Ποια δημοκρατία; Δεν ανέχονται ούτε τη διαμαρτυρία μας!

Ελληνική προεδρία και έλλειμμα δημοκρατίας στην Ευρώπη. Πώς έφτασε η χώρα της δημοκρατίας να απαγορεύει τις διαδηλώσεις; Η στήλη «Politically Correct» έχει την ανάλυση και ανοίγει την κουβέντα... Σήμερα η Ελλάδα αναλαμβάνει την Προεδρία της ΕΕ, ένα γεγονός τυχαίο (καθώς κάθε χώρα αναλαμβάνει την Προεδρία ημερολογιακά ανά εξάμηνο) αλλά και σημαντικό, καθώς συμπίπτει με μια πολιτική συγκυρία όπου η χώρα βιώνει πρωτοφανή οικονομική και κοινωνική κρίση. Είναι λοιπόν μια ευκαιρία για την Ελληνική κυβέρνηση να δείξει σε όλη την Ευρώπη την τραγική κατάσταση που έχει βρεθεί η ελληνική κοινωνία από τις πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται από τον Μάιο του 2010 όταν και υπογράφηκε το πρώτο Μνημόνιο μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και της «Τρόικας» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα).
Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να είναι στα άμεσα σχέδια της ελληνικής πλευράς. Και όχι μόνο αυτό: Η απόφαση για απαγόρευση διαδηλώσεων «για λόγους ασφαλείας» από τις 6:00 το πρωί έως και τις 24:00 στο κέντρο της Αθήνας και στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» δίνει την αίσθηση πως η Ελληνική Προεδρία και κατ’ επέκταση η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν ανέχεται τη διαμαρτυρία και την αντίθετη άποψη.
Και εδώ βρίσκεται το «παράδοξο». Στην ιστορική της διαδρομή, η διαδικασία ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ/ΕΕ δεν έγινε με όρους οικονομικούς αλλά με όρους πολιτικούς. Και εξηγούμαι: Τη δεκαετία του 1960 όταν και υπογράφηκε η συμφωνία σύνδεσης της Ελλάδας με την τότε ΕΟΚ, το βασικό πρόταγμα ήταν η Ελλάδα να «ανήκει στη Δύση» στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου και οι Έλληνες να γίνουν Ευρωπαίοι. Τη δεκαετία του 1970 και μετά την πτώση της δικτατορίας ο στόχος πάλι δεν ήταν οικονομικός αλλά ήταν η προάσπιση της νεαρής τότε και εύθραυστης Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας. Πάλι δηλαδή με όρους πολιτικούς και όχι οικονομικούς όρους, καθώς θεωρήθηκε ότι η ένταξη της χώρας στην τότε ΕΟΚ θα ήταν αποφασιστικός παράγοντας για την ενδυνάμωση και παγίωση της δημοκρατίας.
Και αυτό γιατί η εικόνα που πρόβαλε η Δυτική Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν η εικόνα των δημοκρατικών κοινωνιών οι οποίες ενδιαφέρονταν για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη όλων των κοινωνικών ομάδων διαμέσου του κοινωνικού κράτους (υγεία, παιδεία, κοινωνική ασφάλιση, πρόνοια). Παρά τις επιμέρους διαφορές που είχαν τα κράτη πρόνοιας σε κάθε χώρα η τάση ήταν κοινή πως η έννοια της δημοκρατίας συνδυαζόταν με την οικοδόμηση της «συναινετικής» κοινωνίας όπου όλα τα κοινωνικά στρώματα λάμβαναν μερίδιο από το παραγόμενο προϊόν. Αυτή η τάση ωστόσο άρχισε να αλλάζει από τη δεκαετία του 1980 με την εμφάνιση του νεοφιλελευθερισμού και έγινε κυρίαρχη από τη δεκαετία του 1990 όταν και επικυρώθηκε διαμέσου των κριτηρίων της συνθήκης του Μάαστριχτ, συνθήκη για την οικοδόμηση της ΕΕ.
Έτσι, η κρίση που σήμερα βιώνουμε, ενώ δεν είναι κάτι νέο για το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα που λέγεται καπιταλισμός, οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται όχι μόνο θέτουν ερωτηματικά για τη συνέχιση της βιωσιμότητας της ΕΕ, αλλά επίσης για τη διατήρηση τη δημοκρατίας καθώς οι θεσμοί που κυριαρχούν ως Τρόικα και εισηγούνται ή και επιβάλλουν τις πολιτικές, δεν νομιμοποιούνται δημοκρατικά από τους Ευρωπαίους πολίτες. Εκτός λοιπόν από το οικονομικό και κοινωνικό έλλειμμα, θα πρέπει κατά την άποψή μου να μιλάμε και για έλλειμμα δημοκρατίας στην Ευρώπη του 21ου αιώνα και αυτό είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό.
Χρύσανθος Τάσσης
Δρ. Πολιτικής Επιστήμης, διδάσκων στο Πανεπιστήμιο ΠελοποννήσουΠηγή: sportdog.gr