Όποιος είχε στηθεί μπροστά
στην οθόνη της τηλεόρασης για εκείνον τον τελικό, έκανε μέρες να
συνέλθει απ’ όσα είδε το βράδυ της 29ης Μαϊου 1985. Και ποτέ δεν ξέχασε!
Προσωπικά, εκείνα τα πρώτα λόγια της μετάδοσης, με το ανατριχιαστικό σπικάζ για όσα έγιναν στις κερκίδες, με στοιχειώνουν μέχρι σήμερα. Κι ακόμα θυμάμαι ως πιτσιρικάς να παρακολουθώ αποσβολωμένος τον τελικό να διεξάγεται! Με το μυαλό «παγωμένο». Δίχως να έχω συγκρατήσει μνήμες από το ματς. Ούτε καν για το περιβόητο πέναλτι που το είδα πολύ αργότερα από βίντεο… Είναι ακόμα και σήμερα απορίας άξιο πώς διεξήχθη, τελικά, εκείνο το ματς Γιουβέντους – Λίβερπουλ.
Ανταπόκριση μέσα από το γήπεδο!
Για το Χέιζελ μέσα σε τόσα χρόνια έχουν ειπωθεί τα πάντα. Για τους 39 νεκρούς (32 Ιταλοί, 4 Βέλγοι, 2 Γάλλοι κι ένας Ιρλανδός), για όλα. Και κάθε χρόνο τέτοια μέρα όλος ο αγνός ποδοσφαιρικός – κι όχι μόνο – κόσμος, πενθεί!
Θεώρησα ότι έχει ένα έξτρα ενδιαφέρον να δούμε τι έγραψε ο ελληνικός Τύπος την επόμενη μέρα του τελικού, δηλαδή στις 30 Μαϊου. Κι ας μην ήταν ακόμα ξεκάθαρη από τα ρεπορτάζ της πρώτης στιγμής κάθε λεπτομέρεια της υπόθεσης, αφού έβγαιναν πράγματα για εβδομάδες μετά. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι και οι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι ήταν σοκαρισμένοι απ’ όσα ζούσαν μέσα στο γήπεδο, ενώ και οι πληροφορίες τις πρώτες ώρες ήταν συγκεχυμένες.
Μακελειό και κόλαση!
Τα «Νέα» της 30ης Μαϊου 1985 έκαναν λόγο για μακελειό και για κόλαση στο Χέιζελ. Ας διαβάσουμε, λοιπόν, μερικά εκτενή κι αυτούσια αποσπάσματα από εκείνο το ρεπορτάζ του απεσταλμένου της πολιτικής εφημερίδας Μανώλη Μαυρομμάτη:
«Η παγωνιά του θανάτου και το αίμα από τα νεανικά κορμιά που κείτονταν νεκρά στο χορτάρι του Χέιζελ, κάλυψαν απρόσμενα το ποδοσφαιρικό ενδιαφέρον του 30ου τελικού του κυπέλλου πρωταθλητριών Ευρώπης. Λιβανέζικο βομβαρδισμένο τοπίο θύμιζαν οι εξέδρες του Χέιζελ, καθώς 42 νέοι άνθρωποι στην πλειοψηφία τους από το Τορίνο, αλλά και από το Λίβερπουλ, άφηναν την τελευταία τους πνοή, ποδοπατημένοι, με ανοιγμένα κεφάλια από τα ρόπαλα, τα σπασμένα μπουκάλια και τα βεγγαλικά.
«Μίσος και αίμα»
Οι 70.000 θεατές, καθώς και τα εκατομμύρια τηλεθεατών σ’ όλο τον κόσμο, αντί για τον «ονειρεμένο τελικό», είδαν τη βία να καταρρακώνει για μια ακόμα φορά την αθλητική ιδέα. Πέτρες, κρανοφόροι με ασπίδες, ελικόπτερα, νοσοκομειακά, μίσος και αίμα, αυτό ήταν το πλάνο του Χέιζελ χθες το βράδυ, στην μεγαλύτερη τραγωδία του σύγχρονου ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.
Τα επεισόδια άρχισαν περίπου μια ώρα πριν την προκαθορισμένη έναρξη του τελικού (8.15 ώρα Ελλάδας), όταν οπαδοί της Λίβερπουλ άρχισαν να πετάνε προς το μέρος των Ιταλών «τιφόζι», μπουκάλια, κοντάρια από σημαίες, βεγγαλικά, πέτρες και μαχαίρια. Ευτυχώς στο σημείο αυτό βρίσκονταν μόνο 3-4.000 Ιταλοί και η εξέδρα ήταν σχεδόν άδεια, γιατί ο κύριος όγκος των Ιταλών – περίπου 15.000 – βρίσκονταν στο απέναντι πέταλο.
Με τρία διαδοχικά «ντου»
Μέσα σ’ ελάχιστα λεπτά, οι χούλιγκανς όρμησαν στους Ιταλούς με τρία διαδοχικά «ντου», που πανικόβαλαν τους οπαδούς της Γιουβέντους, οι οποίοι ενώ δέχονταν χτυπήματα με ρόπαλα στο κεφάλι προσπαθούσαν να βρουν διέξοδο προς τον αγωνιστικό χώρο.
Πράγματι τα κάγκελα έπεσαν κι εκεί άρχισε η τραγωδία. Όσοι κάθονταν στις πρώτες θέσεις, κυρίως παιδιά 15-18 ετών, ποδοπατήθηκαν και 8-12 απ’ αυτά κατά τους αυτόπτες μάρτυρες πέθαναν ακαριαία από ασφυξία. Σε ελάχιστα δευτερόλεπτα ο αγωνιστικός χώρος του Χέιζελ έγινε κόλαση…
Επτά χιλιάδες άτομα προσπαθούσαν με βογγητά και αγωνία να διαφύγουν από το κυνηγητό των Άγγλων που τους ακολουθούσαν κι εκεί!!!
Άλλοι έψαχναν τους δικούς τους, άλλοι προσπαθούσαν να εκδικηθούν – με τι όμως; - ενώ άλλοι, οι ψυχραιμότεροι, προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους εκατοντάδες τραυματίες. Αμέσως μετά έφθασαν στο Χέιζελ δυο ελικόπτερα με ενίσχυση αστυνομικής δύναμης, που συγχρόνως μετέφεραν τους τραυματίες αδιάκοπα για περίπου μια ώρα, στα νοσοκομεία της βελγικής πρωτεύουσας.
Η αστυνομία ήταν στο κτίριο της… ΟΥΝΕΣΚΟ!
Την στιγμή εκείνη, βρίσκονταν στο Χέιζελ μόνο 700 αστυνομικοί και 1.000 πολιτοφύλακες. Εδώ ακριβώς έγκειται η ευθύνη των διοργανωτών του τελικού για τα τραγικά γεγονότα. Με δεδομένη την βιαιότητα σαν κύριο χαρακτηριστικό των Άγγλων χούλιγκανς, μέσα κι έξω από το νησί τους, ο παραπάνω αριθμός της αστυνομικής δύναμης κρίνεται (και είναι) επιεικώς ανεπαρκής. Έμμεσα, την ευθύνη τους παραδέχτηκαν και οι ίδιοι οι διοργανωτές αποκαλύπτοντας ότι ο κύριος όγκος της αστυνομίας των Βρυξελλών, βρισκόταν στο κτίριο της ΟΥΝΕΣΚΟ…, και επομένως ήταν αδύνατο να βρεθεί στο Χέιζελ.
Με αντίσκηνα έξω από το γήπεδο
Έξω από το στάδιο, για να ξαναγυρίσουμε στη χθεσινοβραδινή τραγωδία, είχαν στηθεί αντίσκηνα του Ερυθρού Σταυρού, σαν στρατιωτικοί καταυλισμοί, αφενός για πιο άμεση βοήθεια στους τραυματισμένους και αφετέρου γιατί τα νοσοκομεία των Βρυξελλών είχαν πια γεμίσει.
Τις στιγμές εκείνες οι Ιταλοί σ’ ένα άλλο ανθρώπινο και δικαιολογημένο «ντου» στα δημοσιογραφικά θεωρεία του Χέιζελ, προσπαθούσαν απεγνωσμένα να βρουν μια τηλεφωνική συσκευή για να στείλουν ένα μήνυμα ζωής στους συγγενείς που αγωνιούσαν στο Τορίνο. Την ίδια ώρα τα μεγάφωνα φώναζαν δεκάδες ιταλικά ονόματα, προφανώς συγγενείς των νεκρών και των τραυματιών, για να τρέξουν στα νοσοκομεία και στ’ αστυνομικά τμήματα.
Σύνθημα για εκδίκηση
Σα να μην έφταναν όλα αυτά, ανάμεσα στους Ιταλούς τιφόζι ρίχθηκε το σύνθημα για εκδίκηση. Με σπασμένα μπουκάλια, ρόπαλα και μαχαίρια, οι τιφόζι γέμισαν τα οικοδομικά τετράγωνα γύρω από το Χέιζελ περιμένοντας την έξοδο των Άγγλων χούλιγκανς, χωρίς βέβαια να γνωρίζουν εκείνη τη στιγμή αν θα γίνει το παιχνίδι.
Πώς έγινε το παιχνίδι
Και να πως αποφασίστηκε η διεξαγωγή του τελικού. Ενώ είχε παγώσει το σύμπαν στις εξέδρες μετά τα επεισόδια και ο αγωνιστικός χώρος ήταν γεμάτος από αστυνομικούς με σκύλους, κράνη, ασπίδες, ρόπαλα κι έφιππη προστασία, εκπρόσωπος της ΟΥΕΦΑ έδωσε εντολή να γίνει ο τελικός.
Θύελλα διαμαρτυριών από πλευράς παικτών της Γιουβέντους και του προέδρου Τζιανπέρο Μπονιμπέρτι ακολούθησε, οι οποίοι επικαλούμενοι ψυχολογικούς λόγους αρνήθηκαν να αγωνιστούν. Κι αυτό γιατί ανάμεσα στους τραυματίες και ίσως τους νεκρούς υπήρχαν αρκετοί δικοί τους άνθρωποι, συγγενείς και φίλοι. Με βουρκωμένα μάτια οι Γιουβεντίνοι έβλεπαν γεμάτη αίματα, πτώματα και προσωπικά αντικείμενα νεκρών και τραυματιών την εξέδρα V, εκεί δηλαδή όπου οι ίδιοι είχαν στείλει προμηθεύοντας με εισιτήρια τους φίλους τους. Όμως, ο «μαύρος τελικός» έγινε!».
Και άλλα
Αυτά, λοιπόν, έλεγαν τότε οι ανταποκρίσεις από το Χέιζελ. Πιο κάτω, μάλιστα, μπορείτε να δείτε φωτοτυπίες τόσο απ’ αυτά, όσο κι απ’ άλλα αποσπάσματα από τα πρώτα δημοσιεύματα της επόμενης μέρας…
Προσωπικά, εκείνα τα πρώτα λόγια της μετάδοσης, με το ανατριχιαστικό σπικάζ για όσα έγιναν στις κερκίδες, με στοιχειώνουν μέχρι σήμερα. Κι ακόμα θυμάμαι ως πιτσιρικάς να παρακολουθώ αποσβολωμένος τον τελικό να διεξάγεται! Με το μυαλό «παγωμένο». Δίχως να έχω συγκρατήσει μνήμες από το ματς. Ούτε καν για το περιβόητο πέναλτι που το είδα πολύ αργότερα από βίντεο… Είναι ακόμα και σήμερα απορίας άξιο πώς διεξήχθη, τελικά, εκείνο το ματς Γιουβέντους – Λίβερπουλ.
Ανταπόκριση μέσα από το γήπεδο!
Για το Χέιζελ μέσα σε τόσα χρόνια έχουν ειπωθεί τα πάντα. Για τους 39 νεκρούς (32 Ιταλοί, 4 Βέλγοι, 2 Γάλλοι κι ένας Ιρλανδός), για όλα. Και κάθε χρόνο τέτοια μέρα όλος ο αγνός ποδοσφαιρικός – κι όχι μόνο – κόσμος, πενθεί!
Θεώρησα ότι έχει ένα έξτρα ενδιαφέρον να δούμε τι έγραψε ο ελληνικός Τύπος την επόμενη μέρα του τελικού, δηλαδή στις 30 Μαϊου. Κι ας μην ήταν ακόμα ξεκάθαρη από τα ρεπορτάζ της πρώτης στιγμής κάθε λεπτομέρεια της υπόθεσης, αφού έβγαιναν πράγματα για εβδομάδες μετά. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι και οι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι ήταν σοκαρισμένοι απ’ όσα ζούσαν μέσα στο γήπεδο, ενώ και οι πληροφορίες τις πρώτες ώρες ήταν συγκεχυμένες.
Μακελειό και κόλαση!
Τα «Νέα» της 30ης Μαϊου 1985 έκαναν λόγο για μακελειό και για κόλαση στο Χέιζελ. Ας διαβάσουμε, λοιπόν, μερικά εκτενή κι αυτούσια αποσπάσματα από εκείνο το ρεπορτάζ του απεσταλμένου της πολιτικής εφημερίδας Μανώλη Μαυρομμάτη:
«Η παγωνιά του θανάτου και το αίμα από τα νεανικά κορμιά που κείτονταν νεκρά στο χορτάρι του Χέιζελ, κάλυψαν απρόσμενα το ποδοσφαιρικό ενδιαφέρον του 30ου τελικού του κυπέλλου πρωταθλητριών Ευρώπης. Λιβανέζικο βομβαρδισμένο τοπίο θύμιζαν οι εξέδρες του Χέιζελ, καθώς 42 νέοι άνθρωποι στην πλειοψηφία τους από το Τορίνο, αλλά και από το Λίβερπουλ, άφηναν την τελευταία τους πνοή, ποδοπατημένοι, με ανοιγμένα κεφάλια από τα ρόπαλα, τα σπασμένα μπουκάλια και τα βεγγαλικά.
«Μίσος και αίμα»
Οι 70.000 θεατές, καθώς και τα εκατομμύρια τηλεθεατών σ’ όλο τον κόσμο, αντί για τον «ονειρεμένο τελικό», είδαν τη βία να καταρρακώνει για μια ακόμα φορά την αθλητική ιδέα. Πέτρες, κρανοφόροι με ασπίδες, ελικόπτερα, νοσοκομειακά, μίσος και αίμα, αυτό ήταν το πλάνο του Χέιζελ χθες το βράδυ, στην μεγαλύτερη τραγωδία του σύγχρονου ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.
Τα επεισόδια άρχισαν περίπου μια ώρα πριν την προκαθορισμένη έναρξη του τελικού (8.15 ώρα Ελλάδας), όταν οπαδοί της Λίβερπουλ άρχισαν να πετάνε προς το μέρος των Ιταλών «τιφόζι», μπουκάλια, κοντάρια από σημαίες, βεγγαλικά, πέτρες και μαχαίρια. Ευτυχώς στο σημείο αυτό βρίσκονταν μόνο 3-4.000 Ιταλοί και η εξέδρα ήταν σχεδόν άδεια, γιατί ο κύριος όγκος των Ιταλών – περίπου 15.000 – βρίσκονταν στο απέναντι πέταλο.
Με τρία διαδοχικά «ντου»
Μέσα σ’ ελάχιστα λεπτά, οι χούλιγκανς όρμησαν στους Ιταλούς με τρία διαδοχικά «ντου», που πανικόβαλαν τους οπαδούς της Γιουβέντους, οι οποίοι ενώ δέχονταν χτυπήματα με ρόπαλα στο κεφάλι προσπαθούσαν να βρουν διέξοδο προς τον αγωνιστικό χώρο.
Πράγματι τα κάγκελα έπεσαν κι εκεί άρχισε η τραγωδία. Όσοι κάθονταν στις πρώτες θέσεις, κυρίως παιδιά 15-18 ετών, ποδοπατήθηκαν και 8-12 απ’ αυτά κατά τους αυτόπτες μάρτυρες πέθαναν ακαριαία από ασφυξία. Σε ελάχιστα δευτερόλεπτα ο αγωνιστικός χώρος του Χέιζελ έγινε κόλαση…
Επτά χιλιάδες άτομα προσπαθούσαν με βογγητά και αγωνία να διαφύγουν από το κυνηγητό των Άγγλων που τους ακολουθούσαν κι εκεί!!!
Άλλοι έψαχναν τους δικούς τους, άλλοι προσπαθούσαν να εκδικηθούν – με τι όμως; - ενώ άλλοι, οι ψυχραιμότεροι, προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους εκατοντάδες τραυματίες. Αμέσως μετά έφθασαν στο Χέιζελ δυο ελικόπτερα με ενίσχυση αστυνομικής δύναμης, που συγχρόνως μετέφεραν τους τραυματίες αδιάκοπα για περίπου μια ώρα, στα νοσοκομεία της βελγικής πρωτεύουσας.
Η αστυνομία ήταν στο κτίριο της… ΟΥΝΕΣΚΟ!
Την στιγμή εκείνη, βρίσκονταν στο Χέιζελ μόνο 700 αστυνομικοί και 1.000 πολιτοφύλακες. Εδώ ακριβώς έγκειται η ευθύνη των διοργανωτών του τελικού για τα τραγικά γεγονότα. Με δεδομένη την βιαιότητα σαν κύριο χαρακτηριστικό των Άγγλων χούλιγκανς, μέσα κι έξω από το νησί τους, ο παραπάνω αριθμός της αστυνομικής δύναμης κρίνεται (και είναι) επιεικώς ανεπαρκής. Έμμεσα, την ευθύνη τους παραδέχτηκαν και οι ίδιοι οι διοργανωτές αποκαλύπτοντας ότι ο κύριος όγκος της αστυνομίας των Βρυξελλών, βρισκόταν στο κτίριο της ΟΥΝΕΣΚΟ…, και επομένως ήταν αδύνατο να βρεθεί στο Χέιζελ.
Με αντίσκηνα έξω από το γήπεδο
Έξω από το στάδιο, για να ξαναγυρίσουμε στη χθεσινοβραδινή τραγωδία, είχαν στηθεί αντίσκηνα του Ερυθρού Σταυρού, σαν στρατιωτικοί καταυλισμοί, αφενός για πιο άμεση βοήθεια στους τραυματισμένους και αφετέρου γιατί τα νοσοκομεία των Βρυξελλών είχαν πια γεμίσει.
Τις στιγμές εκείνες οι Ιταλοί σ’ ένα άλλο ανθρώπινο και δικαιολογημένο «ντου» στα δημοσιογραφικά θεωρεία του Χέιζελ, προσπαθούσαν απεγνωσμένα να βρουν μια τηλεφωνική συσκευή για να στείλουν ένα μήνυμα ζωής στους συγγενείς που αγωνιούσαν στο Τορίνο. Την ίδια ώρα τα μεγάφωνα φώναζαν δεκάδες ιταλικά ονόματα, προφανώς συγγενείς των νεκρών και των τραυματιών, για να τρέξουν στα νοσοκομεία και στ’ αστυνομικά τμήματα.
Σύνθημα για εκδίκηση
Σα να μην έφταναν όλα αυτά, ανάμεσα στους Ιταλούς τιφόζι ρίχθηκε το σύνθημα για εκδίκηση. Με σπασμένα μπουκάλια, ρόπαλα και μαχαίρια, οι τιφόζι γέμισαν τα οικοδομικά τετράγωνα γύρω από το Χέιζελ περιμένοντας την έξοδο των Άγγλων χούλιγκανς, χωρίς βέβαια να γνωρίζουν εκείνη τη στιγμή αν θα γίνει το παιχνίδι.
Πώς έγινε το παιχνίδι
Και να πως αποφασίστηκε η διεξαγωγή του τελικού. Ενώ είχε παγώσει το σύμπαν στις εξέδρες μετά τα επεισόδια και ο αγωνιστικός χώρος ήταν γεμάτος από αστυνομικούς με σκύλους, κράνη, ασπίδες, ρόπαλα κι έφιππη προστασία, εκπρόσωπος της ΟΥΕΦΑ έδωσε εντολή να γίνει ο τελικός.
Θύελλα διαμαρτυριών από πλευράς παικτών της Γιουβέντους και του προέδρου Τζιανπέρο Μπονιμπέρτι ακολούθησε, οι οποίοι επικαλούμενοι ψυχολογικούς λόγους αρνήθηκαν να αγωνιστούν. Κι αυτό γιατί ανάμεσα στους τραυματίες και ίσως τους νεκρούς υπήρχαν αρκετοί δικοί τους άνθρωποι, συγγενείς και φίλοι. Με βουρκωμένα μάτια οι Γιουβεντίνοι έβλεπαν γεμάτη αίματα, πτώματα και προσωπικά αντικείμενα νεκρών και τραυματιών την εξέδρα V, εκεί δηλαδή όπου οι ίδιοι είχαν στείλει προμηθεύοντας με εισιτήρια τους φίλους τους. Όμως, ο «μαύρος τελικός» έγινε!».
Και άλλα
Αυτά, λοιπόν, έλεγαν τότε οι ανταποκρίσεις από το Χέιζελ. Πιο κάτω, μάλιστα, μπορείτε να δείτε φωτοτυπίες τόσο απ’ αυτά, όσο κι απ’ άλλα αποσπάσματα από τα πρώτα δημοσιεύματα της επόμενης μέρας…
Gallery
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου