Εδώ και
τριάντα χρόνια θυμάμαι τον εαυτό μου να γράφει τόσα πολλά κείμενα και
τόσες πολλές φορές (είτε ευκαιρίας δοθείσης, είτε στο.. ξεκούδουνο) για
την Ολίμπια Μιλάνο, που τολμώ να πω ότι με σιχάθηκα!
Η, στην καλύτερη περίπτωση, θα μπορούσα να εκδώσω την (πολύτομη κιόλας) εγκυκλοπαίδεια των λεγάμενων στα ελληνικά και να τη δώσω για μετάφραση και επανέκδοση στη «Bel Paese» στους (δημοσιογραφικούς) ιεροφάντες της, όπως ο Ενρίκο Καμπάνα, ο Φλάβιο Βανέτι, ο Λούκα Κιαμπότι και ο συχωρεμένος ο Αλντο Τζιορντάνι
Νισάφι πια με τους Λομβαρδούς, που κάποτε αυτοστήνονταν ως η 24η ομάδα του ΝΒΑ, αλλά, να που θες ν' αγιάσεις και η Ευρωλίγκα δεν σε αφήνει!
Τυγχάνει μάλιστα αύριο να παίζουν στο καπάκι ο Ολυμπιακός στο Βελιγράδι με τον «αδερφό» του Ερυθρό Αστέρα και ο Παναθηναϊκός στο ΟΑΚΑ με τους τρις πρωταθλητές Ευρώπης με αποτέλεσμα να... στύβω το μυαλό μου για να βρω τι θα γράψω για τους αντιπάλους μας, αλλά «νέμα προμπλέμα», που λένε κι οι φίλοι μας οι Σέρβοι...
Από της Ολύμπια Μιλάνο άρξασθαι λοιπόν, καθότι ο Παναθηναϊκός που περίμενε έως το 1997 για να γνωριστεί μαζί της, έκτοτε την έχει αντιμετωπίσει δέκα φορές και μάλιστα της έχει πάρει τον αέρα με οκτώ νίκες και δυο ήττες...
Ιδού λοιπόν τα «scarpette rosse» που θα σκάσουν μύτη ξανά στο ΟΑΚΑ: τα «κόκκινα παπούτσια», όπως είναι το περίεργο, αλλά απολύτως δικαιολογημένο παρατσούκλι των Μιλανέζων κι αυτή είναι μια ιστορία με την οποία (πώς και;) δεν είχε τύχει να καταπιαστώ ποτέ μέχρι τώρα!
Σε μια εποχή, λοιπόν, κατά την οποία όλες οι ομάδες στην Ευρώπη φορούσαν τα κλασικά άσπρα πάνινα και μάλιστα κοντά (και όχι μποτάκια) παπούτσια, αίφνης οι περί ων ο λόγος έσκασαν μύτη με τα κόκκινα, που βεβαίως ταίριαζαν απολύτως με το χρώμα της φανέλας τους...
Η εικόνα μιας ομάδας που φορούσε κόκκινα παπούτσια στη δεκαετία του '50 συνιστούσε όντως ένα πολιτισμικό σοκ και όπως έγραψε κάποτε ο Σάντρο Γκάμπα, «αυτή η καινοτομία ήταν σαν να ερχόταν ξαφνικά να παίξει μαζί μας ο Τζαμπάρ»!
Εκείνη την εποχή στην προεδρία της ιταλικής ομάδας, που μετονομάσθηκε από Borletti σε Simmenthal (εταιρεία κατεψυγμένων κρεάτων) βρισκόταν ο Αντόλφο Μπογκοντσέλι, ο οποίος μάλιστα είχε ιδρύσει την ομάδα το 1936. Δεδομένου ότι το Μιλάνο θεωρείται ανέκαθεν η πρωτεύουσα ή έστω ένα διαχρονικό κέντρο της μόδας, η ιδέα του θεωρήθηκε μεν ρηξικέλευθη, αλλά συνάμα σχολιάσθηκε και ως... αντιπατριωτική διότι όλες οι ιταλικές ομάδες φορούσαν παπούτσια της τορινέζικης μάρκας Superga!
Τα συγκεκριμένα παπούτσια με το βαθύ κόκκινο χρώμα ήταν μάρκας Converse, παραγγέλθηκαν μέσω ενός αμερικανικού κολεγίου και κόστισαν έναν σκασμό λεφτά! Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού και για να μη χάσει την προβολή της , η Superga έσπευσε αμέσως να κατασκευάσει διακόσια ζευγάρια τα οποία διέθεσε κατ' αποκλειστικότητα στους παίκτες της Σίμενταλ, μεταξύ αυτών και στον Μίμη Στεφανίδη!
Ανοίγω εδώ μια μικρή παρένθεση για να υπενθυμίσω ότι ο περιβόητος «Κούκλος» που ήταν μέλος της χρυσής πεντάδας του Πανελληνίου, υπήρξε ο πρώτος ξένος παίκτης στην ιστορία των Μιλανέζων, αλλά και πρώτος Έλληνας ο οποίος φόρεσε τη φανέλα της Ολύμπια Μιλάνο, ενώ στα ίχνη του βάδισαν αργότερα ο Γιώργος Καλαϊτζής, ο Γιώργος Σιγάλας, ο Αντώνης Φώτσης, ο Γιάννης Μπουρούσης, ο Γιώργος Τσιάρας και ο Γιάννης Αθηναίου.
Τη σεζόν 1955-56 ο... μπαμπάς της Τατιάνας (sic) έπαιξε σε 17 αγώνες της με μέσο όρο 15.6 πόντους, με προπονητή τον μακαρίτη Τσέζαρε Ρουμπίνι και με συμπαίκτες, μεταξύ άλλων, τον Σάντρο Γκάμπα και τον (επονομαζόμενο «ξανθό άγγελο») Σάντρο Ριμινούτσι.
Κάποια στιγμή βεβαίως αυτά τα διακόσια ζευγάρια που έβγαλε εκτάκτως στην κυκλοφορία η Superga εξαντλήθηκαν και αναγκαστικά οι Μιλανέζοι απευθύνθηκαν και πάλι στην αμερικανική αγορά. Μαζί με τα παπούτσια μάλιστα παρήγγειλαν και ριγέ (κόκκινες-άσπρες) κάλτσες που έφταναν έως το γόνατο και όπως σχολιάζει ο Γκάμπα, «ήμασταν η καλύτερη ομάδα της Ιταλίας, αλλά και η πιο καλοντυμένη»!
Η μόδα των «scarpettes rosse» κράτησε έως το 1973, όταν η Ολύμπια Μιλάνο άλλαξε σπόνσορα και από Simmenthal μετονομάστηκε σε Innocenti, μια εταιρεία που παρήγαγε τις κλασικές ιταλικές βέσπες. Τότε η ομάδα εγκατέλειψε τις κόκκινες εμφανίσεις και φόρεσε μπλε, οπότε μετά από 17 ολόκληρα χρόνια, τα κόκκινα παπούτσια έμεινα στο ράφι, αλλά διαιωνίζονται ως ένα ανεξίτηλο κομμάτι της ιστορικής μπασκετικής μνήμης.
Εκτός από τα κόκκινα παπούτσια, οι αυριανοί αντίπαλοι του Παναθηναϊκού έχουν να επιδείξουν (πέραν των εθνικών και των διεθνών τίτλων τους και πέραν των διάσημων παικτών τους οποίους έχουν στεγάσει, κάποιους μάλιστα τους έκλεψαν από το ΝΒΑ!) και μια σπουδαία κληρονομιά σε επίπεδο μπασκετικής τακτικής: την περίφημη ζώνη 1-3-1, που λόγω της διάταξης των παικτών επονομάστηκε «aquila», δηλαδή «αετός»!
H άμυνα αυτή ουσιαστικά καθιερώθηκε και... αποθεώθηκε επί ημερών Νταν Πίτερσον. Ο μικρός το δέμας, αλλά δαιμόνιος Αμερικανός προπονητής την λανσάρησε το 1973 με τη Βίρτους Μπολόνια, αλλά έμελλε να απολαύσει τα αποτελέσματα της ακόμη περισσότερο από το 1978 έως το 1987, όντας στον πάγκο της Βilly και μετέπειτα Simac και Τracer του Μιλάνου. Η ζώνη 1-3-1 αναδείχθηκε σε άρμα μάχης των Λομβαρδών, ενώ είχε σπουδαία επίδραση στο ιταλικό και στο ευρωπαϊκό μπάσκετικό γίγνεσθαι, ανάλογη με αυτήν τoυ zone press του UCLA, της τριγωνικής επίθεσης των Μπουλς και του pick n' roll των Γιούτα Τζαζ!
Σε αυτή την υπόθεση υπάρχει και μια ανέκδοτη ιστορία, που μου τη διηγήθηκε ένα βράδυ σε μια ταβέρνα της Αθήνας, όπου είχε έλθει ως τηλεσχολιαστής, ο ίδιος ο Πίτερσον...
Στην κανονική περίοδο της σεζόν 1981-82 η Μπίλι που τερμάτισε τρίτη πίσω από τη Σκαβολίνι Πέζαρο και την Μπερλόνι Τορίνο, αλλά δεν το 'βαλε κάτω. Στους ημιτελικούς και σε πείσμα του μειονεκτήματος έδρας πέτυχε το sweep (2-0) κόντρα στην Μπερλόνι (στην οποία αγωνιζόταν μεταξύ άλλων ο νυν προπονητής της Σάσαρι, Ρομέο Σακέτι), νικώντας με 82-71 στο Τορίνο και με 66-65 στο Μιλάνο, όπου έμεινε ζωντανή χάρη στη χρησιμοποίηση της άμυνας ζώνης 1-3-1 στα τελευταία λεπτά.
Στους τελικούς βρέθηκε αντιμέτωπη με τη Σκαβολίνι Πέζαρο (η οποία μάλιστα είχε το πλεονέκτημα έδρας) με προπονητή τον Πέρο Σκάνσι και με σταρ τον Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς. Οι Μιλανέζοι επιβλήθηκαν στον πρώτο αγώνα εκτός έδρας με 89-86, χάρη στην εξαιρετική άμυνα του Μάικ Ντ' Αντόνι πάνω στη σερβική «κόμπρα», στο δεύτερο ημίχρονο, ενώ ο Ντίνο Μενεγκίν έδωσε ομηρικές μάχες με τον Ρούσβελτ Μπούι και ο Ρομπέρτο Πρεμιέρ κατάφερε να περιορίσει τον Μάικ Σιλβέστερ.
Μετά το «break» οι Μιλανέζοι χρειάζονταν μια νίκη στην έδρα τους, αλλά η Σκαβολίνι αποδείχτηκε πολύ σκληρό καρύδι και ο δεύτερος τελικός εξελίχθηκε σε θρίλερ ολκής. Τρία λεπτά πριν από τη λήξη οι φιλοξενούμενοι προηγούνταν με πέντε πόντους και είχαν την μπάλα στα χέρια τους. Τότε ο Πίτερσον κάλεσε τάιμ άουτ και απευθυνόμενος στον «εγκέφαλο» της ομάδας του, τον Ντ' Αντόνι, τον ρώτησε: «Τι λες Μάικ; Να παίξουμε την περίφημη... αμυνούλα μας;»
Ο Ντ' Αντόνι δεν απάντησε αμέσως, αλλά ρώτησε «πόσος χρόνος μένει;» για να δώσει μόνος του την απάντηση: «Τρία λεπτά και είμαστε στο μείον πέντε, ε; Όχι, κόουτς. Δεν θα κάνουμε αυτό που κάναμε και με την Μπερλόνι, γιατί ο Σκάνσι θα το περιμένει. Λέω να συνεχίσουμε στο man to man και είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρουμε. Εμπιστέψου με»!
Όντως επιστρέφοντας στο παρκέ και χωρίς τη ζώνη 1-3-1, οι Μιλανέζοι -με τον Ντ' Αντόνι να κάνει δυο κλεψίματα και να επιβεβαιώνει το παρατσούκλι «Αρσέν Λουπέν»- έτρεξαν ένα σερί 6-0, πέρασαν μπροστά και εντέλει νίκησαν με 73-72 και στέφθηκαν πρωταθλητές!
Η, στην καλύτερη περίπτωση, θα μπορούσα να εκδώσω την (πολύτομη κιόλας) εγκυκλοπαίδεια των λεγάμενων στα ελληνικά και να τη δώσω για μετάφραση και επανέκδοση στη «Bel Paese» στους (δημοσιογραφικούς) ιεροφάντες της, όπως ο Ενρίκο Καμπάνα, ο Φλάβιο Βανέτι, ο Λούκα Κιαμπότι και ο συχωρεμένος ο Αλντο Τζιορντάνι
Νισάφι πια με τους Λομβαρδούς, που κάποτε αυτοστήνονταν ως η 24η ομάδα του ΝΒΑ, αλλά, να που θες ν' αγιάσεις και η Ευρωλίγκα δεν σε αφήνει!
Τυγχάνει μάλιστα αύριο να παίζουν στο καπάκι ο Ολυμπιακός στο Βελιγράδι με τον «αδερφό» του Ερυθρό Αστέρα και ο Παναθηναϊκός στο ΟΑΚΑ με τους τρις πρωταθλητές Ευρώπης με αποτέλεσμα να... στύβω το μυαλό μου για να βρω τι θα γράψω για τους αντιπάλους μας, αλλά «νέμα προμπλέμα», που λένε κι οι φίλοι μας οι Σέρβοι...
Από της Ολύμπια Μιλάνο άρξασθαι λοιπόν, καθότι ο Παναθηναϊκός που περίμενε έως το 1997 για να γνωριστεί μαζί της, έκτοτε την έχει αντιμετωπίσει δέκα φορές και μάλιστα της έχει πάρει τον αέρα με οκτώ νίκες και δυο ήττες...
Ιδού λοιπόν τα «scarpette rosse» που θα σκάσουν μύτη ξανά στο ΟΑΚΑ: τα «κόκκινα παπούτσια», όπως είναι το περίεργο, αλλά απολύτως δικαιολογημένο παρατσούκλι των Μιλανέζων κι αυτή είναι μια ιστορία με την οποία (πώς και;) δεν είχε τύχει να καταπιαστώ ποτέ μέχρι τώρα!
Σε μια εποχή, λοιπόν, κατά την οποία όλες οι ομάδες στην Ευρώπη φορούσαν τα κλασικά άσπρα πάνινα και μάλιστα κοντά (και όχι μποτάκια) παπούτσια, αίφνης οι περί ων ο λόγος έσκασαν μύτη με τα κόκκινα, που βεβαίως ταίριαζαν απολύτως με το χρώμα της φανέλας τους...
Η εικόνα μιας ομάδας που φορούσε κόκκινα παπούτσια στη δεκαετία του '50 συνιστούσε όντως ένα πολιτισμικό σοκ και όπως έγραψε κάποτε ο Σάντρο Γκάμπα, «αυτή η καινοτομία ήταν σαν να ερχόταν ξαφνικά να παίξει μαζί μας ο Τζαμπάρ»!
Εκείνη την εποχή στην προεδρία της ιταλικής ομάδας, που μετονομάσθηκε από Borletti σε Simmenthal (εταιρεία κατεψυγμένων κρεάτων) βρισκόταν ο Αντόλφο Μπογκοντσέλι, ο οποίος μάλιστα είχε ιδρύσει την ομάδα το 1936. Δεδομένου ότι το Μιλάνο θεωρείται ανέκαθεν η πρωτεύουσα ή έστω ένα διαχρονικό κέντρο της μόδας, η ιδέα του θεωρήθηκε μεν ρηξικέλευθη, αλλά συνάμα σχολιάσθηκε και ως... αντιπατριωτική διότι όλες οι ιταλικές ομάδες φορούσαν παπούτσια της τορινέζικης μάρκας Superga!
Τα συγκεκριμένα παπούτσια με το βαθύ κόκκινο χρώμα ήταν μάρκας Converse, παραγγέλθηκαν μέσω ενός αμερικανικού κολεγίου και κόστισαν έναν σκασμό λεφτά! Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού και για να μη χάσει την προβολή της , η Superga έσπευσε αμέσως να κατασκευάσει διακόσια ζευγάρια τα οποία διέθεσε κατ' αποκλειστικότητα στους παίκτες της Σίμενταλ, μεταξύ αυτών και στον Μίμη Στεφανίδη!
Ανοίγω εδώ μια μικρή παρένθεση για να υπενθυμίσω ότι ο περιβόητος «Κούκλος» που ήταν μέλος της χρυσής πεντάδας του Πανελληνίου, υπήρξε ο πρώτος ξένος παίκτης στην ιστορία των Μιλανέζων, αλλά και πρώτος Έλληνας ο οποίος φόρεσε τη φανέλα της Ολύμπια Μιλάνο, ενώ στα ίχνη του βάδισαν αργότερα ο Γιώργος Καλαϊτζής, ο Γιώργος Σιγάλας, ο Αντώνης Φώτσης, ο Γιάννης Μπουρούσης, ο Γιώργος Τσιάρας και ο Γιάννης Αθηναίου.
Τη σεζόν 1955-56 ο... μπαμπάς της Τατιάνας (sic) έπαιξε σε 17 αγώνες της με μέσο όρο 15.6 πόντους, με προπονητή τον μακαρίτη Τσέζαρε Ρουμπίνι και με συμπαίκτες, μεταξύ άλλων, τον Σάντρο Γκάμπα και τον (επονομαζόμενο «ξανθό άγγελο») Σάντρο Ριμινούτσι.
Κάποια στιγμή βεβαίως αυτά τα διακόσια ζευγάρια που έβγαλε εκτάκτως στην κυκλοφορία η Superga εξαντλήθηκαν και αναγκαστικά οι Μιλανέζοι απευθύνθηκαν και πάλι στην αμερικανική αγορά. Μαζί με τα παπούτσια μάλιστα παρήγγειλαν και ριγέ (κόκκινες-άσπρες) κάλτσες που έφταναν έως το γόνατο και όπως σχολιάζει ο Γκάμπα, «ήμασταν η καλύτερη ομάδα της Ιταλίας, αλλά και η πιο καλοντυμένη»!
Η μόδα των «scarpettes rosse» κράτησε έως το 1973, όταν η Ολύμπια Μιλάνο άλλαξε σπόνσορα και από Simmenthal μετονομάστηκε σε Innocenti, μια εταιρεία που παρήγαγε τις κλασικές ιταλικές βέσπες. Τότε η ομάδα εγκατέλειψε τις κόκκινες εμφανίσεις και φόρεσε μπλε, οπότε μετά από 17 ολόκληρα χρόνια, τα κόκκινα παπούτσια έμεινα στο ράφι, αλλά διαιωνίζονται ως ένα ανεξίτηλο κομμάτι της ιστορικής μπασκετικής μνήμης.
Εκτός από τα κόκκινα παπούτσια, οι αυριανοί αντίπαλοι του Παναθηναϊκού έχουν να επιδείξουν (πέραν των εθνικών και των διεθνών τίτλων τους και πέραν των διάσημων παικτών τους οποίους έχουν στεγάσει, κάποιους μάλιστα τους έκλεψαν από το ΝΒΑ!) και μια σπουδαία κληρονομιά σε επίπεδο μπασκετικής τακτικής: την περίφημη ζώνη 1-3-1, που λόγω της διάταξης των παικτών επονομάστηκε «aquila», δηλαδή «αετός»!
H άμυνα αυτή ουσιαστικά καθιερώθηκε και... αποθεώθηκε επί ημερών Νταν Πίτερσον. Ο μικρός το δέμας, αλλά δαιμόνιος Αμερικανός προπονητής την λανσάρησε το 1973 με τη Βίρτους Μπολόνια, αλλά έμελλε να απολαύσει τα αποτελέσματα της ακόμη περισσότερο από το 1978 έως το 1987, όντας στον πάγκο της Βilly και μετέπειτα Simac και Τracer του Μιλάνου. Η ζώνη 1-3-1 αναδείχθηκε σε άρμα μάχης των Λομβαρδών, ενώ είχε σπουδαία επίδραση στο ιταλικό και στο ευρωπαϊκό μπάσκετικό γίγνεσθαι, ανάλογη με αυτήν τoυ zone press του UCLA, της τριγωνικής επίθεσης των Μπουλς και του pick n' roll των Γιούτα Τζαζ!
Σε αυτή την υπόθεση υπάρχει και μια ανέκδοτη ιστορία, που μου τη διηγήθηκε ένα βράδυ σε μια ταβέρνα της Αθήνας, όπου είχε έλθει ως τηλεσχολιαστής, ο ίδιος ο Πίτερσον...
Στην κανονική περίοδο της σεζόν 1981-82 η Μπίλι που τερμάτισε τρίτη πίσω από τη Σκαβολίνι Πέζαρο και την Μπερλόνι Τορίνο, αλλά δεν το 'βαλε κάτω. Στους ημιτελικούς και σε πείσμα του μειονεκτήματος έδρας πέτυχε το sweep (2-0) κόντρα στην Μπερλόνι (στην οποία αγωνιζόταν μεταξύ άλλων ο νυν προπονητής της Σάσαρι, Ρομέο Σακέτι), νικώντας με 82-71 στο Τορίνο και με 66-65 στο Μιλάνο, όπου έμεινε ζωντανή χάρη στη χρησιμοποίηση της άμυνας ζώνης 1-3-1 στα τελευταία λεπτά.
Στους τελικούς βρέθηκε αντιμέτωπη με τη Σκαβολίνι Πέζαρο (η οποία μάλιστα είχε το πλεονέκτημα έδρας) με προπονητή τον Πέρο Σκάνσι και με σταρ τον Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς. Οι Μιλανέζοι επιβλήθηκαν στον πρώτο αγώνα εκτός έδρας με 89-86, χάρη στην εξαιρετική άμυνα του Μάικ Ντ' Αντόνι πάνω στη σερβική «κόμπρα», στο δεύτερο ημίχρονο, ενώ ο Ντίνο Μενεγκίν έδωσε ομηρικές μάχες με τον Ρούσβελτ Μπούι και ο Ρομπέρτο Πρεμιέρ κατάφερε να περιορίσει τον Μάικ Σιλβέστερ.
Μετά το «break» οι Μιλανέζοι χρειάζονταν μια νίκη στην έδρα τους, αλλά η Σκαβολίνι αποδείχτηκε πολύ σκληρό καρύδι και ο δεύτερος τελικός εξελίχθηκε σε θρίλερ ολκής. Τρία λεπτά πριν από τη λήξη οι φιλοξενούμενοι προηγούνταν με πέντε πόντους και είχαν την μπάλα στα χέρια τους. Τότε ο Πίτερσον κάλεσε τάιμ άουτ και απευθυνόμενος στον «εγκέφαλο» της ομάδας του, τον Ντ' Αντόνι, τον ρώτησε: «Τι λες Μάικ; Να παίξουμε την περίφημη... αμυνούλα μας;»
Ο Ντ' Αντόνι δεν απάντησε αμέσως, αλλά ρώτησε «πόσος χρόνος μένει;» για να δώσει μόνος του την απάντηση: «Τρία λεπτά και είμαστε στο μείον πέντε, ε; Όχι, κόουτς. Δεν θα κάνουμε αυτό που κάναμε και με την Μπερλόνι, γιατί ο Σκάνσι θα το περιμένει. Λέω να συνεχίσουμε στο man to man και είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρουμε. Εμπιστέψου με»!
Όντως επιστρέφοντας στο παρκέ και χωρίς τη ζώνη 1-3-1, οι Μιλανέζοι -με τον Ντ' Αντόνι να κάνει δυο κλεψίματα και να επιβεβαιώνει το παρατσούκλι «Αρσέν Λουπέν»- έτρεξαν ένα σερί 6-0, πέρασαν μπροστά και εντέλει νίκησαν με 73-72 και στέφθηκαν πρωταθλητές!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου