Τούτη η νοοτροπία ή το συναίσθημα αν θέλετε, γαλουχείται για πάνω από 100 χρόνια: από το 1912 δηλαδή. Αν και παραδόξως στο ξεκίνημα της ιστορίας του συλλόγου, που το 1898 στήθηκε από Βάσκους, οι οποίοι είχαν σπουδάσει στην Αγγλία, δεν ήταν έτσι. Καθώς το παιχνίδι το είχαν μεταδώσει εκεί στις όχθες του Βισκαϊκού κόλπου λίγα χρόνια νωρίτερα Αγγλοι ναυτικοί και εργάτες, που συνέρρεαν στα πλούσια μεταλλεία του ισπανικού Βορρά, ο σύλλογος επέλεξε να έχει ξενόγλωσση ονομασία. Οπότε αρχικά το θέμα με την αποκλειστική εντοπιότητα των παικτών δεν ήταν καθαρά εθνικιστικό.
Τέτοιο κατέστη και τυπικά το 1913, όταν η Ομοσπονδία άλλαξε τον κανονισμό και αποφάσισε ότι στις ομάδες θα μπορούν να παίζουν μόνο τρεις ξένοι. Μέχρι τότε στην Αθλέτικ που εξακολουθεί να έχει αγγλικό όνομα και όχι το ισπανικό Ατλέτικο, είχαν αγωνιστεί κάμποσοι Αγγλοι και ακόμα εννέα από άλλες χώρες (Ιρλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, Ελβετία, Δανία, Βέλγιο). Τελευταίος αλλοδαπός που φόρεσε τη φανέλα της ήταν ο Λόρι Σμιθ, τον οποίο η διοίκηση έδιωξε λίγο πριν την αλλαγή του κανονισμού. Ηταν μία απόφαση των ανθρώπων της Μπιλμπάο, με τον θρύλο να υποστηρίζει ότι την έλαβαν στο ιστορικό Café Garcia, στο ίδιο δηλαδή που είχαν μπει οι βάσεις για την ίδρυση του club.
Αντιθέτως όμως απ' ότι πιστεύουν οι περισσότεροι, ουδέποτε δημιουργήθηκε καταστατικό που να ορίζει την απαγόρευση να αγωνίζονται εκεί παίκτες που ΔΕΝ είναι Βάσκοι. Σε κάθε περίοδο των 103 αυτών χρόνων που ακολούθησαν εκείνη την απόφαση, τα δεδομένα άλλαζαν, αλλά η ιστορία αν και ελαφρώς παραλλαγμένη συνεχιζόταν. ΟΥΔΕΠΟΤΕ υπήρξε ΕΠΙΣΙΜΗ ΘΕΣΗ γραμμένη στο καταστατικό αν και από το 1912 η Αθλέτικ παραμένει πιστή στην πολιτική του να αγωνίζεται με ποδοσφαιριστές που προέρχονται μόνο από τη Euskal Herria.
Ως Euskal Herria ή Βασκονία οι ντόπιοι ονομάζουν τις επτά ιστορικές βασκικές Επαρχίες (Ναβάρα, Αλάβα, Βιθκάγια, Γκιπούθκοα, Λαμπόρτ, Μπάχα Ναβάρα, Σόλα) νότια της οροσειράς των Πυρηναίων που αποτελεί το φυσικό σύνορο Ισπανίας και Γαλλίας. Ωστόσο, υπάρχουν και οι Επαρχίες «Ιπαράλδε» που βρίσκονται στα βόρεια της οροσειράς, σε γαλλικό έδαφος δηλαδή, τις οποίες οι Βάσκοι αναγνωρίζουν ως δικές τους και τις αποδέχονται (σ.σ.: από εκεί προήλθαν παλαιότερα ο Μπισάν Λιζαραζού και τώρα ο Ομερίκ Λαπόρτ). Αρχικά λοιπόν για το ποιος μπορεί να φορέσει την ιστορική φανέλα της είχε να κάνει με το… αίμα και την καθαρότητα της φυλής. Με το ποιος ήταν βέρος Βάσκος δηλαδή!
Είχε να κάνει με την καταγωγή, τη γλώσσα. Αναζητούσαν ένα όχημα που θα έδειχνε το πόσο διαφέρουν από τους υπόλοιπους Ισπανούς, μιας και μεγάλη μερίδα του πληθυσμού τους ουδέποτε ασπάστηκε ηθελημένα την ενότητα. Στη συνέχεια ήρθε το καθεστώς του Φράνκο. Σε εκείνα τα χρόνια η Αθλέτικ έγινε το απόλυτο σύμβολο αντίστασης (αν και όχι όσο οι Καταλανοί με τη Μπαρτσελόνα), για να φτάσουμε στο τώρα, που θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για ένα είδος ποδοσφαιρικής ταυτότητας, χαρακτηριστικό του club, ένα ξεκάθαρο trademark (σ.σ.: με την θετική έννοια του όρου ως σήμα κατατεθέν και όχι την εμπορική).
Στην αρχή λοιπόν, μόνο από τις επαρχίες που αναφέραμε πιο πάνω, μπορούσαν να παίξουν ποδοσφαιριστές στην Αθλέτικ Μπιλμπάο. Μάλιστα θα έπρεπε να είναι 100% Βάσκοι και οι δύο γονείς. Και τούτο στο ξεκίνημα ήταν τέλειο. Βλέπετε, καθώς ξεκίνησε να εξαπλώνεται το παιχνίδι στην Ισπανία, πάνω από το 50% των παικτών είχαν βασκική καταγωγή, αφού στη δική τους περιοχή πρωτοξεκίνησε το ποδόσφαιρο. Ετσι άρισαν να συρρέουν και τα τρόπαια. Οσο όμως περνούσαν τα χρόνια, το εν λόγω ποσοστό μειωνόταν. Και πάλι όμως το κακό ήταν μικρό. Εφόσον δεν υπήρχαν οι καραβιές των ακριβοπληρωμένων αλλοδαπών να γεμίζουν τα ρόστερ των αντιπάλων, η Αθλέτικ παρέμενε ανταγωνιστική και συνέχιζε να διεκδικεί και να κατακτά τίτλους.
Οσο όμως πλησίαζε το Σήμερα, τα πλαίσια άρχισαν να στενεύουν. Ηδη από τη δεκαετία των 80ς φάνηκαν τα προβλήματα. Το 1984 πήραν το τελευταίο τους πρωτάθλημα και το 1998 τερμάτισαν για τελευταία φορά 2οι. Το πρόβλημα είχε να κάνει με τον πληθυσμό. Οι Βάσκοι υπολογίζονται ότι είναι μόνο 2,5-3 εκατ. παγκοσμίως. Κατά συνέπεια η διαθέσιμη βάση για ταλέντα είναι πολύ μικρή και σε ποδοσφαιρικό επίπεδο υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή αποτελούν μόλις το 10% όσων παίζουν μπάλα επαγγελματικά στην Ισπανία. Αντιθέτως, ο νόμος «Μποσμάν» του 1996, επέτρεψε στους ανταγωνιστές να ενισχυθούν με όσους ξένους ήθελαν από την Ευρώπη κυρίως, αλλά και γενικότερα απ’ όλο τον κόσμο.
Στην Αθλέτικ διάβασαν τα σημάδια και χαλάρωσαν τα όρια τους. Αφού επέτρεψαν να είναι έστω ο ένας γονιός Βάσκος, έφτασαν στο να μην είναι κανείς. Αρκεί ο ποδοσφαιριστής να έχει γεννηθεί στις δικές τους Επαρχίες, όπως δηλαδή συμβαίνει με τον 20χρονο επιθετικό τους, Ινιάκι Ουίλαμς που έχει Αφρικανούς γονείς (σ.σ.: το ίδιο είχε συμβεί το 2011 με τον Ζόνας Ραμάλιο). Σε αυτό το τελευταίο βέβαια, θα πρέπει ο ποδοσφαιριστής να έχει γαλουχηθεί στις ακαδημίες του συλλόγου.
Παρά την παγκοσμιοποίηση και τη μεγάλη έκρηξη της διαφήμισης στο ποδόσφαιρο (σ.σ.: στο τελευταίο η Αθλέτικ δήλωσε υποταγή το 2008, βάζοντας χορηγό στη φανέλα της) οι Βάσκοι αντέχουν να παραμένουν πιστοί στην ταυτότητα τους. ΜΟΝΟ ΒΑΣΚΟΙ και κανείς Ισπανός ή ξένος δεν μπαίνει στην ομάδα. Το θέμα όμως είναι ότι με βάση αυτή την πολιτική, άπαντες ήταν ευχαριστημένοι ακόμα και όταν τα Λιοντάρια τερμάτιζαν στη μέση της βαθμολογίας. Ωστόσο, καθώς οι Βάσκοι παίκτες συνεχώς μειώνονται και οι καλύτεροι τους ξενιτεύονται (σ.σ.: Αντερ Ερέρα στη Γιουνάιτεντ, Φερνάντο Γιορέντε στη Γιουβέντους, Χάβι Μαρτίνεθ στη Μπάγερν), έχουν αρχίσει να τίθενται ζητήματα παραμονής.
Μία ματιά στο υπάρχον ρόστερ , αρκεί για να καταλάβει κανείς ότι η Αθλέτικ έχει πρόβλημα και σύντομα θα έχει ακόμα μεγαλύτερο. Για παράδειγμα, στην επίθεση, όπου ο Αρίτς Αντούριθ είναι 34 ετών και δεν υπάρχει διάδοχος. Γενικότερα όμως φέτος φάνηκε ότι δεν υπήρχαν λύσεις, ώστε να γίνει rotation σε Champions League, πρωτάθλημα και Κύπελλο. Δυστυχώς, οι Βάσκοι παύουν σταδιακά να είναι ανταγωνιστικοί και κανείς δεν ξέρει πόσο καλή θα είναι η επόμενη φουρνιά που θα βγάλουν, όταν την βγάλουν. Η υπόθεση της παραμονής δεν είναι αστείο πράγμα για να το ρισκάρουν. ΠΟΤΕ τους δεν έχουν υποβιβαστεί και θα πρόκειται για ασύλληπτο πλήγμα στην ιστορία τους.
Τι πρέπει να κάνουν λοιπόν; Η κοινωνία της Βασκονίας και όχι μόνο ο σύλλογος, θα κληθεί στο άμεσο μέλλον να λάβει την πιο σημαντική απόφαση. Σε μία πρόσφατη έρευνα, το ποσοστό όσων ήθελαν να διατηρηθεί η πολιτική του «ΜΟΝΟ ΒΑΣΚΟΙ» και μάλιστα με κάθε τίμημα, έφτασε το τεράστιο 75%! Στο παράλληλο ερώτημα «εάν ήθελαν να έχει η ομάδα τρεις ξένους ή τρεις Ισπανούς», το όχι έφτασε το 80%. Ολοι αυτοί δηλαδή δηλώνουν ουσιαστικά πρόθυμοι ακόμα και να δουν την ομάδα τους στη Segunda Division, αρκεί να μην χάσει την μοναδικότητα της. Οι ίδιοι άλλωστε είναι που βδομάδα παρά βδομάδα τραγουδούν στον «Λάκκο των Λεόντων» το δικό τους: «Con cantera y afición, no hace falta importación» (σ.σ.: Με ακαδημίες και οπαδούς, δεν υπάρχει ανάγκη για εισαγωγή παικτών).
Εκείνοι λοιπόν που το… νιώθουν στην ιδιοσυγκρασία, στο αίμα τους, κάτι καλύτερο θα ξέρουν. Αξίζει όμως στο βωμό της διατήρησης της ταυτότητας σου, πράγματι να πάψεις να είσαι ανταγωνιστικός σε αυτόν τον σκληρό –ποδοσφαιρικό- κόσμο; Το αγωνιστικό τίμημα μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από βαρύ. Νομίζω όμως ότι το τίμημα της απώλειας της ψυχής θα είναι χειρότερο, ασήκωτο. Για δαύτους θα ισοδυναμεί με ποδοσφαιρικό προπατορικό αμάρτημα. Και αυτό είναι κάτι που οι ίδιοι το γνωρίζουν από καρδιάς…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου