Ο θεσμικός ρατσισμός
Πρόσφατη έρευνα που έγινε από το Sports People και τη FARE έδειξε ότι μόλις το 3% σημαντικών θέσεων στα 93 επαγγελματικά κλαμπ του αγγλικού ποδοσφαίρου καλύπτεται από άτομα προερχόμενα από τη μαύρη κοινότητα ή από άλλες μειονότητες. Σε θέση πρώτου προπονητή, αυτή τη στιγμή υπάρχουν μόλις δύο μαύροι, λιγότεροι από ότι πριν από 10 χρόνια. Όσον αφορά τις διοικητικές θέσεις, το ποσοστό αυτό πέφτει στο 1%. Ο Ρίτσαρντ Τζουλιανότι, ο οποίος έχει πραγματοποιήσει σημαντικές κοινωνιολογικές προσεγγίσεις πάνω στο ποδόσφαιρο και συγκεκριμένα σε αυτό της Αγγλίας και χρησιμοποιεί τον όρο «institutional racism», «θεσμικό ρατσισμό» δηλαδή, προκειμένου να περιγράψει αυτή την περίπτωση ενός «αόρατου» φαινομενικά ρατσισμού που επικρατεί στο αγγλικό ποδόσφαιρο εδώ και αρκετά χρόνια. «Μπορεί σε ό,τι αφορά τον ρατσισμό να έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες για την εξάλειψή του, ωστόσο αυτό που παραμένει είναι ότι που αποκτά μία θεσμική μορφή. Ελάχιστοι μη-λευκοί καταλαμβάνουν προπονητικές θέσεις. Τα ρατσιστικά στερεότυπα απέναντι σε ομάδες μειονοτήτων παραμένουν», γράφει μεταξύ άλλων ο Τζιουλιανότι σε σχετική έρευνά του.Με το συγκεκριμένο ζήτημα έχει καταπιαστεί ένας από τους πιο γνωστούς κοινωνιολόγους του αθλητισμού, ο Ελις Κάσμορ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Στάφορντσαϊρ, ο οποίος επισημαίνει σε σχετική αναφορά του: «Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το γεγονός της ύπαρξης της θεσμικής μορφής του ρατσισμού είναι πως η μεγάλη συμμετοχή των έγχρωμων παικτών στο αγγλικό ποδόσφαιρο, δεν συνοδεύεται από ανάλογη συμμετοχή έγχρωμων στις διοικητικές θέσεις των ομάδων, τις οποίες τις καταλαμβάνουν αποκλειστικά λευκοί. Επίσης αν λάβουμε υπόψη τον μεγάλο αριθμό έγχρωμων ποδοσφαιριστών στο αγγλικό ποδόσφαιρο τη δεκαετία του 80ʼ, αυτό θα έπρεπε να σημαίνει τη μεγαλύτερη συμμετοχή τους σε προπονητικές θέσεις στις τέσσερις επαγγελματικές κατηγορίες του αγγλικού ποδοσφαίρου. Η αναποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση του ρατσισμού υπάρχει και στην κοινή γνώμη. Σε περσινή έρευνα του Πανεπιστημίου του Λάφμπορο, το 83% του δείγματος απάντησε ότι ο ρατσισμός δεν έφυγε ποτέ από τα αγγλικά γήπεδα, ενώ το 50% τόνισε ότι έχει βιώσει ανάλογο φαινόμενο σε ματς τουλάχιστον μία φορά από το 2010 μέχρι το 2012!
«Αόρατος» ρατσισμός και κανονισμός Ρούνεϊ
Στην επικαιρότητα, τους τελευταίους μήνες, έχει τεθεί η εισαγωγή του Rooney Rule στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Ήταν κάτι για το οποίο μίλησε και ο εκπρόσωπος της FARE και πρώην ποδοσφαιριστής της Τσέλσι, Πολ Έλιτον, στο συνέδριο για το Ρατσισμό στο Ποδόσφαιρο που έγινε στην Αθήνα. Δεν πρόκειται για τον γνωστό Γουέιν Ρούνεϊ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, αλλά για τον Νταν Ρούνεϊ, τον πρόεδρο της ομάδας του αμερικανικού ποδοσφαίρου Πίτσμπουργκ Στίλερς, με πρωτοβουλία του οποίου εισήχθη στο NFL ο κανονισμός. Σύμφωνα με τον Rooney Rule, οι ομάδες είναι υποχρεωμένες να περνούν από συνέντευξη τους μαύρους τεχνικούς και γενικά τους προπονητές που προέρχονται από μειονότητες, καταρτίζοντας λίστες από υποψήφιους στις οποίες υποχρεωτικά πρέπει να συμπεριλαμβάνεται τουλάχιστον ένας μαύρος. Δεν τους υποχρεώνει να τους προσλαμβάνουν, απλά να εξετάζουν τις αιτήσεις τους. Κι όμως, αυτό αρκεί! Πριν τον κανονισμό, υπήρξαν μόλις 6 μαύροι προπονητές στα 80 χρόνια του NFL. Στην δεκαετία που ακολούθησε, προσλήφθηκαν 13! Αποκορύφωνα το Super Bowl του 2007, όπου συναντήθηκαν δύο ομάδες και Αφροαμερικανούς στο τιμόνι.«Έχω κάνει 30-40 αιτήσεις για δουλειά τα τελευταία χρόνια και νιώθω τυχερός όταν παίρνω έστω και μία απάντηση. Πρόκειται για έναν αόρατο ρατσισμό και νομίζω ότι αυτός είναι ο χειρότερος τύπος ρατσισμού. Αν με αποκαλέσεις κάπως, μπορώ να απαντήσω, να σε χτυπήσω ή να πάω στην αστυνομία. Αλλά ο αόρατος ρατσισμός είναι πραγματικά επικίνδυνος», είχε τονίσει ο Ερλ Μπάρετ, πρώην μαύρος παίκτης της Εθνικής Αγγλίας.
Ο πρώην άσος της Τότεναμ, Κάρεθ Κρουκς, ο οποίος έχει ρίζες από την Τζαμάικα και πλέον είναι σχολιαστής του BBC, είχε τονίσει για το γεγονός: «Το ποδόσφαιρο πρέπει να ντρέπεται για τον εαυτό του. Δεν είμαστε σε θέση να αποκλείουμε ένα ολόκληρο κομμάτι της κοινωνίας από την προπονητική. Η άποψη που κυριαρχούσε στους μαύρους παίκτες ήταν ότι έπρεπε να είναι πολύ καλύτεροι από τους λευκούς ομόλογούς τους για να παίξουν. Η ίδια άποψη φαίνεται να κυριαρχεί τώρα για τους μαύρους προπονητές. Αποφάσισα πριν καιρό να προσπαθήσω να κάνω καριέρα στο ραδιόφωνο και όχι στην προπονητική. Δεν έβλεπα το γιατί έπρεπε να υποστώ όλη αυτήν την ταπείνωση».
Τα νέα μέτρα και οι ελπίδες
Η Premier League με τους νέους της κανονισμούς δείχνει ότι οδεύει προς τη σωστή κατεύθυνση, ενώ τη σκυτάλη αναμένεται να πάρει και η FA με τις δικές της προτάσεις. Οι σύλλογοι της Premier ψήφισαν ομώνυμα τα νέα μέτρα για την ανάδειξη τεχνικών, τα οποία αφενός αναμένεται να φέρουν μια νέα φουρνιά καταρτισμένων προπονητών και αφετέρου να ανοίξουν το δρόμο για τη διαφορετικότητα. Το Πρωτάθλημα θα χρηματοδοτήσει 23 νέες θέσεις το χρόνο, εκ των οποίων οι έξι θα είναι από κοινότητες μειονοτήτων, ενώ τρεις επιπλέον θέσεις θα δοθούν σε γυναίκες. Κάθε σύλλογος θα προτείνει ένα πρώην παίκτη ή νέο αλλά υποσχόμενο coach, προκειμένου να πάρει το πτυχίο Pro. Όλα τα μαθήματα, μαζί με έναν μισθό, θα καλύπτονται από την Premier League, ενώ θα υπάρχει παρατήρηση και καθοδήγηση από τους συλλόγους, οι οποίοι στη συνέχεια θα απορροφήσουν τη νέα φουρνιά.Από το 2009 έχει εισαχθεί στους βρετανικούς συλλόγους το «equality standard» και περικλείει τις εξής κατηγορίες: φύλο, θρησκεία, Ειδικές Ικανότητες, ηλικία, φύλο και σεξουαλική προτίμηση. Υπό την εποπτεία του Κick it out, το Πρότυπο προσφέρει στους συλλόγους βοήθεια στην αναγνώριση μειονοτήτων, τους δίνει κίνητρα για να αναπτύξουν αντιρατσιστικές πολιτικές και δραστηριότητες και τους προσφέρει μία πλατφόρμα για συνεχή βελτίωση και οργάνωση. «Πιθανότατα το πραγματικό προνόμιο για εμάς είναι η επικέντρωση στην ισότητα και την ποικιλία που μας προσφέρει το Πρότυπο της ισότητας. Το να έχεις ξεκάθαρα αντικείμενα από μία ευρεία γκάμα τομέων σου δίνει μια ουσιαστική κατεύθυνση και έναν σκοπό. Το Πρότυπο είναι ένα εξαιρετικό κίνητρο για όλους και σε βοηθάει να ενεργοποιήσεις του συναδέρφους σου στον ίδιο σκοπό», είχε τονίζει χαρακτηριστικά ο Λι Πρις, επιχειρησιακός διευθυντής της Άστον Βίλα. Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς της Premier League, το Πρότυπο της ισότητας θα πρέπει να φτάσει στο υψηλότερο σημείο μέχρι το 2018-19 και από την επόμενη σεζόν, κάθε ομάδα οφείλει να τηρεί τουλάχιστον τα βασικά. Επίσης, βασικός στόχος των ανθρώπων της Λίγκας είναι να σπάσουν τα παραδοσιακά μοντέλα που στηρίζονται στις γνωριμίες και να προωθηθούν οι πραγματικά ικανοί.
Όπως τονίζει ο Guardian, οι νέοι κανονισμοί βρίσκονται υπό συζήτηση εδώ και περίπου δύο χρόνια χωρίς να παίζει ρόλο η γενικότερη κουβέντα που έχει γίνει περί εισαγωγής του κανονισμού Ρούνεϊ στο αγγλικό ποδόσφαιρο, αν και όλα δείχνουν ότι η πίεση για την εφαρμογή του θα συνεχιστεί. Προφανώς προσαρμοσμένης στα μέτρα του ποδοσφαίρου.
Πριν από περίπου ενάμιση μήνα, ο Ζοσέ Μουρίνιο είχε πει: «Δεν υπάρχει ρατσισμός στο ποδόσφαιρο. Αν είσαι καλός, παίρνεις τη δουλειά». Οι καταγγελίες όμως που υπάρχουν δείχνουν ότι ισχύει το αντίθετο. Καταθέσεις ανθρώπων που αισθάνονται «ξεχασμένοι» στις συνεντεύξεις τους, παρότι πληρούν τις προϋποθέσεις. Ο καθηγητής Μπεν Κάρινγκτον ήταν σαφής: «Είναι ειρωνεία το ότι συζητάμε κάτι στην Αγγλία, το οποίο στις ΗΠΑ έχει θεσπιστεί εδώ και 20 χρόνια. Αν χρειαζόμαστε τον κανονισμό Ρούνεϊ; Τον χρειαζόμασταν πριν από 20 χρόνια!». Προφανώς, δεν υποστηρίζει κανείς να περνούν από συνεντεύξεις οι μη λευκοί προπονητές ή διοικητικοί που δεν έχουν τα προσόντα. Αντίθετα, το μέτρο στηρίζει την αξιοκρατία. Και οι κινήσεις που γίνονται δείχνουν ότι σύντομα η εφαρμογή του θα μπορεί να γίνει πραγματικότητα....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου