καλά, κρατώντας τον ΠΑΟΚ μέσα στις τρεις καλύτερες ομάδες της Ελλάδας. Στιγματίζεται όμως από την πολύ μέτρια ως κακή πορεία του Δικέφαλου, την εποχή που πρόεδρος της ομάδας ήταν ο Θ. Βουλινός, ο οποίος ήρθε σε απευθείας σύγκρουση με τους οργανωμένους οπαδούς, ύστερα από το σοβαρά επεισόδια στον αγώνα ΠΑΟΚ-Παρί Σεν Ζερμέν, τα οποία οδηγούν τον ΠΑΟΚ στην απομόνωση και τον οικονομικό μαρασμό. Το 1996 επήλθε η αλλαγή που ζητούσαν οι φίλαθλοι το ΠΑΟΚ.
Ο Θωμάς Βουλινός, έδωσε τη σκυτάλη στον Γιώργο Μπατατούδη και μια νότα αισιοδοξίας ήταν διάχυτη στη Θεσσαλονίκη. Πολλές μεταγραφές γνωστών παικτών (Ζήσης Βρύζας, Σπύρος Μαραγκός, Κώστας Φρατζέσκος και άλλοι) έγιναν από την πρώτη σεζόν. Ο ΠΑΟΚ το 1997 βγήκε επιτέλους στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ με προπονητή τον Άγγελο Αναστασιάδη, στο ντεμπούτο του στον πάγκο του ΠΑΟΚ. Και η επανεμφάνιση της ομάδας, συνοδεύτηκε από τον ηχηρό σε όλη την Ευρώπη αποκλεισμό της φημισμένης Άρσεναλ.
Την επόμενη χρονιά ο Αναστασιάδης εκδιώχθηκε, με τον Μπλαχίν να παραλαμβάνει τη σκυτάλη για λίγους μήνες, αφού ο Άγγελος ζητήθηκε επιτακτικά από τους φιλάθλους να επιστρέψει. Έμεινε άλλη μια σεζόν, για να τον διαδεχθεί ο Άρι Χάαν και το Δεκέμβρη του 1999, ο Ντούσαν Μπάγεβιτς αναλαμβάνει τα ηνία.
Δεκαετία 2000 - Τώρα
Ο ΠΑΟΚ καθιέρωσε τη θέση του ανάμεσα στις ομάδες που συμμετείχαν κάθε χρόνο στην Ευρώπη, αλλά πλέον αυτό δεν ήταν αρκετό. Η συμμετοχή στο Champions League ήταν ο επόμενος στόχος. Το επόμενο βήμα, έγινε μόλις το 2001, με την κατάκτηση του Κυπέλλου Ελλάδας μετά από 25 χρόνια, σε έναν αξέχαστο τελικό κόντρα στον Ολυμπιακό. Ο ΠΑΟΚ διέσυρε στη Νέα Φιλαδέλφεια τους πρωταθλητές με 4-2. Ωστόσο, τα οικονομικά προβλήματα συνεχίζονταν και ήταν τροχοπέδη για την προσπάθεια της ομάδας να επιτύχει μεγαλύτερους στόχους.
Το καλοκαίρι του 2002 και πάλι στον πάγκο του ΠΑΟΚ, βρίσκεται ο Άγγελος Αναστασιάδης. Η σεζόν τελείωσε με έναν ακόμη μεγάλο θρίαμβο, με την κατάκτηση του Κυπέλλου για δεύτερη φορά σε τρία χρόνια (στο γήπεδο της Τούμπας με 1-0 επί του Άρη). Η επόμενη σεζόν όμως, ήταν αυτή που «φιλοξένησε» την υπέρβαση. Παρότι το καλοκαίρι έφυγαν βασικοί και σημαντικοί ποδοσφαιριστές (Γεωργιάδης, Οκκάς, Καφές), ο ΠΑΟΚ κατάφερε να εξασφαλίσει την συμμετοχή του στα προκριματικά του Champions League, καταλαμβάνοντας την τρίτη προνομιούχο θέση.
Στον πρώτο αγώνα για τα προκριματικά του Champions League που έγινε στην Τούμπα με αντίπαλο της Μακάμπι Τελ-Αβιβ, ο ΠΑΟΚ χρησιμοποίησε τιμωρημένο παίκτη (τον Κύπριο Λιάσο Λουκά) και έχασε τον αγώνα στα χαρτιά με 0-3.
Το καλοκαίρι του 2007 πρόεδρος στον ΠΑΟΚ αναλαμβάνει ο, μέχρι τότε ποδοσφαιριστής της ομάδας, Θοδωρής Ζαγοράκης και μαζί με διοίκηση που απαρτίζεται από καθαρούς ΠΑΟΚτσήδες βάζουν στόχο να εξυγιάνουν οικονομικά το Δικέφαλο του Βορρά και να τον οργανώσουν σωστά σε κάθε επίπεδο.
Ο πρώτος χρόνος επί προεδρίας Ζαγοράκη δεν τελείωσε καλά αγωνιστικά, αφού βρήκε τον ΠΑΟΚ να τερματίζει στην 9η θέση μη παίζοντας καλό ποδόσφαιρο, αλλά και έχοντας κάνει ρεκόρ στην πώληση εισιτήριων διαρκείας για την Βόρεια Ελλάδα με 12.000. Την επόμενη χρονιά ο ΠΑΟΚ κάνει νέο ρεκόρ πωλήσεων στα διαρκείας με 19.159 εισιτήρια, που αν δε σταματούσε πρόωρα την διάθεση τους ίσως να μιλούσαμε και για πανελλήνιο ρεκόρ. Την επόμενη σεζόν ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε πολύ καλά στις πρώτες αγωνιστικές και κέρδισε την συμμετοχή στο Champions League και είχε μια πολύ καλή παρουσία στην Ευρωπη φτάνοντας μέχρι τους 16 του Europa League.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου