29ο Ευρωμπάσκετ
(21 Ιουνίου-2 Ιουλίου 1995, Aθήνα/Ελλάδα)
Στο βάθρο: 1. Σερβία.2. Λιθουανία.3. Κροατία. Η Ελλάδα τέταρτη με 5 νίκες-4 ήττες
Oκτώ χρόνια μετά το έπος του ’87 η Αθήνα φιλοξένησε και πάλι το Ευρωμπάσκετ, μόνο που αυτή τη φορά από τα νότια του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας ανηφόρισε στα βόρεια προάστια: στο νεόδμητο ΟΑΚΑ, που συμπλήρωνε το παζλ του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου και έμελλε να αποτελέσει άλλο ένα ισχυρό επιχείρημα στη διεκδίκηση και εν τέλει στην ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Τα υπενθυμίζω όλα αυτά, διότι το Ευρωμπάσκετ επέστρεψε στη χώρα μας σε μια εποχή που για σύμπασα την ελληνική κοινωνία και όχι μονάχα για τον αθλητισμό, παραπέμπει πλέον στο πάλαι ποτέ της εθνικής ευημερίας μας!
Κυριολεκτώ, άλλωστε στο καπάκι, αμέσως μετά το Ευρωμπάσκετ των ανδρών, η Ελλάδα φιλοξένησε και το (θριαμβευτικό για τους... Ρεντζιάδες, Κακιούζηδες, Παπανικολάου, Καραγκούτηδες, Καλαϊτζήδες, Χατζήδες, Μπαρλάδες και σία) Μουντομπάσκετ των εφήβων, συνιστώντας τον ομφαλό της παγκόσμιας μπασκετικής γης!
Περνώντας με ευκολία από τη λυδία λίθο του έκτακτου Challenge Round που διεξήχθη στη Σόφια, οι (απόντες, ελέω καραντίνας του ΟΗΕ από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992, το Ευρωμπάσκετ του 1993 και το Μουντομπάσκετ του 1994) Σέρβοι επέστρεψαν, στην κυριολεξία, δριμύτεροι και στέφθηκαν πρωταθλητές Ευρώπης εγκαινιάζοντας μετά το αναγκαστικό διάλειμμα μια νέα εποχή κυριαρχίας στο ευρωπαϊκό και στο παγκόσμιο στερέωμα.
Για να αναρριχηθούν στο θρόνο (τους), σε μια διοργάνωση στην οποία συμμετείχαν 14 ομάδες, οι «πλάβι» διήνυσαν μια άπταιστη διαδρομή, η οποία ωστόσο δεν ήταν ούτε εύκολη, ούτε ανώδυνη, χώρια οι πληγές που άνοιξε στις σχέσεις τους τόσο με τους μισητούς Κροάτες, όσο και με τους ομόδοξους, φίλτατους και λατρεμένους Ελληνες!
Η Εθνική (με προπονητή από την προηγούμενη χρονιά τον Μάκη Δενδρινό αντί του Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου) βρέθηκε δύο φορές αντιμέτωπη με τους μετέπειτα πρωταθλητές Ευρώπης και γνώρισε ισάριθμες ήττες στις λεπτομέρειες, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων διαιτητικών αποφάσεων, τόσο στην πρεμιέρα της διοργάνωσης (στην παράταση με τον Κώστα Παταβούκα να αστοχείς το τελευταίο τρίποντο της κανονικής διάρκειας του αγώνα από τη γωνία), όσο και στον ημιτελικό.
Με τον Ντούσαν Ιβκοβιτς στην άκρη του πάγκου και με τον Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς στο πλευρό του, οι Σέρβοι κατέκτησαν τον τίτλο, νικώντας στον δραματικότερο, συναρπαστικότερο και θεαματικότερο τελικό τής σύγχρονης ιστορίας του θεσμού με 96-90 τη Λιθουανία, με μεγάλο πρωταγωνιστή και σούπερ σταρ τον Σάσα Τζόρτζεβιτς, ο οποίος σε ένα μοναδικό ρεσιτάλ πέτυχε 41 πόντους με 9/12 τρίποντα!
Όπως το 1993 στο Μόναχο και το 1994 στο Τορόντο η ελληνική ομάδα έμεινε ένα σκαλί κάτω από το βάθρο: τερμάτισε στην τέταρτη θέση που ήταν «déjà vu» από τις προηγούμενες δύο διοργανώσεις και (δεδομένου ότι κάθε Σαββατοκύριακο άδειαζε το ντεπόζιτο των καυσίμων της) έμελλε να στοιχειώσει όλες τις επιχειρήσεις της μέχρι και το 1998!
Οι πέντε αλησμόνητες "εικόνες" μου
- Ο τελικός του Ευρωμπάσκετ με όλα τα συμπαρομαρτούντα του εξελίχθηκε σε casus belli. Τα πνεύματα ανάμεσα στους Σέρβους και στους Κροάτες ήταν ακόμη οξυμένα, ενώ η ένταση επιτάθηκε από τη στάση του ελληνικού κοινού, που (σε πείσμα των σχέσεων μας με τους «μπράτι» και του γεγονότος ότι στην περίοδο του εμπάργκο η Ελλάδα αποτέλεσε το δεύτερο σπίτι των διωκόμενων από παντού Σέρβων) πήρε ανεπιφύλακτα το μέρος των Λιθουανών. Η μυριόστομη ιαχή «Λιέτουβα, Λιέτουβα» και οι αποδοκιμασίες στα σφυρίγματα του Αμερικανού Τζορτζ Τόλιβερ και του Νίκου Πιτσίλκα (οι οποίοι μάλιστα χρέωσαν με απανωτές τεχνικές ποινές τον Σαμπόνις και τον Μαρτσουλιόνις) δονούσαν την ατμόσφαιρα επί σαράντα λεπτά και έκαναν έξω φρενών τους Σέρβους, που αντέδρασαν με αποκορύφωμα μια άσεμνη χειρονομία του Σάσα Ντανίλοβιτς προς την εξέδρα.
- Η συνέχεια ήταν ακόμη χειρότερη και έγραψε μια μαύρη σελίδα στα χρονικά του μπάσκετ. Στη διάρκεια της απονομής, οι Κροάτες κατόπιν τηλεφωνικής εντολής του τότε προέδρου τους Φράνιο Τούτζμαν, κατέβηκαν από το βάθρο μόλις παρέλαβαν τα μετάλλια τους και αποχώρησαν επιδεικτικά, αρνούμενοι να μείνουν για να δουν τους σέρβους να ανεβαίνουν στο πρώτο σκαλί και να ακούσουν τον εθνικό ύμνο τους. Δεν ήθελαν επίσης να κάνουν το χατίρι του Βλάντε Ντίβατς, ο οποίος την παραμονή είχε δηλώσει ότι «εύχομαι να νικήσουν οι Κροάτες την Ελλάδα ώστε να τους έχουμε από κάτω μας στην απονομή και να ακούσουν θέλοντας και μη τον ύμνο μας»! Αμ δε!
- Γενικώς σε αυτό το Ευρωμπάσκετ κυριάρχησαν από την πρώτη στιγμή οι εντάσεις, οι αντιπαραθέσεις και οι κάθε λογής φασαρίες, ακόμη και σε εσωτερικό επίπεδο. Από αυτή την ατμόσφαιρα δεν εξαιρέθηκε η ελληνική ομάδα, μάλιστα τα όργανα άρχισαν από πολύ νωρίς. Ο κόσμος δεν συμπαραστεκόταν στην Εθνική, όπως περίμεναν οι παίκτες και μετά την ήττα από τη Λιθουανία, βγήκε λάβρος ο Παναγιώτης Φασούλας και στηλίτευσε τη συμπεριφορά των θεατών λέγοντας ότι «αντί να φωνάζουν και να μας υποστηρίζουν, κάθονται σαν να είναι στο σινεμά και τρώνε πατατάκια»! η δήλωση αυτή ξεσήκωσε πλήθος αντιδράσεων, προκάλεσε την έντονη αντιπαράθεση ανάμεσα στους... δημοσιογράφους (ποδοσφαιρικοί εναντίον μπασκετικών) και ανάγκασε τον Φασούλα να βγει πάλι και, δανειζόμενος την έκφραση του τότε πρωθυπουργού της Αγγλίας, Τζον Μέιτζορ να πει απευθυνόμενος προς όλους όσοι τον ξεφώνιζαν: «Η βουλώστε το ή ρίξτε με»! Α, για να μην το ξεχάσω: ένα από τα κερασάκια στην τούρτα αυτής της περίεργης ατμόσφαιρας ήταν η φοβερή ατάκα του Αλέξανδρου Θεοφιλόπουλου, ο οποίος μεταδίδοντας έναν αγώνα της εθνικής στον οποίο διαιτήτευσε ο Αλαν Ρίτσαρντσον, τον αποκάλεσε «Αγγλία αδερφή του ελέους»!!!
- Από ελληνικής πλευράς σε αυτό το Ευρωμπάσκετ έλαμψε και μάλιστα σχετικώς πρόωρα για τα δεδομένα, τα ήθη και τα έθιμα του ελληνικού μπάσκετ (όπου τα ταλέντα πρέπει σώνει και καλά να σιτέψουν) το άστρο του Ευθύμη Ρεντζιά! Στην... τρυφερή ηλικία των 19 ετών ο Τρικαλινός σέντερ του ΠΑΟΚ που θα έκανε διπλοβάρδια, αγωνιζόμενος και θριαμβεύοντας εν συνεχεία και στο Μουντομπάσκετ των εφήβων κοίταξε στα μάτια τον Βλάντε Ντίβατς και του έβαλε 17 πόντους στη μούρη!
-Επί προσωπικού, σε αυτό το Ευρωμπάσκετ βίωσα δύο από τις συναρπαστικότερες στιγμές της καριέρας μου. Εργαζόμενος τότε στον ΣKAI παρουσίαζα καθημερινά μια μεταμεσονύκτια εκπομπή, που έβγαινε από ειδικά διαμορφωμένο στούντιο του ΟΑΚΑ. Μεσούντος του Ευρωμπάσκετ είχα καλέσει την εκπομπή τον (μέχρι προ ολίγων εβδομάδων παίκτη του Ολυμπιακου και προηγουμένως του Παναθηναίκού) Αλεξάντερ Βολκώφ, ο οποίος μου προανήγγειλε ότι θα μου κάνει μια έκπληξη. Αργοπόρησε μερικά λεπτά να εμφανιστεί κι όταν ξαφνικά άνοιξε η πόρτα, έμεινα με το στόμα ανοικτό και έχασα τα λόγια μου: ο Σάσα είχε κουβαλήσει μαζί του τον ανέκαθεν απρόθυμο να δώσει συνεντεύξεις, Αρβιντας Σαμπόνις που έκανε μια από τις σπάνιες ζωντανές τηλεοπτικές παρουσίες του και μάλιστα, χάρη στον Βολκώφ, είχε λυθεί η γλώσσα του! Μερικά βράδια αργότερα στην τελευταία εκπομπή, μετά τον τελικό, έγινε το σώσε! Τότε μου έκανε τη χάρη ο Πάσπαλι ο οποίος μετά την απονομή των μεταλλίων, έβγαλε όλη την ομάδα της Σερβίας έξω από τα αποδυτήρια και συγκεκριμένα στην κάτω ράμπα του κλειστού γηπέδου του ΟΑΚΑ όπου είχαμε στήσει μια κάμερα από την οποία παρέλασαν σε ζωντανή σύνδεση όλοι οι «πλάβι». Μάλιστα είχαν τότε τη φαεινή ιδέα να βάλουν στη μέση τον Ζάρκο και να τον αποθεώσουν τραγουδώντας εν χορώ στα ελληνικά το αυτοσαρκαστικό σύνθημα «δεν θα πάρεις Κύπελλο ποτέ, Πασπαλιέ, Πασπαλιέ»!!!
(21 Ιουνίου-2 Ιουλίου 1995, Aθήνα/Ελλάδα)
Στο βάθρο: 1. Σερβία.2. Λιθουανία.3. Κροατία. Η Ελλάδα τέταρτη με 5 νίκες-4 ήττες
Oκτώ χρόνια μετά το έπος του ’87 η Αθήνα φιλοξένησε και πάλι το Ευρωμπάσκετ, μόνο που αυτή τη φορά από τα νότια του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας ανηφόρισε στα βόρεια προάστια: στο νεόδμητο ΟΑΚΑ, που συμπλήρωνε το παζλ του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου και έμελλε να αποτελέσει άλλο ένα ισχυρό επιχείρημα στη διεκδίκηση και εν τέλει στην ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Τα υπενθυμίζω όλα αυτά, διότι το Ευρωμπάσκετ επέστρεψε στη χώρα μας σε μια εποχή που για σύμπασα την ελληνική κοινωνία και όχι μονάχα για τον αθλητισμό, παραπέμπει πλέον στο πάλαι ποτέ της εθνικής ευημερίας μας!
Κυριολεκτώ, άλλωστε στο καπάκι, αμέσως μετά το Ευρωμπάσκετ των ανδρών, η Ελλάδα φιλοξένησε και το (θριαμβευτικό για τους... Ρεντζιάδες, Κακιούζηδες, Παπανικολάου, Καραγκούτηδες, Καλαϊτζήδες, Χατζήδες, Μπαρλάδες και σία) Μουντομπάσκετ των εφήβων, συνιστώντας τον ομφαλό της παγκόσμιας μπασκετικής γης!
Περνώντας με ευκολία από τη λυδία λίθο του έκτακτου Challenge Round που διεξήχθη στη Σόφια, οι (απόντες, ελέω καραντίνας του ΟΗΕ από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992, το Ευρωμπάσκετ του 1993 και το Μουντομπάσκετ του 1994) Σέρβοι επέστρεψαν, στην κυριολεξία, δριμύτεροι και στέφθηκαν πρωταθλητές Ευρώπης εγκαινιάζοντας μετά το αναγκαστικό διάλειμμα μια νέα εποχή κυριαρχίας στο ευρωπαϊκό και στο παγκόσμιο στερέωμα.
Για να αναρριχηθούν στο θρόνο (τους), σε μια διοργάνωση στην οποία συμμετείχαν 14 ομάδες, οι «πλάβι» διήνυσαν μια άπταιστη διαδρομή, η οποία ωστόσο δεν ήταν ούτε εύκολη, ούτε ανώδυνη, χώρια οι πληγές που άνοιξε στις σχέσεις τους τόσο με τους μισητούς Κροάτες, όσο και με τους ομόδοξους, φίλτατους και λατρεμένους Ελληνες!
Η Εθνική (με προπονητή από την προηγούμενη χρονιά τον Μάκη Δενδρινό αντί του Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου) βρέθηκε δύο φορές αντιμέτωπη με τους μετέπειτα πρωταθλητές Ευρώπης και γνώρισε ισάριθμες ήττες στις λεπτομέρειες, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων διαιτητικών αποφάσεων, τόσο στην πρεμιέρα της διοργάνωσης (στην παράταση με τον Κώστα Παταβούκα να αστοχείς το τελευταίο τρίποντο της κανονικής διάρκειας του αγώνα από τη γωνία), όσο και στον ημιτελικό.
Με τον Ντούσαν Ιβκοβιτς στην άκρη του πάγκου και με τον Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς στο πλευρό του, οι Σέρβοι κατέκτησαν τον τίτλο, νικώντας στον δραματικότερο, συναρπαστικότερο και θεαματικότερο τελικό τής σύγχρονης ιστορίας του θεσμού με 96-90 τη Λιθουανία, με μεγάλο πρωταγωνιστή και σούπερ σταρ τον Σάσα Τζόρτζεβιτς, ο οποίος σε ένα μοναδικό ρεσιτάλ πέτυχε 41 πόντους με 9/12 τρίποντα!
Όπως το 1993 στο Μόναχο και το 1994 στο Τορόντο η ελληνική ομάδα έμεινε ένα σκαλί κάτω από το βάθρο: τερμάτισε στην τέταρτη θέση που ήταν «déjà vu» από τις προηγούμενες δύο διοργανώσεις και (δεδομένου ότι κάθε Σαββατοκύριακο άδειαζε το ντεπόζιτο των καυσίμων της) έμελλε να στοιχειώσει όλες τις επιχειρήσεις της μέχρι και το 1998!
Οι πέντε αλησμόνητες "εικόνες" μου
- Ο τελικός του Ευρωμπάσκετ με όλα τα συμπαρομαρτούντα του εξελίχθηκε σε casus belli. Τα πνεύματα ανάμεσα στους Σέρβους και στους Κροάτες ήταν ακόμη οξυμένα, ενώ η ένταση επιτάθηκε από τη στάση του ελληνικού κοινού, που (σε πείσμα των σχέσεων μας με τους «μπράτι» και του γεγονότος ότι στην περίοδο του εμπάργκο η Ελλάδα αποτέλεσε το δεύτερο σπίτι των διωκόμενων από παντού Σέρβων) πήρε ανεπιφύλακτα το μέρος των Λιθουανών. Η μυριόστομη ιαχή «Λιέτουβα, Λιέτουβα» και οι αποδοκιμασίες στα σφυρίγματα του Αμερικανού Τζορτζ Τόλιβερ και του Νίκου Πιτσίλκα (οι οποίοι μάλιστα χρέωσαν με απανωτές τεχνικές ποινές τον Σαμπόνις και τον Μαρτσουλιόνις) δονούσαν την ατμόσφαιρα επί σαράντα λεπτά και έκαναν έξω φρενών τους Σέρβους, που αντέδρασαν με αποκορύφωμα μια άσεμνη χειρονομία του Σάσα Ντανίλοβιτς προς την εξέδρα.
- Η συνέχεια ήταν ακόμη χειρότερη και έγραψε μια μαύρη σελίδα στα χρονικά του μπάσκετ. Στη διάρκεια της απονομής, οι Κροάτες κατόπιν τηλεφωνικής εντολής του τότε προέδρου τους Φράνιο Τούτζμαν, κατέβηκαν από το βάθρο μόλις παρέλαβαν τα μετάλλια τους και αποχώρησαν επιδεικτικά, αρνούμενοι να μείνουν για να δουν τους σέρβους να ανεβαίνουν στο πρώτο σκαλί και να ακούσουν τον εθνικό ύμνο τους. Δεν ήθελαν επίσης να κάνουν το χατίρι του Βλάντε Ντίβατς, ο οποίος την παραμονή είχε δηλώσει ότι «εύχομαι να νικήσουν οι Κροάτες την Ελλάδα ώστε να τους έχουμε από κάτω μας στην απονομή και να ακούσουν θέλοντας και μη τον ύμνο μας»! Αμ δε!
- Γενικώς σε αυτό το Ευρωμπάσκετ κυριάρχησαν από την πρώτη στιγμή οι εντάσεις, οι αντιπαραθέσεις και οι κάθε λογής φασαρίες, ακόμη και σε εσωτερικό επίπεδο. Από αυτή την ατμόσφαιρα δεν εξαιρέθηκε η ελληνική ομάδα, μάλιστα τα όργανα άρχισαν από πολύ νωρίς. Ο κόσμος δεν συμπαραστεκόταν στην Εθνική, όπως περίμεναν οι παίκτες και μετά την ήττα από τη Λιθουανία, βγήκε λάβρος ο Παναγιώτης Φασούλας και στηλίτευσε τη συμπεριφορά των θεατών λέγοντας ότι «αντί να φωνάζουν και να μας υποστηρίζουν, κάθονται σαν να είναι στο σινεμά και τρώνε πατατάκια»! η δήλωση αυτή ξεσήκωσε πλήθος αντιδράσεων, προκάλεσε την έντονη αντιπαράθεση ανάμεσα στους... δημοσιογράφους (ποδοσφαιρικοί εναντίον μπασκετικών) και ανάγκασε τον Φασούλα να βγει πάλι και, δανειζόμενος την έκφραση του τότε πρωθυπουργού της Αγγλίας, Τζον Μέιτζορ να πει απευθυνόμενος προς όλους όσοι τον ξεφώνιζαν: «Η βουλώστε το ή ρίξτε με»! Α, για να μην το ξεχάσω: ένα από τα κερασάκια στην τούρτα αυτής της περίεργης ατμόσφαιρας ήταν η φοβερή ατάκα του Αλέξανδρου Θεοφιλόπουλου, ο οποίος μεταδίδοντας έναν αγώνα της εθνικής στον οποίο διαιτήτευσε ο Αλαν Ρίτσαρντσον, τον αποκάλεσε «Αγγλία αδερφή του ελέους»!!!
- Από ελληνικής πλευράς σε αυτό το Ευρωμπάσκετ έλαμψε και μάλιστα σχετικώς πρόωρα για τα δεδομένα, τα ήθη και τα έθιμα του ελληνικού μπάσκετ (όπου τα ταλέντα πρέπει σώνει και καλά να σιτέψουν) το άστρο του Ευθύμη Ρεντζιά! Στην... τρυφερή ηλικία των 19 ετών ο Τρικαλινός σέντερ του ΠΑΟΚ που θα έκανε διπλοβάρδια, αγωνιζόμενος και θριαμβεύοντας εν συνεχεία και στο Μουντομπάσκετ των εφήβων κοίταξε στα μάτια τον Βλάντε Ντίβατς και του έβαλε 17 πόντους στη μούρη!
-Επί προσωπικού, σε αυτό το Ευρωμπάσκετ βίωσα δύο από τις συναρπαστικότερες στιγμές της καριέρας μου. Εργαζόμενος τότε στον ΣKAI παρουσίαζα καθημερινά μια μεταμεσονύκτια εκπομπή, που έβγαινε από ειδικά διαμορφωμένο στούντιο του ΟΑΚΑ. Μεσούντος του Ευρωμπάσκετ είχα καλέσει την εκπομπή τον (μέχρι προ ολίγων εβδομάδων παίκτη του Ολυμπιακου και προηγουμένως του Παναθηναίκού) Αλεξάντερ Βολκώφ, ο οποίος μου προανήγγειλε ότι θα μου κάνει μια έκπληξη. Αργοπόρησε μερικά λεπτά να εμφανιστεί κι όταν ξαφνικά άνοιξε η πόρτα, έμεινα με το στόμα ανοικτό και έχασα τα λόγια μου: ο Σάσα είχε κουβαλήσει μαζί του τον ανέκαθεν απρόθυμο να δώσει συνεντεύξεις, Αρβιντας Σαμπόνις που έκανε μια από τις σπάνιες ζωντανές τηλεοπτικές παρουσίες του και μάλιστα, χάρη στον Βολκώφ, είχε λυθεί η γλώσσα του! Μερικά βράδια αργότερα στην τελευταία εκπομπή, μετά τον τελικό, έγινε το σώσε! Τότε μου έκανε τη χάρη ο Πάσπαλι ο οποίος μετά την απονομή των μεταλλίων, έβγαλε όλη την ομάδα της Σερβίας έξω από τα αποδυτήρια και συγκεκριμένα στην κάτω ράμπα του κλειστού γηπέδου του ΟΑΚΑ όπου είχαμε στήσει μια κάμερα από την οποία παρέλασαν σε ζωντανή σύνδεση όλοι οι «πλάβι». Μάλιστα είχαν τότε τη φαεινή ιδέα να βάλουν στη μέση τον Ζάρκο και να τον αποθεώσουν τραγουδώντας εν χορώ στα ελληνικά το αυτοσαρκαστικό σύνθημα «δεν θα πάρεις Κύπελλο ποτέ, Πασπαλιέ, Πασπαλιέ»!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου